Sơn Động là huyện miền núi của tỉnh Bắc Giang, địa hình hiểm trở, giao thông không thuận lợi; cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội phát triển chậm, đời sống nhân dân, nhất là các xã vùng sâu còn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao (chiếm 41,22%); tình hình an ninh chính trị địa bàn tiềm ẩn những yếu tố phức tạp, nguy cơ gây mất ổn định. Đáng chú ý là, các thế lực thù địch lợi dụng những khó khăn, thiếu thốn về vật chất, những bức xúc trong nhân dân chưa được giải quyết thấu đáo để xuyên tạc đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước, kích động khiếu kiện đông người; hoạt động tôn giáo trái pháp luật, tội phạm, tệ nạn xã hội trên địa bàn còn diễn biến phức tạp, v.v.

Nhận thức rõ đặc điểm địa bàn và nắm vững chức năng, nhiệm vụ được giao, những năm qua, lực lượng vũ trang huyện Sơn Động đã đoàn kết, thống nhất, chủ động khắc phục khó khăn, tham mưu cho Huyện ủy, Ủy ban nhân dân Huyện và trực tiếp tổ chức thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ quốc phòng, quân sự. Nhờ đó, nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn được củng cố, tăng cường; tiềm lực, thế trận khu vực phòng thủ Huyện ngày càng vững chắc; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn được giữ vững, tạo môi trường thuận lợi để Huyện đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.

Trước hết, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện chú trọng tham mưu cho Huyện ủy, Ủy ban nhân dân Huyện nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo nhiệm vụ quốc phòng, quân sự. Trên cơ sở quán triệt quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng, nghị quyết, chỉ thị của cấp trên, bám sát đặc điểm, nhiệm vụ và khả năng của địa phương, hằng năm, cơ quan Quân sự Huyện đã tham mưu cho Huyện ủy xây dựng Nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác quốc phòng, quân sự địa phương với những nội dung, chỉ tiêu, yêu cầu, biện pháp khoa học, sát hợp và có tính khả thi cao. Đồng thời, phát huy tốt chức năng là cơ quan thường trực giúp Đảng ủy Quân sự Huyện hướng dẫn, triển khai, kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện. Để công tác lãnh đạo, chỉ đạo đạt hiệu quả thiết thực, cơ quan Quân sự tập trung tham mưu xây dựng, kiện toàn và nâng cao hiệu quả hoạt động của các hội đồng, ban chỉ đạo về xây dựng khu vực phòng thủ, phòng không nhân dân, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh; ban hành các chỉ thị, văn bản hướng dẫn thực hiện và những quy chế, quy định, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về quốc phòng trên địa bàn. Chỉ tính riêng năm 2018, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện đã xây dựng, tham mưu cho Huyện ban hành trên 60 văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện Luật Dân quân tự vệ, Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh, Luật Nghĩa vụ quân sự và các nghị định của Chính phủ về công tác quốc phòng, quân sự. Nhờ làm tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo nên nhiệm vụ quốc phòng, quân sự của Huyện luôn được triển khai thực hiện thống nhất, chặt chẽ, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tham gia của toàn dân, đạt nhiều kết quả tích cực.

Hai là, phát huy vai trò nòng cốt trong thực hiện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh. Đây là nội dung quan trọng nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân đối với nhiệm vụ quốc phòng, quân sự, an ninh ở địa phương. Vì vậy, Đảng ủy Quân sự, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện hết sức chú trọng, triển khai thực hiện bằng nhiều chủ trương, biện pháp khoa học, phù hợp. Phát huy vai trò là cơ quan Thường trực Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Huyện, Ban Chỉ huy Quân sự đã phối hợp chặt chẽ với Phòng Nội vụ, Phòng Giáo dục, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh các xã, thị trấn rà soát, khảo sát nắm chắc số lượng, chất lượng cán bộ, đảng viên, học sinh,… trong diện bồi dưỡng, giáo dục kiến thức quốc phòng và an ninh, làm cơ sở để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, giáo dục theo phân cấp. Đáng chú ý là, Ban Chỉ huy Quân sự đã tham mưu cho Huyện mở rộng đối tượng bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh; tích cực lựa chọn, bồi dưỡng xây dựng đội ngũ báo cáo viên; kết hợp linh hoạt việc tổ chức các lớp bồi dưỡng tại Huyện với tại các xã, cụm xã, tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng tham gia. Nội dung giáo dục toàn diện, song hướng vào khắc phục tư tưởng chỉ coi trọng nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xem nhẹ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Cùng với đó, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện chỉ đạo các đơn vị, ban chỉ huy quân sự các xã, thị trấn tích cực tổ chức cho cán bộ, chiến sĩ tham gia giúp dân xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, tiến hành công tác dân vận kết hợp tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng, an ninh cho toàn dân; phối hợp với các ban, ngành của Huyện xây dựng chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền về công tác quân sự, quốc phòng trên các phương tiện thông tin đại chúng,... qua đó, khơi dậy niềm vinh dự, tự hào và nghĩa vụ, trách nhiệm của công dân, nhất là thế hệ trẻ đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Năm 2018, Huyện đã cử 01 cán bộ đối tượng 2, 08 cán bộ đối tượng 3 tham gia bồi dưỡng tại Trường Quân sự Quân khu 1 và của Tỉnh; tổ chức bồi dưỡng cho 261 cán bộ đối tượng 4; chỉ đạo các trường trung học phổ thông, dân tộc nội trú và Trung tâm Giáo dục thường xuyên mở 76 lớp bồi dưỡng cho 2.885 học sinh. Kết quả bồi dưỡng, giáo dục các đối tượng 100% đạt yêu cầu, trong đó có 80% đạt khá, giỏi.

Ba là, coi trọng nâng cao chất lượng công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ. Tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ là một nhiệm vụ trọng tâm của công tác quân sự địa phương, được giao cho địa phương làm “tròn khâu”. Để thực hiện tốt nhiệm vụ quan trọng này, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện luôn chủ động tham mưu cho Huyện ủy, Ủy ban nhân dân Huyện tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ với phương châm “dân chủ, công khai, công bằng, đúng Luật”. Theo đó, trước mùa tuyển quân, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện tham mưu cho Ủy ban nhân dân Huyện kiện toàn Hội đồng Nghĩa vụ quân sự các cấp, bảo đảm đúng, đủ thành phần theo quy định. Đồng thời, xây dựng kế hoạch tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ và các văn bản hướng dẫn, làm cơ sở để các xã, thị trấn triển khai thực hiện. Để công tác tuyển quân đạt hiệu quả, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện tham mưu cho Huyện tổ chức hội nghị “Rút kinh nghiệm, giao chỉ tiêu cho các địa phương”; chủ trì tổ chức các lớp tập huấn, thống nhất về chủ trương, quan điểm, nội dung, quy trình tuyển quân nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác tuyển quân của năm trước. Mặt khác, đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của công dân đối với việc thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự. Quá trình thực hiện, Huyện luôn chú trọng bảo đảm số lượng, nâng cao chất lượng, đúng quy định, an toàn, tiết kiệm, ưu tiên tạo nguồn để xây dựng lực lượng thường trực, dự bị động viên và cán bộ cơ sở, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa. Với vai trò là trung tâm hiệp đồng, phối hợp tổ chức thực hiện, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện phân công cán bộ bám cơ sở, chủ động phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự quán triệt, triển khai công tác tuyển quân chặt chẽ, đúng quy trình, bảo đảm minh bạch từ khâu đăng ký, quản lý nguồn công dân sẵn sàng nhập ngũ, sơ tuyển, khám tuyển, xét duyệt chính trị, tổ chức thâm nhập, hiệp đồng, chốt quân số với đơn vị, phát lệnh gọi nhập ngũ đến việc chuẩn bị và thực hành giao quân. Trong đó, Huyện chú trọng làm tốt khâu đăng ký, quản lý nguồn công dân sẵn sàng nhập ngũ, duy trì chế độ đăng ký ở cả 03 hình thức: trực tiếp, gián tiếp và di chuyển nghĩa vụ quân sự theo đúng quy định của pháp luật, nhằm bảo đảm cả nguồn chính thức và dự phòng. Đồng thời, quản lý nắm chắc số lượng, chất lượng công dân trong độ tuổi nhập ngũ, đối tượng tạm hoãn và miễn gọi nhập ngũ; gia đình chính sách, hoàn cảnh khó khăn, công dân đi lao động xa, đối tượng có tiền án, tiền sự, nghiện ma túy, mắc HIV,... làm cơ sở cho việc xét duyệt, lập danh sách sơ tuyển ở cơ sở bảo đảm chính xác, chất lượng. Đặc biệt, Đảng ủy Quân sự Huyện tập trung thực hiện nhiều biện pháp, kiên quyết chống hiện tượng tiêu cực trong công tác tuyển quân, nhất là hiện tượng “chạy không nhập ngũ” và “chạy để được nhập ngũ” khi không đủ tiêu chuẩn, v.v. Nhờ đó, công tác tuyển quân của Huyện luôn hoàn thành 100% chỉ tiêu được giao với chất lượng tổng hợp ngày càng cao (sức khỏe loại 1, loại 2 thường xuyên đạt 80% trở lên), được Tỉnh đánh giá là một trong những địa phương có truyền thống hoàn thành tốt công tác tuyển quân.

Bốn là, tập trung xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh, đủ khả năng làm nòng cốt thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự. Đây là nội dung quan trọng, quyết định kết quả hoàn thành nhiệm vụ quốc phòng, quân sự của Huyện, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ vững chắc địa bàn. Theo đó, Đảng ủy, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện hết sức coi trọng công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng vũ trang (cả bộ đội địa phương, lực lượng dự bị động viên và dân quân tự vệ) vững mạnh. Đối với bộ đội địa phương, Huyện tích cực rà soát, điều chỉnh lại tổ chức biên chế cơ quan quân sự theo chủ trương tinh giản biên chế của Quân khu và Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh, bảo đảm tinh, gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; tổ chức huấn luyện chặt chẽ theo phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện chuyên sâu, sát yêu cầu nhiệm vụ, đặc điểm địa bàn, biên chế vũ khí, trang bị và đối tượng tác chiến. Nội dung huấn luyện toàn diện, trong đó trọng tâm huấn luyện, luyện tập, diễn tập nâng cao trình độ thực hành cho chỉ huy và cơ quan trong chuyển trạng thái sẵn sàng chiến đấu, xử trí các tình huống theo phương án A2, phòng cháy, chữa cháy rừng. Đối với lực lượng dự bị động viên, Huyện thường xuyên quán triệt, thực hiện nghiêm Pháp lệnh về lực lượng dự bị động viên; tổ chức đăng ký, theo dõi, rà soát, bổ sung, quản lý, kiểm tra, phúc tra chặt chẽ nguồn quân nhân dự bị và phương tiện của nền kinh tế địa phương, sẵn sàng động viên thực hiện nhiệm vụ khi có lệnh. Hằng năm, tổ chức huấn luyện quân nhân dự bị theo đúng kế hoạch, bảo đảm chặt chẽ, an toàn tuyệt đối về người, vũ khí, trang bị và hoàn thành 100% chỉ tiêu được giao. Đối với lực lượng dân quân tự vệ, tổ chức xây dựng theo hướng “tinh, gọn, vững mạnh, rộng khắp, thiết thực”, phù hợp với điều kiện của địa phương. Thường xuyên rà soát bổ sung, tuyển chọn lực lượng dân quân tự vệ ở cả 03 cấp: huyện, xã, thôn (bản) và một số cơ quan, tổ chức theo đúng quy trình, bảo đảm số lượng, chất lượng; trong đó, tỷ lệ dân quân tự vệ nòng cốt luôn đạt 2,8%, đảng viên đạt 14,7% trở lên so với tổng số dân quân tự vệ. Công tác đào tạo, tập huấn cán bộ quân sự cơ sở, huấn luyện, diễn tập nâng cao trình độ, khả năng xử lý các tình huống tác chiến, phòng cháy, chữa cháy rừng,... cho dân quân tự vệ được chú trọng. Nhờ đó, lực lượng dân quân tự vệ nói riêng, lực lượng vũ trang của Huyện nói chung được xây dựng vững mạnh về mọi mặt, đủ sức xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc, an toàn địa bàn trong mọi tình huống.

Thượng tá NGUYỄN MẠNH THẮNG, Ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự Huyện