Trung đoàn Ra-đa 294 thuộc Sư đoàn Phòng không 367, thành lập ngày 05-3-1968, đúng vào thời điểm cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đang diễn ra quyết liệt. Ngay từ những ngày đầu, Trung đoàn vừa xây dựng, phát triển lực lượng, vừa trực tiếp tham gia chiến đấu bảo vệ bầu trời miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Chính trong điều kiện gian khổ, ác liệt đó, Trung đoàn đã nhanh chóng trưởng thành. Trước yêu cầu của cuộc kháng chiến, Trung đoàn được điều chuyển vào miền Nam chiến đấu, trực tiếp quản lý vùng trời phía Nam, cung cấp thông tin tình báo trên không cho Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn tham gia chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế. Với những thành tích xuất sắc, Trung đoàn được Nhà nước tặng Huân chương Chiến công hạng Ba và nhiều phần thưởng cao quý khác, Trạm ra-đa 48 vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Huấn luyện hiệp đồng kíp chiến đấu sở chỉ huy trạm ra-đa

Hiện nay, Trung đoàn có nhiệm vụ chủ yếu là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời, biên giới, hải đảo, thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc. Phạm vi đảm nhiệm rộng, hệ thống khí tài, trang bị kỹ thuật của Trung đoàn được bổ sung nhiều loại mới, hiện đại. Trước yêu cầu mới, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã phát huy truyền thống, đoàn kết, chủ động, linh hoạt, sáng tạo, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, nhất là nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, vươn lên làm chủ khí tài, trang bị kỹ thuật mới, đảm bảo khí tài ra-đa có hệ số kỹ thuật, hệ số sẵn sàng chiến đấu cao, ổn định, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý vùng trời, biên giới, hải đảo của Tổ quốc.

Có được kết quả đó, trước hết, Trung đoàn chú trọng nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với công tác huấn luyện. Hằng năm, trước khi bước vào huấn luyện, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cấp quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên về huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, trọng tâm là Nghị quyết 765-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, Nghị quyết 558-NQ/ĐU của Đảng ủy Quân chủng Phòng không - Không quân về “Nâng cao chất lượng công tác huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”. Trên cơ sở đó, cấp ủy các cấp ra nghị quyết lãnh đạo chuyên đề về công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; trong đó, xác định rõ chủ trương, biện pháp lãnh đạo chủ yếu, nội dung tập trung đột phá và những khâu yếu, mặt yếu cần khắc phục, đặc biệt đột phá vào nâng cao khả năng khai thác, sử dụng hiệu quả các loại khí tài, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại. Đồng thời, chú trọng gắn trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với từng mặt công tác được phân công phụ trách, khắc phục triệt để mọi biểu hiện khoán trắng hoặc coi nhẹ công tác huấn luyện. Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn cũng lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị huấn luyện toàn diện, nhưng có trọng tâm, trọng điểm, trong đó, chú trọng đổi mới tư duy và phương pháp tổ chức huấn luyện cho đội ngũ cán bộ, vận dụng tốt các quan điểm, nguyên tắc, mối kết hợp trong huấn luyện. Bên cạnh đó, chỉ đạo cấp ủy, chỉ huy các cấp đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền cho bộ đội nhận thức đúng tầm quan trọng của công tác huấn luyện, coi đó là nhiệm vụ chính trị trung tâm của đơn vị. Nhờ đó, nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ đối với nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu không ngừng được nâng cao, chất lượng huấn luyện ngày càng vững chắc, làm chủ khí tài, trang bị kỹ thuật hiện có, nhất là khí tài mới, hiện đại.

Sẵn sàng chiến đấu

Để công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với công tác này đi vào chiều sâu, vững chắc, Đảng ủy Trung đoàn thường xuyên chăm lo xây dựng cấp ủy các cấp trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; trong đó, chú trọng gắn xây dựng cấp ủy với kiện toàn đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp. Đồng thời, kết hợp chặt chẽ giữa công tác xây dựng Đảng với thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và các phong trào thi đua, cuộc vận động, nhất là Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” ở từng cơ quan, đơn vị. Năm 2017, Đảng bộ Trung đoàn và 06 chi bộ đạt trong sạch, vững mạnh; 86,3% đảng viên hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ; 100% cán bộ hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao. Đây là cơ sở, nền tảng quan trọng để Trung đoàn tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu.

Công tác chuẩn bị là một yếu tố quan trọng, trực tiếp chi phối đến chất lượng huấn luyện. Nhận thức rõ điều đó và xuất phát từ đặc thù huấn luyện làm chủ khí tài, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại, Trung đoàn luôn chủ động chuẩn bị đầy đủ, chu đáo các mặt bảo đảm cho huấn luyện, nhất là khâu xây dựng nội dung, chương trình, kế hoạch huấn luyện, tập huấn cán bộ, cơ sở vật chất, thao trường, bãi tập,... sát tình hình của đơn vị. Do có nhiều khí tài, trang bị kỹ thuật mới, trong khi hệ thống nhà trường Quân đội chưa kịp đưa vào chương trình đào tạo nên việc huấn luyện của Trung đoàn chủ yếu phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ đã được đào tạo, chuyển loại ở nước ngoài và tại đơn vị. Để đáp ứng yêu cầu huấn luyện, Trung đoàn tích cực rà soát, lựa chọn, cử cán bộ tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng tại Quân chủng, Sư đoàn và tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng tại Trung đoàn cho đội ngũ cán bộ các cấp. Đội ngũ này là nòng cốt huấn luyện ở đơn vị. Nội dung tập huấn, bồi dưỡng tập trung vào tính năng, tác dụng của một số loại khí tài ra-đa mới, hiện đại; sử dụng công nghệ thông tin, tin học; các loại phương tiện bay của một số nước; phương pháp tổ chức huấn luyện, v.v. Quá trình thực hiện, Trung đoàn luôn bám sát phương châm bồi dưỡng: “trực tiếp, tại chỗ”, cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, cán bộ có kinh nghiệm bồi dưỡng cán bộ mới. Vì thế, 100% cán bộ của Trung đoàn nắm chắc, làm chủ các loại khí tài, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại và huấn luyện được theo phân cấp, trong đó trên 75% cán bộ đạt trình độ khá, giỏi. Bên cạnh việc chuẩn bị về con người, Trung đoàn còn chuẩn bị tốt cơ sở vật chất bảo đảm cho huấn luyện khí tài mới, nhất là giáo trình, tài liệu, mô hình, học cụ, tranh vẽ, v.v. Thời gian qua, Trung đoàn đã phối hợp với cơ quan cấp trên và các chuyên gia biên dịch, biên soạn đầy đủ các loại tài liệu của khí tài mới; làm mới 78 bộ tranh vẽ sơ đồ chức năng và mặt máy; 52 mô hình; đầu tư, nâng cấp 16 phòng học ở các cấp nhằm phục vụ tốt nhiệm vụ huấn luyện.

Bảo quản ra-đa

Để cán bộ, chiến sĩ làm chủ, khai thác khí tài ra-đa mới, hiện đại nhanh và hiệu quả, Trung đoàn bám sát phương châm: “cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”, thực hiện huấn luyện toàn diện, chuyên sâu, lấy huấn luyện kỹ thuật là cơ bản, chiến thuật là trọng tâm. Cùng với đó, Trung đoàn tích cực nghiên cứu đổi mới phương pháp, tổ chức huấn luyện với từng đối tượng, phù hợp với các loại khí tài mới. Đối với kíp chiến đấu sở chỉ huy, tập trung huấn luyện nâng cao phương pháp, tác phong chỉ huy; nắm chắc chức trách, sử dụng thành thạo các trang, thiết bị trong sở chỉ huy, mật danh, mật ngữ chỉ huy, thông tin liên lạc, nhất là khả năng hiệp đồng theo dõi, thông báo mục tiêu giữa các bộ phận. Đối với kíp chiến đấu đài, trạm ra-đa, tập trung huấn luyện nắm chắc tính năng kỹ thuật, chiến thuật; nâng cao khả năng vận hành, thao tác, khai thác, sử dụng các loại khí tài ra-đa mới, hiện đại. Đặc biệt, chú trọng huấn luyện nâng cao trình độ hiệp đồng chiến đấu giữa các thành phần, trình độ thao tác phát hiện mục tiêu trong mọi điều kiện, chú trọng điều kiện phức tạp, như: diện tích phản xạ nhỏ, bay thấp, đột nhập, mật độ bay lớn, v.v. Ngoài ra, để nhanh chóng nắm bắt, làm chủ các loại khí tài ra-đa mới, Trung đoàn xây dựng chỉ tiêu, định mức cụ thể cho từng đối tượng và chú trọng bồi dưỡng nâng cao trình độ ngoại ngữ cho cán bộ, nhân viên. Trung đoàn lựa chọn những đồng chí có trình độ, khả năng ngoại ngữ tham gia các lớp bồi dưỡng do Sư đoàn và Trung đoàn tổ chức vào thứ 3 và thứ 5 hằng tuần, để làm nòng cốt bồi dưỡng cho đơn vị. Nội dung tập trung vào những vấn đề trọng tâm, thiết thực, tạo thuận lợi cho việc tiếp cận, nghiên cứu, nắm bắt tính năng kỹ thuật, chiến thuật và quy tắc sử dụng khí tài ra-đa mới, hiện đại. Bên cạnh đó, Trung đoàn có chính sách động viên, khuyến khích cán bộ, nhân viên tự học tập nâng cao trình độ ngoại ngữ. Nhờ thực hiện tốt các nội dung trên, cán bộ, nhân viên, chiến sĩ Trung đoàn đã làm chủ, khai thác, sử dụng có hiệu quả khí tài ra-đa mới, hiện đại có trong biên chế, góp phần nâng cao khả năng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của đơn vị.

Công tác bảo đảm kỹ thuật cho khí tài ra-đa là khâu quan trọng, thiết thực nâng cao chất lượng, hiệu quả huấn luyện và khả năng sẵn sàng chiến đấu. Để thực hiện tốt công tác này, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn chỉ đạo các đơn vị tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Nghị quyết 382 của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) về lãnh đạo công tác kỹ thuật trong tình hình mới, Cuộc vận động 50. Nhằm đáp ứng yêu cầu bảo đảm kỹ thuật cho khí tài ra-đa, nhất là khí tài mới, hiện đại, Trung đoàn chú trọng huấn luyện, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ, kỹ thuật viên giỏi ở từng lĩnh vực đảm nhiệm. Theo đó, cơ quan kỹ thuật tiến hành bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, kỹ thuật viên ra-đa, trạm nguồn điện, thợ xe, thợ cơ khí toàn diện các nội dung về công tác kỹ thuật, trong đó tập trung vào sửa chữa, khắc phục khí tài, trang bị hỏng thông thường; bồi dưỡng nâng cao tay nghề, trình độ sửa chữa chuyên sâu cho một số kỹ sư đầu ngành; quy trình bảo quản, bảo dưỡng ngày, tuần, tháng cho đội ngũ chỉ huy, v.v. Đồng thời, Trung đoàn tăng cường phối hợp với Phòng Kỹ thuật Sư đoàn tổ chức hội thi kỹ thuật viên giỏi nhằm nâng cao tay nghề của đội ngũ kỹ thuật viên. Nhờ đó, đến nay, đội ngũ cán bộ, nhân viên kỹ thuật, chiến sĩ năm thứ hai đã làm chủ, khai thác, vận hành hệ thống ra-đa thế hệ mới, hiện đại; sửa chữa, khắc phục được khí tài, trang bị kỹ thuật hỏng đơn giản và một số trường hợp tương đối phức tạp, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Các trạm, đài ra-đa duy trì nghiêm nền nếp, chế độ bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa, khắc phục được khí tài, trang bị hỏng đơn giản, phục vụ tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Chính vì vậy, hệ số kỹ thuật các loại khí tài của Trung đoàn luôn đạt và vượt chỉ tiêu đề ra (từ 1% - 5%), bảo đảm cho hệ thống ra-đa hoạt động 24/24 giờ, kịp thời phát hiện các mục tiêu trong phạm vi đảm nhiệm.

Phát huy truyền thống 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn tiếp tục đoàn kết, thống nhất, phát huy trí tuệ, chủ động, sáng tạo, phấn đấu vươn lên làm chủ, khai thác, sử dụng có hiệu quả các loại khí tài mới, hiện đại, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, bảo vệ vững chắc vùng trời phía Nam Tổ quốc.

Đại tá TRẦN TIẾN DŨNG, Trung đoàn trưởng