Tổng kết thực tiễn và kinh nghiệm Thực tiễn và kinh nghiệm

QPTD -Thứ Năm, 11/08/2016, 14:25 (GMT+7)
Kinh nghiệm xây dựng lực lượng dân quân tự vệ ở tỉnh Thanh Hóa

Nhận thức rõ tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, những năm qua, tỉnh Thanh Hóa đã có nhiều chủ trương, giải pháp xây dựng lực lượng dân quân tự vệ và xác định đây là một nội dung trọng tâm của công tác quân sự, quốc phòng địa phương. Quán triệt, thực hiện Luật Dân quân tự vệ và các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên về xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh xây dựng và ban hành Đề án củng cố tổ chức, nâng cao chất lượng của lực lượng dân quân tự vệ tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2012 - 2015. Sau hơn 03 năm thực hiện Đề án, lực lượng dân quân tự vệ của Tỉnh đã có bước chuyển biến toàn diện, có số lượng, cơ cấu hợp lý, chất lượng được nâng cao, nhất là chất lượng chính trị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Đến nay, Tỉnh đã xây dựng được 1.167 cơ sở dân quân tự vệ với quân số chiếm 1,39% dân số, tỷ lệ đảng viên đạt 25% (tăng 1,9% so với năm 2010), trong đó, lực lượng dân quân là 21,9%, lực lượng tự vệ là 41%; tỷ lệ đoàn viên đạt 58,4%; có 22,9% đã qua quân ngũ. Nhờ đó, lực lượng dân quân tự vệ đã hoạt động hiệu quả và khẳng định là lực lượng tin cậy của cấp ủy, chính quyền địa phương trong bảo vệ, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phòng chống, giảm nhẹ thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, phòng chống, chữa cháy rừng và các nhiệm vụ phòng thủ dân sự của từng địa phương, cơ sở.

Từ thực tiễn xây dựng và tổ chức hoạt động của lực lượng dân quân tự vệ, Tỉnh rút ra một số kinh nghiệm chủ yếu sau:

Một là, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các tổ chức, ban, ngành, đoàn thể ở địa phương đối với công tác xây dựng lực lượng dân quân tự vệ. Trên cơ sở quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, văn bản pháp luật của Nhà nước về dân quân tự vệ, nhất là Chỉ thị 16-CT/TW, ngày 05-10-2002 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng dân quân tự vệ và lực lượng dự bị động viên trong tình hình mới”, Luật Dân quân tự vệ,… Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, đề án về công tác xây dựng lực lượng dân quân tự vệ. Đồng thời, tổ chức các hội nghị quán triệt, triển khai cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo địa phương, các sở, ban, ngành, đoàn thể và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của toàn dân đối với công tác xây dựng lực lượng dân quân tự vệ. Đặc biệt, Tỉnh đã gắn việc xây dựng dân quân tự vệ, xây dựng ban chỉ huy quân sự xã (phường, thị trấn) với việc kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở, nên đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị đối với nhiệm vụ này. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp chủ động lập kế hoạch xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ quan, doanh nghiệp thực hiện nghiêm Luật Dân quân tự vệ. Mặt khác, phối hợp với các sở ban, ngành xây dựng các văn bản hướng dẫn thống nhất triển khai thực hiện. Theo sự chỉ đạo của Tỉnh, các địa phương đã phát huy dân chủ, tuân thủ các bước trong quy trình xây dựng lực lượng dân quân tự vệ chặt chẽ ngay từ cơ sở theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân cử, dân chăm lo”. Việc tổ chức kết nạp dân quân tự vệ mới và cấp giấy chứng nhận hoàn thành nghĩa vụ chuyển ra được các địa phương quan tâm, tiến hành nghiêm túc, trang trọng, mang lại ý nghĩa thiết thực. Cùng với đó, Tỉnh yêu cầu các địa phương tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kiên quyết đưa ra khỏi lực lượng dân quân tự vệ những người không đủ phẩm chất, năng lực, trách nhiệm kém, v.v. Có thể khẳng định, sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự chung tay vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn dân là yếu tố quan trọng tạo sự chuyển biến rõ nét trong xây dựng lực lượng dân quân tự vệ của Tỉnh.

Dân quân xã Mường Mìn, huyện Quan Sơn luyện tập bắn súng. (Ảnh: baothanhhoa.vn)

Hai là, phát huy vai trò của cơ quan quân sự các cấp trong tham mưu, tổ chức xây dựng, huấn luyện lực lượng dân quân tự vệ. Là nòng cốt trong tham mưu, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác quân sự, quốc phòng ở địa phương, cơ quan quân sự các cấp có vai trò quan trọng trong xây dựng lực lượng dân quân tự vệ. Nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã chủ động tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh; đồng thời, chỉ đạo cơ quan quân sự các địa phương làm tốt việc tham mưu cho cấp ủy, chính quyền tổ chức xây dựng lực lượng dân quân tự vệ theo quy định của Luật. Hằng năm, cơ quan quân sự các cấp phối hợp với các ban ngành, địa phương, cơ sở thực hiện nghiêm túc chế độ đăng ký, quản lý công dân trong độ tuổi tham gia dân quân tự vệ rộng rãi, chú trọng tuyển chọn, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ nòng cốt. Bám sát phương châm “vững mạnh, rộng khắp”, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh chỉ đạo xây dựng lực lượng dân quân tự vệ có số lượng hợp lý, quy mô, tổ chức, biên chế tinh gọn, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và khả năng bảo đảm chế độ, chính sách của địa phương theo Luật Dân quân tự vệ. Trong đó, chú trọng xây dựng lực lượng dân quân tự vệ trên các địa bàn trọng điểm, nhất là biên giới, ven biển. Những năm qua, Tỉnh đã xây dựng thêm 02 tiểu đội dân quân thường trực ở 02 xã: Tén Tằn (huyện Mường Lát), Bát Mọt (huyện Thường Xuân) và đưa vào hoạt động, nâng tổng số tiểu đội dân quân thường trực trong toàn Tỉnh lên 03 tiểu đội; củng cố, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ pháo binh đáp ứng yêu cầu tác chiến phòng thủ cấp tỉnh, cấp huyện, được Quân khu đánh giá cao.

Cùng với xây dựng tổ chức, biên chế, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, xác định đây là khâu đột phá nâng cao năng lực thực hiện nhiệm vụ của lực lượng dân quân tự vệ. Để công tác huấn luyện đạt hiệu quả, Tỉnh duy trì nền nếp tập huấn, bồi dưỡng cho 100% cán bộ làm công tác dân quân tự vệ ở các cấp theo phân cấp, nhất là cán bộ ban chỉ huy quân sự cấp xã, ban chỉ huy quân sự cơ quan, tổ chức. Nội dung tập trung vào những vấn đề mới về công tác dân quân tự vệ, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, những mặt còn yếu, như: xây dựng kế hoạch huấn luyện, kế hoạch tác chiến - trị an, phương pháp tổ chức huấn luyện, v.v. Cùng với tập huấn, bồi dưỡng, Tỉnh tăng cường tổ chức hội thi, hội thao cán bộ dân quân tự vệ, nhằm nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực trong tham mưu, tổ chức chỉ huy, huấn luyện. Năm 2015, Tỉnh đã tổ chức tập huấn cho trên 12.000 lượt cán bộ, chiếm 96,3% tổng số cán bộ dân quân tự vệ. Cơ quan quân sự các cấp đã quán triệt, thực hiện nghiêm mệnh lệnh, kế hoạch huấn luyện của Tỉnh, Quân khu và tổ chức huấn luyện chặt chẽ cho đối tượng dân quân tự vệ nòng cốt. Quá trình huấn luyện, Tỉnh bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, chất lượng”, vận dụng linh hoạt các hình thức, phương pháp phù hợp với đối tượng, đặc điểm địa bàn vùng, miền. Ngoài nội dung huấn luyện theo quy định, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh chỉ đạo tăng cường huấn luyện theo phương án chiến đấu bảo vệ địa bàn, nâng cao khả năng phối hợp, hiệp đồng với các lực lượng, truyền thụ kinh nghiệm trong xử lý các tình huống về quốc phòng, an ninh ở cơ sở, v.v. Đối với dân quân tự vệ năm thứ nhất, dân quân binh chủng, Tỉnh tổ chức huấn luyện theo cụm xã; dân quân cơ động tại chỗ huấn luyện theo xã. Đối với lực lượng dân quân tự vệ biển, Tỉnh phối hợp với các đơn vị đứng chân trên địa bàn, như: Biên phòng, Kiểm lâm, Vùng 1 Hải quân trực tiếp huấn luyện nghiệp vụ theo chuyên ngành. Bên cạnh đó, Tỉnh chú trọng tổ chức cho lực lượng dân quân tự vệ tham gia diễn tập khu vực phòng thủ cấp tỉnh, cấp huyện; diễn tập phòng, chống bão lụt; diễn tập chiến đấu - trị an cấp xã và phối hợp với lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng tổ chức tuần tra, kiểm soát, nắm tình hình địa bàn, tiến hành công tác vận động quần chúng và luyện tập các phương án phòng, chống cháy nổ, cháy rừng, cứu hộ, cứu nạn. Hằng năm, có 100% cơ sở dân quân tự vệ tổ chức huấn luyện, quân số đạt trên 95%; trong đó, dân quân thường trực, cơ động, binh chủng ở cấp huyện, năm thứ nhất đạt 100%; kết quả huấn luyện có 70% - 80% đạt khá, giỏi.

Ba là, coi trọng, làm tốt công tác quy hoạch, đào tạo, sử dụng đội ngũ cán bộ làm công tác dân quân tự vệ, nhất là ở cơ sở. Đội ngũ cán bộ có vai trò quan trọng, quyết định chất lượng xây dựng, huấn luyện lực lượng dân quân tự vệ. Do đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền tạo nguồn quy hoạch, đưa đi đào tạo cán bộ ban chỉ huy quân sự cấp xã theo các chương trình trung cấp, cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở nhằm kiện toàn, nâng cao chất lượng ban chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn; trong đó, ưu tiên chỉ tiêu đào tạo cho những địa phương còn thiếu, các xã có vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh. Theo đó, Ủy ban nhân dân Tỉnh đã ban hành Kế hoạch đào tạo cán bộ quân sự ban chỉ huy quân sự cấp xã trình độ cao đẳng, đại học đến năm 2020 và những năm tiếp theo và đẩy mạnh triển khai thực hiện. Từ năm 2012 đến hết năm 2015, Tỉnh đã tạo nguồn, tổ chức đào tạo được 531 cán bộ ban chỉ huy quân sự cấp xã trình độ trung cấp ngành quân sự cơ sở tại Trường Quân sự Tỉnh; cử 197 đồng chí đi đào tạo trình độ cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở. Đến nay, 100% ban chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn, 211 ban chỉ huy quân sự cơ quan, tổ chức trên địa bàn Tỉnh đã được kiện toàn đảm bảo số lượng, chức danh theo quy định.

Bốn là, quan tâm bảo đảm tốt các chế độ, chính sách cho lực lượng dân quân tự vệ. Thực hiện Luật Dân quân tự vệ và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, Ủy ban nhân dân Tỉnh đã quan tâm cân đối, bố trí ngân sách địa phương và tích cực huy động các nguồn lực theo quy định của pháp luật, nhất là nguồn ngân sách xã hội hóa (quỹ quốc phòng, an ninh) để bảo đảm chế độ, chính sách cho dân quân tự vệ, như: trợ cấp ngày công lao động, hỗ trợ tiền ăn cho dân quân, chi trả phụ cấp quản lý, chỉ huy đơn vị. Đồng thời, đầu tư mua sắm trang thiết bị, trang phục, công cụ hỗ trợ phục vụ huấn luyện, hoạt động của dân quân tự vệ. Trong 04 năm (2012 - 2015), cùng với ngân sách Nhà nước cấp, Tỉnh đã trích ngân sách địa phương trên 73 tỷ đồng, kinh phí từ các nguồn khác trên 22 tỷ đồng bảo đảm cho dân quân tự vệ. Đặc biệt, trong điều kiện kinh tế còn khó khăn nhưng các địa phương đã nỗ lực đầu tư xây dựng bảo đảm nơi làm việc của ban chỉ huy quân sự cấp xã, xây dựng doanh trại cho các tiểu đội dân quân thường trực. Tính đến năm 2015, đã có 547 ban chỉ huy quân sự cấp xã được bố trí phòng làm việc riêng, 608 cơ sở đủ điều kiện được cấp súng và tủ súng, 461 cơ sở được trang bị máy vi tính, 42 cơ sở xây dựng hoặc cải tạo công trình sẵn có để có nhà trực cho dân quân tự vệ làm nhiệm vụ.

Những kết quả và kinh nghiệm đã đạt được là cơ sở quan trọng để Tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện tốt Đề án xây dựng lực lượng dân quân tự vệ tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2016 - 2020 và phát huy tốt hơn nữa vai trò của lực lượng này trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng ở địa phương, cơ sở.

Đại tá VŨ XUÂN HÙNG, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh

Ý kiến bạn đọc (0)

Phát huy truyền thống, Hải đoàn 128 thực hiện tốt nhiệm vụ quốc phòng gắn với phát triển kinh tế
Những năm qua, Đảng ủy, chỉ huy Hải đoàn đã quán triệt sâu sắc chủ trương, quan điểm của Đảng, sát cánh, đồng hành, phối hợp với cơ quan chức năng các địa phương: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh,... làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển.