Ngày 19-5-1965, Bộ Tổng tư lệnh đã ra quyết định số 67/QĐ-QP thành lập Bộ Tư lệnh Phòng không Hà Nội (nay là Đoàn Phòng không Hà Nội) trực thuộc Quân chủng Phòng không- Không quân. Ra đời từ thời kỳ đầu của cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại miền Bắc bằng không quân, hải quân của đế quốc Mỹ, Đoàn Phòng không Hà Nội là một trong những lực lượng chủ yếu làm nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vùng trời Thủ đô. Đây là vinh dự lớn lao, đồng thời là trách nhiệm rất nặng nề của Đoàn.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ huy của Đảng ủy và Bộ Tư lệnh Quân chủng, Đoàn Phòng không Hà Nội đã luôn xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong các lực lượng phòng không 3 thứ quân. Đoàn đã cùng với quân, dân Thủ đô và các đơn vị bạn đánh bại 2 cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc của không quân Mỹ vào Thủ đô, đặc biệt là cuộc tập kích đường không quy mô lớn nhất của đế quốc Mỹ vào tháng 12-1972, làm nên một "Điện Biên Phủ trên không" lẫy lừng thế giới, góp phần cùng cả nước buộc đế quốc Mỹ phải ngừng đánh phá miền Bắc, đi đến ký kết Hiệp định Pa-ri, rút hết quân Mỹ và quân đồng minh ra khỏi miền Nam Việt Nam. Cùng với nhiệm vụ chủ yếu bảo vệ vùng trời Thủ đô, Đoàn còn cơ động chiến đấu bảo vệ giao thông trên 20 tỉnh, thành phố, từ Lạng Sơn, Yên Bái đến Vĩnh Linh-Quảng Trị. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Đoàn đã đánh hơn 1.800 trận, bắn rơi 591 máy bay; trong đó, có 220 chiếc rơi tại chỗ (riêng năm 1972, Đoàn đã bắn rơi 35 máy bay B52 - là đơn vị bắn rơi nhiều máy bay B52 nhất của Quân chủng). Với những thành tích và chiến công vẻ vang đó, Đoàn và 7 đơn vị, 6 cá nhân đã được Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và tặng nhiều phần thưởng cao quý khác.

Trước yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Đoàn được giao nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), quản lý và bảo vệ vùng trời Thủ đô Hà Nội và một số trọng điểm của miền Bắc. Để đơn vị có đủ khả năng thực hiện tốt nhiệm vụ nặng nề đó, cán bộ, chiến sĩ Đoàn Phòng không Hà Nội tiếp tục phấn đấu xây dựng đơn vị theo hướng "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại"; trong đó, tập trung vào những vấn đề chủ yếu sau:

Một là, tập trung xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị, tư tưởng, làm cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp của Đoàn. Theo đó, Đảng uỷ, chỉ huy Đoàn phải thường xuyên quán triệt sâu sắc chủ trương, nghị quyết của Đảng về nhiệm vụ quốc phòng-an ninh, các chỉ thị của cấp trên; quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng, nhất là Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới...; đồng thời, tăng cường giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ những vấn đề cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kết hợp giáo dục cơ bản với giáo dục thường xuyên, giáo dục nhiệm vụ, giáo dục truyền thống và giáo dục pháp luật; thông tin kịp thời, đầy đủ, có định hướng về tình hình chính trị trong nước và những sự kiện lớn diễn ra trên thế giới, về bản chất, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch... Qua đó, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng đánh thắng địch trong mọi tình huống. Lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị phải thường xuyên quản lý, nắm chắc tình hình chính trị nội bộ, phát huy dân chủ ở cơ sở, xây dựng quan hệ đoàn kết, thống nhất trong nội bộ; chú trọng đẩy mạnh thực hiện bước 2 của Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất đạo đức tốt, tác phong công tác dân chủ, cụ thể, tỉ mỉ, làm việc theo chức trách, sâu sát cơ sở;... Các đơn vị trong Đoàn thực hiện tốt công tác dân vận, nâng cao chất lượng hoạt động phối hợp, kết nghĩa với cấp uỷ đảng, chính quyền, đoàn thể, nhân dân địa phương và đơn vị bạn nơi đóng quân; tích cực tham gia phong trào "đền ơn đáp nghĩa", "xoá đói, giảm nghèo", xây dựng tình đoàn kết quân-dân và cơ sở chính trị địa bàn vững mạnh, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn đóng quân.

Hai là, duy trì nghiêm nền nếp, chế độ trực SSCĐ ở các cấp. Chỉ huy các cấp thường xuyên duy trì nghiêm các chế độ trực ban, trực chiến, bảo đảm đủ quân số trực theo quy định, thực hiện tốt nội dung "4 biết" trong quản lý vùng trời; chú trọng nâng cao chất lượng, bảo đảm đồng bộ cho các trang thiết bị sở chỉ huy; củng cố hệ thống thông tin liên lạc bảo đảm thông suốt một cách vững chắc, kết hợp với tăng cường các biện pháp kiểm tra, chấn chỉnh kịp thời biểu hiện vi phạm trong canh trực, không để xảy ra các sai, sót, lọt, chậm hoặc hoang báo tín hiệu. Cơ quan chức năng và các đơn vị chủ động trong việc nghiên cứu, đề xuất phương án bố trí đội hình chiến đấu phù hợp với quy mô phát triển từng vùng, cách đánh, hướng tập kích của địch vào mục tiêu bảo vệ trong điều kiện chúng sử dụng vũ khí công nghệ cao. Tiếp tục củng cố hệ thống công sự, trận địa, công trình chiến đấu, phục vụ chiến đấu, trồng cây nguỵ trang; triển khai xây dựng các công trình chiến đấu đảm bảo chất lượng, đúng tiến độ, nhất là các trận địa bị ảnh hưởng xạ giới do quá trình đô thị hoá phải di rời, bảo đảm mỗi phân đội chiến đấu và sở chỉ huy các cấp có vị trí chính thức, dự bị đúng quy định. Các đơn vị chủ động phối hợp, hiệp đồng với cấp uỷ, chính quyền, nhân dân và lực lượng vũ trang trên địa bàn đóng quân để xử trí kịp thời, chính xác các tình huống xảy ra; đồng thời, thực hiện tốt nhiệm vụ SSCĐ trong khu vực đóng quân, tổ chức tuần tra, canh gác bảo vệ các mục tiêu trọng điểm.

Ba là, nâng cao chất lượng huấn luyện, khả năng và trình độ SSCĐ, quản lý và bảo vệ vững chắc vùng trời Thủ đô. Cấp uỷ, chỉ huy các cấp cần nhận thức đúng vị trí, ý nghĩa của công tác huấn luyện đối với nhiệm vụ SSCĐ, quản lý, bảo vệ vùng trời và xây dựng đơn vị; quán triệt sâu sắc phương châm, quan điểm, nguyên tắc, mục tiêu, nhiệm vụ huấn luyện hằng năm; các mối kết hợp trong huấn luyện. Trên cơ sở đó, xây dựng kế hoạch huấn luyện sát yêu cầu chiến đấu và đối tượng tác chiến, phù hợp với trang bị hiện có, địa bàn chiến đấu, yêu cầu bảo vệ Thủ đô; truyền thụ những kinh nghiệm chiến đấu của Bộ đội Phòng không-Không quân và của đơn vị trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và những vấn đề mới nảy sinh từ các cuộc chiến tranh gần đây trên thế giới vào huấn luyện cho bộ đội. Trong quá trình huấn luyện, cần bám sát phương châm: "Cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm" và mục tiêu: "thuần thục động tác cá nhân, hiệp đồng kíp chiến đấu ở cấp phân đội, giỏi xử lý tình huống tác chiến thông thường và xử lý được các tình huống tác chiến phức tạp; lấy huấn luyện kíp chiến đấu sở chỉ huy, kíp chiến đấu phân đội làm trung tâm..."; tập trung rèn luyện nâng cao trình độ tổ chức, bản lĩnh, khả năng xử trí tình huống phức tạp của chỉ huy các cấp. Cùng với đó, tăng cường huấn luyện chuyển trạng thái, huấn luyện chiến thuật, thực hành cơ động nhanh vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT), chú trọng huấn luyện đêm (nhất là khả năng đánh đêm của pháo cao xạ), huấn luyện kíp chiến đấu đánh địch bay thấp đột nhập, bất ngờ. Các đơn vị kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện chiến đấu, giáo dục chính trị với huấn luyện điều lệnh, rèn luyện thể lực, bản lĩnh tâm lý cho bộ đội; kịp thời huấn luyện VKTBKT hiện đại mới được biên chế và ứng dụng có hiệu quả công nghệ tiên tiến vào công tác huấn luyện. Bên cạnh đó, tích cực tổ chức luyện tập các phương án sẵn sàng đánh địch tại chỗ, phòng chống cháy, nổ, bão, lụt...; thực hiện tốt các hội thi, hội thao, diễn tập hoặc tham gia bắn đạn thật theo kế hoạch; duy trì nghiêm nền nếp, chế độ học tập tại chức để nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ, quân nhân chuyên nghiệp, nhất là cán bộ chủ trì các cấp và cơ quan trung đoàn, sư đoàn; thực hiện tốt các biện pháp kiểm tra, đánh giá trình độ đội ngũ cán bộ, quân nhân chuyên nghiệp cũng như của kíp chiến đấu, kịp thời rút kinh nghiệm, khen thưởng những gương điển hình tiên tiến và phê phán những biểu hiện thiếu tích cực trong học tập hoặc chạy theo thành tích trong huấn luyện.

Bốn là, làm tốt công tác bảo đảm kỹ thuật. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ SSCĐ, quản lý, bảo vệ vùng trời Thủ đô và các mục tiêu quan trọng được giao, ngoài yếu tố quyết định là con người, VKTBKT có vai trò rất quan trọng. Nhận rõ điều đó, Đoàn thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác kỹ thuật. Cấp uỷ, chỉ huy các cấp thường xuyên giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác bảo đảm kỹ thuật, nỗ lực phấn đấu, nâng cao chất lượng và hiệu quả thực hiện Cuộc vận động "Quản lý, khai thác VKTBKT tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông"; phát huy tinh thần tự lực, tự cường, đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật vào bảo quản, sửa chữa, nâng cao trình độ làm chủ VKTBKT hiện có, nhanh chóng nắm vững và khai thác có hiệu quả các loại VKTBKT mới được trang bị, khí tài cải tiến, khí tài mới sẽ được trang bị. Các đơn vị thực hiện tốt các biện pháp phòng chống cháy, nổ, chống sét, che đậy vũ khí, khí tài, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các kho, khu niêm cất VKTBKT. Đồng thời, thực hiện nghiêm điều lệ, chế độ quy định về công tác kỹ thuật; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên kỹ thuật và cơ quan kỹ thuật vững mạnh; chăm lo nâng cao chất lượng huấn luyện kỹ thuật, quản lý, sử dụng tốt đội ngũ kỹ thuật viên, lái xe và xây dựng đội ngũ cán bộ kỹ thuật đầu ngành giỏi. Bên cạnh đó, có phương án cụ thể bảo đảm kỹ thuật cho từng nhiệm vụ.

Năm là, bảo đảm tốt công tác hậu cần, tài chính cho các nhiệm vụ, giữ vững và nâng cao đời sống bộ đội. Đoàn thường xuyên đẩy mạnh phong trào thi đua "Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy", bảo đảm đúng, đủ, kịp thời nhu cầu hậu cần, tài chính cho các nhiệm vụ, ưu tiên cho nhiệm vụ SSCĐ, cơ động, dã ngoại và các đơn vị làm nhiệm vụ đột xuất. Đồng thời, tiếp tục đầu tư xây dựng mô hình điểm về tăng gia sản xuất, nhân rộng mô hình ở tất cả các phân đội trong toàn Đoàn; trong đó, chú trọng gắn chặt phát triển mô hình VAC với xây dựng môi trường văn hoá, xây dựng doanh trại "chính quy xanh, sạch, đẹp" kết hợp với tích cực đầu tư chống dột, chống sập ở một số đơn vị. Cùng với đó, các đơn vị còn thực hiện nghiêm quy chế lãnh đạo công tác tài chính, chống tham ô, lãng phí, thất thoát, thực hành tiết kiệm; thực hiện tốt dân chủ, công khai về công tác hậu cần, tài chính; coi trọng nâng cao chất lượng bữa ăn cho bộ đội trong điều kiện giá cả tăng; chú trọng công tác huấn luyện hậu cần, giáo dục nâng cao phẩm chất, trách nhiệm của nhân viên làm công tác hậu cần, tài chính.

Phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, cán bộ, chiến sĩ, Đoàn Phòng không Hà Nội tiếp tục phấn đấu, nâng cao khả năng và trình độ SSCĐ, thực hiện tốt vai trò nòng cốt trong quản lý, bảo vệ vùng trời Thủ đô Hà Nội và các mục tiêu trọng yếu khác được giao, góp phần cùng Quân chủng Phòng không-Không quân, toàn quân và cả nước bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Đại tá, TS. LÊ VĂN NGỌC

  Đoàn trưởng