Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, cấp uỷ, chính quyền, nhân dân và các lực lượng vũ trang Nghệ An đã đoàn kết, khắc phục khó khăn, tích cực phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) đi đôi với củng cố quốc phòng - an ninh (QP-AN) trên địa bàn, nhất là các xã khu vực biên giới (KVBG). Vì vậy, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân khu vực này đã có những bước phát triển đáng kể; tình hình biên giới ổn định, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn được củng cố, tăng cường. Tuy nhiên, KVBG của Nghệ An vẫn còn rất nhiều khó khăn: địa hình hiểm trở; cơ sở hạ tầng kém phát triển; thời tiết, khí hậu khắc nghiệt; trình độ dân trí thấp; tỷ lệ đói nghèo trong đồng bào còn cao (vào mùa giáp hạt, có khi hộ đói nghèo lên tới 60%); các loại tội phạm, như: tàng trữ, buôn bán, sử dụng trái phép chất ma tuý, buôn bán vũ khí, chất nổ, tiền giả, buôn bán phụ nữ, trẻ em, gian lận thương mại qua biên giới; tình trạng truyền đạo trái pháp luật, di dịch cư tự do, tái trồng cây thuốc phiện,… vẫn diễn ra phức tạp.

 Lợi dụng đặc điểm đó, các thế lực thù địch ra sức tuyên truyền, xuyên tạc chống phá quyết liệt trên địa bàn. Một mặt, chúng thổi phồng những hạn chế, yếu kém trong quản lý, điều hành KT - XH của chính quyền ở cơ sở; mặt khác, chúng đẩy mạnh các hoạt động móc nối, xây dựng lực lượng, cơ sở ngầm, lôi kéo một số người tham gia các tổ chức phản động, tiếp tế hàng hoá cho bọn phỉ hoạt động..., gây mất ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội KVBG.  Trong khi đó, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành KT-XH, QP-AN của cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể ở cơ sở chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa thiếu, vừa yếu; nhiều nơi chưa có chi bộ đảng, thậm chí “trắng” đảng viên... Thực tế đó đặt ra nhiều vấn đề bức xúc, đòi hỏi phải tập trung giải quyết nhằm đẩy mạnh phát triển KT - XH, cải thiện đời sống nhân dân; xây dựng cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành và đoàn thể trong hệ thống chính trị (HTCT) ở KVBG vững mạnh, đủ sức lãnh đạo, quản lý, tổ chức thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ của địa phương.

Là lực lượng nòng cốt, chuyên trách quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, những năm qua, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) Nghệ An đã phát huy bản chất, truyền thống tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”, tích cực tiến hành công tác vận động quần chúng, tham gia xây dựng HTCT ở cơ sở, giúp dân “xóa đói, giảm nghèo”, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, góp phần tăng cường đoàn kết quân dân, tạo dựng thế trận Biên phòng toàn dân vững chắc.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân (UBND) Tỉnh và Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Biên phòng, BĐBP Nghệ An đã chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền, ban, ngành các địa phương KVBG và các đơn vị đóng quân trên địa bàn, thường xuyên bám sát cơ sở, nắm chắc tình hình, kịp thời tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương đề ra những chủ trương, giải pháp nhằm củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng các tổ chức trong HTCT ở cơ sở, trọng tâm là nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và năng lực quản lý, điều hành của chính quyền các cấp. Đảng uỷ, Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh xác định, xây dựng đội ngũ cán bộ ở cơ sở (xã, thôn, bản) là trọng tâm của nhiệm vụ xây dựng cơ sở chính trị; đồng thời, coi đó là bước đột phá trong thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH, củng cố QP-AN ở KVBG, thiết thực góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Theo đó, Đảng uỷ, Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Nghệ An chủ trương đưa cán bộ Biên phòng về tăng cường cho các xã biên giới, tham gia cấp uỷ với cương vị Phó Bí thư Đảng uỷ xã. Chủ trương này đã nhận được sự nhất trí cao của Tỉnh uỷ và UBND Tỉnh. Trong quá trình tiến hành, Đảng uỷ, Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo tiến hành rất chặt chẽ, thận trọng; bởi lẽ, việc sĩ quan Biên phòng về tăng cường cho cơ sở sẽ ít nhiều tác động đến nếp nghĩ, tâm tư, thói quen của cán bộ địa phương. Việc triển khai thực hiện được tiến hành theo 3 bước. Bước 1: làm công tác tư tưởng với cấp uỷ, chính quyền địa phương, giải quyết những băn khoăn, vướng mắc trong nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên ở cơ sở về chủ trương đã được Tỉnh ủy phê duyệt. Bước 2: lựa chọn cán bộ theo hướng sử dụng các đồng chí sĩ quan là cán bộ Đồn, có phẩm chất, năng lực tốt, có kinh nghiệm hoạt động ở cơ sở; ưu tiên là người địa phương và người dân tộc thiểu số. Bước 3: tổ chức tập huấn nghiệp vụ, bao gồm: trang bị kiến thức về địa phương, học tiếng dân tộc thiểu số; phổ biến, quán triệt về chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác của Phó Bí thư Đảng uỷ xã; trong đó có việc giải quyết mối quan hệ với lực lượng BĐBP. Sau khi làm điểm ở 11 xã biên giới thuộc huyện Kỳ Sơn (11 cán bộ tăng cường) trong thời gian 1 năm, Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh đã tổ chức rút kinh nghiệm và tiếp tục nhân rộng ra 8 xã thuộc 2 huyện Tương Dương và Quế Phong (8 cán bộ tăng cường). Kết quả là, 19 sĩ quan Biên phòng tăng cường cho 19 xã biên giới ở KVBG Nghệ An đều phát huy tốt chức trách, nhiệm vụ và mối quan hệ công tác. Bước đầu giúp địa phương chấn chỉnh các thủ tục, quy trình hành chính, xây dựng quy chế làm việc của tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể; tham gia bồi dưỡng cán bộ chủ trì, bồi dưỡng phát triển đảng viên mới; góp phần xây dựng các định hướng phát triển KT – XH, củng cố QP – AN, giải quyết các mâu thuẫn trong nhân dân, tạo sự đoàn kết nội bộ… Hiện nay, đã có 2 đồng chí được tín nhiệm, bầu làm Bí thư Đảng uỷ xã.

Cùng với việc duy trì thường xuyên và nâng cao năng lực hoạt động của các tổ (đội) vận động quần chúng, BĐBP Tỉnh còncử 47 đảng viên các đồn Biên phòng xuống tham gia sinh hoạt tạm thời tại các chi bộ thôn (bản) yếu kém, thuộc 10 huyện, thị: Kỳ Sơn, Tương Dương, Quế Phong, Con Cuông, Anh Sơn, Thanh Chương và 4 huyện, thị tuyến B; một mặt, nhằm khắc phục trước mắt tình trạng “trắng” đảng viên ở một số thôn (bản); mặt khác, bổ sung lực lượng tham gia công tác vận động quần chúng ở cơ sở. Số đảng viên này là những đồng chí được đào tạo về nghiệp vụ xây dựng địa bàn, quản lý đường biên; có phẩm chất chính trị, đạo đức, phương pháp, tác phong công tác tốt; có năng lực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cơ sở về phát triển KT-XH gắn với củng cố QP-AN; hiểu phong tục, tập quán và có uy tín với cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương. Với phương châm “nghe dân nói, nói cho dân hiểu, làm cho dân tin”, đội ngũ này thường xuyên bám sát địa bàn, phối hợp với các lực lượng khác làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; tích cực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng các tổ chức trong HTCT vững mạnh, nhất là nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng ở cơ sở; chủ động tranh thủ, phát huy vai trò của già làng, trưởng thôn (bản), những người có uy tín trong dòng họ, nhằm xây dựng tinh thần đoàn kết trong cộng đồng dân cư, tạo điều kiện thuận lợi cho việc nắm chắc tình hình và triển khai các nội dung công tác, kịp thời xử trí các tình huống xảy ra. Đồng thời với các chủ trương, biện pháp trên đây, thời gian qua, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy BĐBP Tỉnh còn chỉ đạo các Đồn Biên phòng chủ động tham mưu, phối hợp cùng cấp uỷ, chính quyền cơ sở xây dựng và đưa các tổ (đội) tự quản an ninh, trật tự nhân dân, tổ hoà giải thôn (bản) biên giới đi vào hoạt động có nền nếp; phối hợp với các xã biên giới xây dựng quy chế phối hợp giữa xã với đồn Biên phòng và các thôn (bản); hướng dẫn các hộ gia đình, dòng họ xây dựng quy ước tự quản thôn (bản), thành lập được 81 tổ tự quản, phá bỏ trên 3 ha diện tích  tái trồng cây thuốc phiện, vận động 500 đối tượng cai nghiện tại cộng đồng và giải quyết nhiều mâu thuẫn trong nhân dân…

 Đến nay, chất lượng hoạt động của HTCT ở KVBG đã có bước chuyển biến mạnh mẽ. Năng lực lãnh đạo, quản lý, điều hành KT-XH, củng cố QP-AN, quản lý đường biên của đội ngũ cán bộ, đảng viên các xã, thôn (bản) biên giới được nâng lên một bước; khắc phục triệt để tình trạng 5 không (không nghị quyết lãnh đạo; không kế hoạch công tác; không quy chế, chương trình làm việc; không lịch trực; không sinh hoạt thường kỳ) trong hoạt động của các tổ chức thuộc HTCT ở nhiều địa phương. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ, sĩ quan Biên phòng tăng cường và tham gia sinh hoạt tạm thời đã giúp cấp ủy địa phương đưa công tác xây dựng Đảng đi vào nền nếp; các nguyên tắc, chế độ sinh hoạt Đảng được duy trì theo đúng Điều lệ Đảng; công tác phát triển Đảng ngày càng tốt hơn, đảm bảo đúng nguyên tắc, số lượng và chất lượng đảng viên ngày càng tăng; vai trò và hiệu quả hoạt động của các tổ chức quần chúng được nâng cao. Trong 5 năm gần đây (2002-2007), 19 xã biên giới đã kết nạp được 289 đảng viên, xóa được tình trạng không có chi bộ ở 37 thôn (bản), củng cố 42 chi bộ, thành lập mới được 11 chi bộ, xoá tình trạng “trắng” đảng viên ở 100% thôn (bản); củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của 32 chi đoàn Thanh niên, 19 chi hội Phụ nữ, 37 hội Cựu Chiến binh, 53 tổ dân quân. Đáng mừng là, trong số 19 xã  biên giới, hiện nay đã có những tổ chức đảng từ yếu kém vươn lên thành trong sạch, vững mạnh; năm 2007, huyện Kỳ Sơn (được coi là “vùng lõm” về an ninh và các tệ nạn xã hội của Tỉnh và cả nước), Đảng bộ Huyện được đánh giá đạt tiêu chuẩn trong sạch, vững mạnh.

Những việc làm trên của BĐBP Nghệ An đã góp phần làm cho tinh thần đoàn kết trong nhân dân, nhất là giữa các dòng họ dân tộc thiểu số được nâng lên một bước. Đồng bào các dân tộc KVBG của Tỉnh ngày càng tin tưởng vào đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật Nhà nước, tích cực lao động sản xuất, “xoá đói, giảm nghèo”. Phong trào quần chúng tham gia tự quản đường biên và giữ gìn an ninh, trật tự thôn (bản) biên giới đi vào nền nếp, có hiệu quả thiết thực; thế trận Biên phòng toàn dân ngày càng được củng cố, đấu tranh có hiệu quả với các âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch ngay từ cơ sở. Tổng kết công tác QP-AN năm 2007-2008 của Tỉnh có: 100% xã biên giới đạt vững mạnh về QP-AN; các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư”, “Quần chúng tham gia tự quản đường biên và an ninh trật tự thôn (bản) ở khu vực biên giới” được nhân dân tích cực hưởng ứng. Cũng thông qua các hoạt động này, đội ngũ cán bộ Biên phòng Nghệ An càng thể hiện rõ bản lĩnh chính trị, lòng kiên định, quyết tâm khắc phục khó khăn, sự gắn bó với đồng bào các địa phương và trưởng thành về mọi mặt, nhất là kinh nghiệm tiến hành công tác vận động quần chúng.

Trong thời gian tới, BĐBP Nghệ An tiếp tục phát huy những thành tích đã đạt được, tích cực tuyên truyền vận động nhân dân KVBG chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị tiếp tục làm tốt việc khảo sát, đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, sĩ quan tăng cường cho các xã biên giới, tập trung vào đội ngũ cán bộ, sĩ quan đảm nhiệm chức danh phó Bí thư Đảng uỷ xã, cũng như chất lượng hoạt động của các tổ chức trong HTCT ở cơ sở, trọng tâm là các chi bộ ở xã, thôn (bản); tiếp tục phối hợp với cấp uỷ địa phương các cấp củng cố, mở rộng mô hình cử cán bộ, sĩ quan Biên phòng đảm nhiệm chức danh phó Bí thư Đảng uỷ xã và phân công đảng viên các tổ (đội) công tác của đồn Biên phòng tham gia sinh hoạt với các chi bộ ở thôn (bản). Tiếp tục chỉ đạo các lực lượng Biên phòng góp phần duy trì hoạt động của phong trào quần chúng tự quản đường biên và an ninh, trật tự, an toàn thôn (bản); xây dựng, nhân rộng các điểm sáng văn hoá, các điển hình tiên tiến, mô hình điểm về sản xuất, phát triển KT-XH gắn với củng cố QP-AN trong KVBG.

Đại tá HOÀNG ANH THẮNG

Chính ủy BĐBP Tỉnh