Trung đoàn Ra-đa 290 - Đoàn Ra-đa Sông Mã (Quân chủng Phòng không - Không quân) thành lập ngày 21-3-1958 theo Nghị định 047/NĐ của Bộ Quốc phòng. Ngay sau khi thành lập, Trung đoàn đã nhanh chóng ổn định biên chế, tổ chức, nắm chắc chức năng, nhiệm vụ, tập trung huấn luyện, làm chủ vũ khí, khí tài. Đúng 0 giờ ngày 10-7-1960, Trung đoàn chính thức phát sóng tham gia quản lý bầu trời Tổ quốc trên chiến trường Quân khu 4. Liên tục kiên cường bám trụ trên tuyến lửa khốc liệt, vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, Trung đoàn luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ phát hiện, thông báo kịp thời tình báo ra-đa cho các đơn vị hỏa lực trên địa bàn từ Sông Mã đến Quảng Trị tác chiến bắn rơi nhiều máy bay địch. Đồng thời, cảnh giới, báo động từ xa cho lực lượng Phòng không - Không quân ở ngoài vĩ tuyến 20 chuyển cấp chiến đấu đánh bại các trận tập kích đường không của địch, góp phần cùng các lực lượng của Quân chủng hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ yếu địa, giao thông vận chuyển và tác chiến trong đội hình binh chủng hợp thành.

Một trong những chiến công xuất sắc của Trung đoàn là: 8 giờ sáng ngày 28-02-1967, Đại đội 12 phát sóng làm nhiệm vụ cảnh giới, lần đầu tiên đã phát hiện chính xác máy bay B-52, thông báo kịp thời cho sở chỉ huy Quân chủng và các đơn vị chuyển cấp vào chiến đấu. Kinh nghiệm phát hiện máy bay B-52 của Trung đoàn được viết thành tài liệu phổ biến trong toàn Quân chủng, làm cơ sở để Bộ đội Phòng không - Không quân kịp thời phát hiện và bắn hạ “siêu pháo đài bay” B-52 - biểu trưng sức mạnh của không lực Hoa Kỳ. Ghi nhận thành tích đó, Trung đoàn, Trạm Ra-đa 12 và đồng chí Vũ Ngọc Diệu vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”; nhiều tập thể, cá nhân được khen thưởng các danh hiệu cao quý khác.

Hiện nay, Trung đoàn được giao nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, quản lý vùng trời, bảo vệ các mục tiêu trọng yếu trên địa bàn chiến lược các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên. Vinh dự và tự hào là Đơn vị Anh hùng, lớp lớp cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn tiếp tục phát huy truyền thống, thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng chiến đấu cao, hoàn thành tốt nhiệm vụ cảnh giới, quản lý vùng trời được giao, không để bất ngờ trong mọi tình huống trên không. Từ năm 2009 đến nay, Đảng bộ Trung đoàn liên tục đạt trong sạch, vững mạnh, Trung đoàn đạt danh hiệu đơn vị Quyết thắng, v.v. Một trong những yếu tố có tính chất quyết định để Trung đoàn hoàn thành tốt nhiệm vụ trong 60 năm qua là Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn luôn coi trọng công tác xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp.

Kíp Hội thao thực hành làm kế hoạch công tác đảng, công tác chính trị

Nhiệm vụ quản lý và bảo vệ vùng trời của Tổ quốc đang đặt ra yêu cầu rất cao, với những tình huống phức tạp, khó dự đoán. Để Đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ, Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn xác định tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa việc xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh. Trước hết, tập trung xây dựng cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng về chính trị, tư tưởng; tăng cường công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ chủ trì. Với đặc điểm, nhiệm vụ của đơn vị quản lý nhiều loại khí tài hiện đại, các đài, trạm ra-đa hoạt động phân tán trong phạm vi rộng, điều kiện thời tiết khắc nghiệt,... nên việc quán triệt, giáo dục, xây dựng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, đề cao tinh thần trách nhiệm, không ngại khó khăn, gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ là nội dung có ý nghĩa quan trọng hàng đầu. Để làm được điều đó, Thường vụ Đảng ủy, chỉ huy Trung đoàn đã chú trọng tổ chức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên học tập, nghiên cứu, quán triệt, chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ của Quân đội, Quân chủng và Đơn vị. Tăng cường giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng với các tiêu chí cụ thể, thiết thực, phù hợp từng đối tượng. Các cấp ủy, chi bộ đã coi trọng giáo dục đạo đức, lối sống, tính tiền phong, gương mẫu và bồi dưỡng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, phương pháp, tác phong công tác của người cán bộ, đảng viên; cấp trên làm gương trước cấp dưới, cán bộ làm gương trước chiến sĩ. Đảng viên nêu cao tính đảng, gương mẫu, đi đầu, năng động, sáng tạo trong công việc; không vi phạm pháp luật, kỷ luật và các quy định của đơn vị; nỗ lực học tập nắm vững kiến thức chuyên môn, gắn bó với đồng chí, đồng đội, có ý thức xây dựng cơ quan, đơn vị. Cán bộ chỉ huy có phong cách: “bao quát, cụ thể, quyết đoán, chặt chẽ”. Cán bộ chính trị: “vững vàng, sắc sảo, chín chắn, hòa đồng”. Cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ, nhân viên, hạ sĩ quan, chiến sĩ: “giỏi lý thuyết và thực hành, say mê, sáng tạo”, v.v. Đồng thời, làm tốt công tác quản lý đảng viên cả về số lượng, chất lượng, thông qua việc phân công, giao nhiệm vụ, sinh hoạt, học tập; chú trọng quản lý đảng viên ở những đơn vị độc lập, đảng viên đi công tác lẻ; kết hợp chặt chẽ với cấp ủy địa phương để quản lý đảng viên theo Quy định 76-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa IX). Yêu cầu đặt ra là, cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần trách nhiệm cao, phẩm chất đạo đức, lối sống lành mạnh; có năng lực quản lý, chỉ huy đơn vị và chuyên môn đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ; khắc phục những biểu hiện trung bình chủ nghĩa, thực dụng, cơ hội, ngại khó, ngại khổ, làm việc cầm chừng; đề cao ý thức trách nhiệm, tinh thần mình vì mọi người, đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân. Đảng bộ không có cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.

Hai là, cụ thể hóa tiêu chí xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), phù hợp với đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị. Theo đó, các tổ chức đảng thuộc khối cơ quan: tập trung nâng cao năng lực quán triệt nghị quyết, chỉ thị của trên, công tác tham mưu, xây dựng kế hoạch chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra đơn vị; bám sát cơ sở, tích cực đổi mới phương pháp, tác phong công tác. Tổ chức đảng ở các đài, trạm ra-đa: chú trọng năng lực lãnh đạo toàn diện, nhất là lãnh đạo thực hiện công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, huấn luyện, trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật. Cấp ủy các cấp, trực tiếp là đồng chí bí thư phải nghiên cứu nắm vững nghị quyết, chỉ thị của trên, nhiệm vụ chính trị của đơn vị, chuẩn bị kỹ dự thảo nghị quyết, đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm, tập trung giải quyết dứt điểm khâu yếu, mặt yếu, những vấn đề mới phát sinh. Dự thảo nghị quyết phải ngắn gọn, cụ thể, dễ nhớ, bảo đảm tính khả thi và hiệu lực lãnh đạo của chi bộ. Trong sinh hoạt phải giữ vững nguyên tắc, đề cao tính đảng, coi trọng đổi mới hình thức, phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể trong thảo luận, quyết định những chủ trương, biện pháp lãnh đạo, tạo sự đồng thuận, nhất trí, quyết tâm cao trong tổ chức thực hiện nghị quyết. Đảng ủy Trung đoàn chú trọng đề cao tính tự giác, đi đầu, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu; kiên quyết đấu tranh, phê phán các quan điểm sai trái và những biểu hiện, nhận thức lệch lạc. Việc làm này được kiểm điểm, xác định trách nhiệm trong sinh hoạt chi bộ hằng tháng; gắn việc kiểm điểm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) với Chỉ thị 05 cũng như các tiêu chí xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh. Nội dung đi sâu vào kiểm điểm về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách và những vấn đề nổi cộm trong công tác xây dựng Đảng của đảng bộ, chi bộ; qua đó, làm rõ mạnh, yếu, tìm ra nguyên nhân và đề ra biện pháp khắc phục.

Mô hình giáo dục “Mỗi tuần một điều luật”

Ba là, tập trung xây dựng, kiện toàn cấp ủy cả về số lượng, chất lượng; kết hợp xây dựng cấp ủy với đội ngũ cán bộ chủ trì, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên với xây dựng đội ngũ cán bộ. Việc củng cố, kiện toàn cấp ủy luôn gắn với quy hoạch, sắp xếp, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ chủ trì cơ quan, đơn vị, bảo đảm tính toàn diện, cơ cấu hợp lý và có trọng điểm. Các quyết định điều động nhân sự của cấp ủy, người chỉ huy luôn tính đến yêu cầu tăng cường số lượng, chất lượng đảng viên cho các đơn vị chiến đấu (các đài, trạm ra-đa), bảo đảm đủ đảng viên để thành lập chi ủy, tổ đảng. Tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng quy hoạch cán bộ, bảo đảm mỗi chức danh có nhiều nguồn, nhiều độ tuổi, bố trí xen kẽ giữa cán bộ có thực tiễn lãnh đạo, chỉ huy với cán bộ trẻ, ít kinh nghiệm. Nhằm nâng cao trình độ cán bộ, cấp ủy, chỉ huy các cấp thường xuyên chú trọng công tác tập huấn, bồi dưỡng về trình độ chỉ huy, tham mưu và năng lực tiến hành công tác đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ, theo phương châm: đào tạo, bồi dưỡng theo chức vụ, cương vị là chính; chú trọng việc bồi dưỡng tại chức, cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, thông qua hoạt động thực tiễn tại đơn vị. Đồng thời, thực hiện tốt việc luân chuyển cán bộ các đài, trạm, giữa cơ quan với đơn vị để cán bộ được trải nghiệm qua nhiều cương vị công tác, v.v. Mục đích của việc làm này là góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ của Trung đoàn có phẩm chất chính trị, năng lực, đạo đức, lối sống, phương pháp, tác phong công tác tốt, có uy tín trước tập thể, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, thực sự là hạt nhân lãnh đạo ở đơn vị.

Bốn là, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát. Bám sát tư tưởng chỉ đạo: “Giám sát phải mở rộng, kiểm tra phải có trọng tâm, trọng điểm”, các cấp ủy luôn nắm vững và tăng cường lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát gắn với thi hành kỷ luật Đảng. Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Trung đoàn, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp đã xây dựng và thực hiện tốt kế hoạch kiểm tra, giám sát trong nhiệm kỳ và từng năm; hướng vào khắc phục khâu yếu, mặt yếu; tập trung vào những đảng viên là cấp ủy viên, cán bộ chủ trì các đơn vị, tổ chức đảng có dấu hiệu vi phạm kỷ luật. Cùng với việc kiểm tra, giám sát thường xuyên và định kỳ, cấp ủy các cấp cần chú trọng kiểm tra, giám sát đối với tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên trong việc tu dưỡng, rèn luyện theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; khắc phục khuyết điểm theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII). Nội dung kiểm tra, giám sát tập trung vào chấp hành Điều lệ Đảng, chỉ thị, nghị quyết, nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng; lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị; giữ gìn tư cách đảng viên; đoàn kết nội bộ; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, v.v. Đối tượng kiểm tra, giám sát tập trung vào các đơn vị hoàn thành nhiệm vụ thấp, mất đoàn kết nội bộ; cán bộ, đảng viên có dấu hiệu vi phạm phẩm chất, đạo đức, lối sống, pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội. Sau kiểm tra, từng tập thể, cá nhân xây dựng kế hoạch, xác định nội dung, biện pháp, thời gian khắc phục thiếu sót, khuyết điểm đã được chỉ ra, góp phần làm trong sạch đội ngũ cán bộ, đảng viên, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh.

Phát huy truyền thống anh hùng và những kết quả trong 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Đơn vị, thời gian tới, Đảng ủy Đoàn Ra-đa Sông Mã tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hơn nữa chất lượng xây dựng Đảng, thực sự là hạt nhân lãnh đạo Trung đoàn hoàn thành tốt nhiệm vụ cảnh giới, quản lý vững chắc vùng trời miền Trung - Tây Nguyên, không để Tổ quốc bất ngờ bởi các tình huống trên không.

Thượng tá TRỊNH VĂN CHIẾN, Chính ủy Trung đoàn