Dân quân xã Đắk Búk So, huyện Tuy Đức (Đắk Nông) tham gia tuần tra bảo vệ biên giới (Ảnh: Báo Đắk Nông)

Tỉnh Đắk Nông nằm ở Nam Tây Nguyên, có vị trí quan trọng về kinh tế, chính trị, quốc phòng - an ninh,... có đường biên giới với Cam-pu-chia dài khoảng 130 km, có 04 huyện, 07 xã biên giới và 02 cửa khẩu. Đắk Nông có 71 xã, phường trong đó có 43 xã trọng điểm về quốc phòng - an ninh; có 40 dân tộc (dân tộc thiểu số chiếm khoảng 37%) trình độ dân trí còn thấp, đời sống nhân dân còn khó khăn, cơ sở hạ tầng chậm phát triển. Tình hình địa bàn cơ bản ổn định, nhưng cũng có những diễn biến phức tạp về an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội do sự chống phá của các thế lực thù địch, phản động. Mặc dù Tỉnh đã có nhiều biện pháp đảm bảo an ninh, nhưng các hoạt động truyền đạo trái pháp luật chưa được ngăn chặn triệt để; tình trạng vượt biên, buôn lậu, di cư tự do, khiếu kiện, tranh chấp đất đai vẫn xảy ra. Trước tình hình đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã chủ động phối hợp với công an tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác quốc phòng - an ninh đạt hiệu quả thiết thực.

Trên cơ sở quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm quốc phòng của Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) “Về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, Nghị quyết 28-NQ/TW, ngày 22-9-2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về “Tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc trong tình hình mới”, cơ quan quân sự các cấp đã tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác quốc phòng, quân sự. Tiêu biểu là Nghị quyết 05-NQ/TU, ngày 05-6-2006 của Tỉnh ủy “Về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh ở khu vực biên giới năm 2006 - 2010 và tầm nhìn đến 2020”; Chương trình hành động 30-Ctr/TU, ngày 02-12-2008 của Tỉnh ủy “Về xây dựng Tỉnh thành khu vực phòng thủ cơ bản, liên hoàn, vững chắc, góp phần bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”, Nghị quyết 14/2013/NQ-HĐND, ngày 19-7-2013 của Hội đồng nhân dân “Về việc phê chuẩn Đề án xây dựng lực lượng dân quân tự vệ cơ động, phòng không, pháo binh giai đoạn 2013 - 2017”,… từ đó tạo cơ sở pháp lý cho việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ quan trọng này.

Với sự tham mưu của Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh đã có những chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền quốc phòng toàn dân, trong đó trước hết là đẩy mạnh công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho toàn dân. Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh các cấp được kiện toàn, củng cố để hoạt động ngày càng hiệu quả công tác quan trọng này. Trong quá trình thực hiện, Tỉnh chú trọng các đối tượng là cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ, lực lượng dự bị động viên và thanh niên trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan báo, đài địa phương duy trì chuyên trang “Vì an ninh Tổ quốc”, chuyên mục “Quốc phòng toàn dân”. Năm 2014, riêng chuyên mục Quốc phòng toàn dân đã tuyên truyền hàng chục chuyên đề cùng hàng trăm tin, bài có giá trị; tổ chức tốt các đợt tuyên truyền nhân dịp kỷ niệm các ngày lễ, truyền thống của dân tộc, Quân đội và của Tỉnh. Thực hiện công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, trong năm 2014, Tỉnh đã gửi 63 cán bộ thuộc đối tượng 1, đối tượng 2 tham dự các lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh do trên triệu tập; chủ động mở các lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho 2.500 cán bộ thuộc đối tượng 3, 4, 5. Riêng chức sắc, chức việc các tôn giáo, Tỉnh mở 02 lớp, với 127 người tham gia. Cơ quan quân sự các cấp đã phối hợp với các trường cao đẳng, dạy nghề, trung học phổ thông trên địa bàn triển khai và hoàn thành môn học giáo dục quốc phòng và an ninh cho gần 19 nghìn học sinh, sinh viên trong năm học 2013 - 2014.

Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh còn thường xuyên nắm chắc tình hình liên quan đến quốc phòng - an ninh, kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ, vận hành hiệu quả cơ chế Đảng lãnh đạo, chính quyền điều hành, cơ quan quân sự và công an làm trung tâm hiệp đồng; xử lý kịp thời các tình huống. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã phối hợp với các ban, ngành của địa phương xây dựng, điều chỉnh, củng cố hệ thống văn kiện: tác chiến phòng thủ, sẵn sàng chiến đấu, huy động và tiếp nhận lực lượng dự bị động viên; phòng, chống cháy nổ; phòng, chống bão lụt, cứu nạn, cứu hộ giảm nhẹ thiên tai, v.v. Hằng năm, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh chỉ đạo các huyện, xã diễn tập tác chiến phòng thủ, chiến đấu trị an theo đúng kế hoạch. Đồng thời, chủ động, tích cực làm tốt công tác chuẩn bị, huấn luyện cán bộ chủ trì các ban, ngành của Tỉnh trước khi tham gia diễn tập khu vực phòng thủ. Ngoài ra, Tỉnh đã chỉ đạo thực hiện nghiêm túc Nghị định 117/2008/NĐ-CP, ngày 14-11-2008 của Chính phủ “Về phòng thủ dân sự” thông qua việc thực hiện Nghị quyết 05 và Chương trình hành động 30 của Tỉnh ủy.

Thực hiện quy chế phối hợp theo Quyết định 107/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh chỉ đạo các lực lượng phối hợp kiểm tra, kiểm soát địa bàn, làm tốt công tác vận động quần chúng, không để xảy ra tình trạng vượt biên, xâm nhập, đảm bảo giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Ủy ban nhân dân Tỉnh còn chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng của địa phương thu hồi, xử lý khối lượng lớn vũ khí tự tạo, bom, mìn, vật liệu nổ tồn lưu sau chiến tranh (hàng nghìn ki-lô-gam đạn dược, hàng nghìn súng các loại). Đối với khu vực biên giới, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu, đề xuất với Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh nhiều biện pháp, hình thức thực hiện công tác đối ngoại quốc phòng, ngoại giao nhân dân với tỉnh Mun-dun-ki-ri (Cam-pu-chia), xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị. Năm 2013 và 2014, Tỉnh đã trích trên 500 triệu đồng khám, chữa bệnh, cấp phát thuốc, tặng quà cho hàng nghìn lượt người thuộc các xã biên giới tỉnh Mun-dun-ki-ri của nước bạn Cam-pu-chia. Ngoài ra, còn phối hợp với Bạn khảo sát vùng trũng khu vực biên giới có thể xảy ra lũ lụt, giúp họ xây dựng phương án phòng, chống và tuần tra bảo đảm an toàn vành đai biên giới.

Công tác quản lý nhà nước về quốc phòng của Tỉnh được thực hiện tốt. Chủ trương kết hợp kinh tế - xã hội với quốc phòng - an ninh của Tỉnh được triển khai ngay từ khâu lập quy hoạch, kế hoạch. Theo đó, cơ quan quân sự các cấp đã cùng với các ban, ngành địa phương khảo sát, đánh giá, phân loại và điều chỉnh mốc giới đất quốc phòng để quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật. Đặc biệt, Tỉnh còn dành quỹ đất xây dựng “Làng quân nhân”, cấp đất xây nhà ở cho hơn 200 cán bộ, tạo điều kiện để cán bộ ổn định cuộc sống, gắn bó với quê hương Đắk Nông. Năm 2014, Tỉnh đã trích khoảng 70 tỉ đồng từ ngân sách địa phương để củng cố, xây mới gần 20 thao trường huấn luyện cho các huyện, doanh trại cho tiểu đoàn bộ binh, 06 nhà làm việc cho Ban Chỉ huy Quân sự xã, phường, thị trấn; đồng thời mua sắm, sửa chữa, cải tiến các trang thiết bị phục vụ việc quản lý, điều hành công tác quốc phòng, quân sự địa phương.

Thực hiện nhiệm vụ quốc phòng - an ninh, những năm gần đây, Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị xây dựng và củng cố tiềm lực quốc phòng; trong đó, tập trung xây dựng lực lượng quân sự, an ninh vững mạnh, đủ khả năng hoàn thành nhiệm vụ làm nòng cốt trong công tác quốc phòng - an ninh ở địa phương. Theo đó, Tỉnh tập trung xây dựng lực lượng dân quân tự vệ “vững mạnh, rộng khắp”, lực lượng dự bị động viên “hùng hậu”. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh đã có nhiều giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo việc tuyên truyền và thực hiện Luật Dân quân tự vệ và Pháp lệnh lực lượng dự bị động viên. Trước hết, kiện toàn tổ chức biên chế đúng, đủ theo quy định, làm cơ sở để Tỉnh tổ chức, triển khai và thực hiện nhiệm vụ quốc phòng - an ninh trên địa bàn. Cơ quan quân sự các cấp thực hiện tốt việc phúc tra, đăng ký, quản lý quân nhân dự bị và sắp xếp biên chế vào các đơn vị dự bị động viên, đúng 100% chuyên môn quân sự. Năm 2014, Tỉnh xây dựng 100% đầu mối đơn vị dự bị động viên, sắp xếp quân nhân dự bị đạt 98,4% so với nhu cầu, tỷ lệ lực lượng dân quân tự vệ đạt 1,57% so với dân số, v.v. Bộ Chỉ huy Quân sự còn tham mưu cho Ủy ban nhân dân Tỉnh thành lập tiểu đội dân quân thường trực tại các xã, phường trọng điểm về quốc phòng - an ninh. Để góp phần xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở cũng như xây dựng lực lượng dự bị động viên, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh còn tuyển chọn nguồn đào tạo sĩ quan dự bị tại Trường quân sự Quân khu và của Tỉnh được 80 đồng chí, v.v. Hằng năm, tổ chức huấn luyện, kiểm tra sẵn sàng động viên quốc phòng đạt kế hoạch Quân khu giao và có nhiều cố gắng trong huấn luyện chuyển loại chuyên nghiệp quân sự, góp phần từng bước nâng chất lượng quân nhân dự bị. Đồng thời, tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh tích cực phát triển đảng viên trong lực lượng vũ trang nâng cao số lượng, chất lượng lãnh đạo. Năm 2014, trong các cơ quan, đơn vị Quân đội kết nạp được 60 đảng viên; trong lực lượng dân quân tự vệ kết nạp được 114 đảng viên và trong lực lượng dự bị động viên kết nạp được 39 đảng viên, đảng viên trong thanh niên nhập ngũ 18 đồng chí, đạt 2,57%; vượt 1,5% so với chỉ tiêu. Hiện nay, lực lượng vũ trang có 43 chi bộ có cấp ủy, 100% chi bộ đại đội đủ quân có cấp ủy.

Ngoài ra, Bộ Chỉ huy Quân sự còn tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh thực hiện tốt chính sách dân tộc, tôn giáo; giải quyết tốt nhiều vấn đề xã hội, nhất là các chế độ, chính sách còn tồn đọng sau chiến tranh đảm bảo đúng quan điểm, chế độ và đối tượng. Đến nay, Tỉnh đã hoàn chỉnh hồ sơ giải quyết chế độ chính sách cho 794 đối tượng theo các Quyết định (62,142 và 290) của Chính phủ, với số tiền trợ cấp trên 3 tỉ đồng; thăm, tặng quà cho cựu chiến binh tham gia kháng chiến chống Pháp, các đối tượng chính sách, hộ nghèo và tổ chức cho bộ đội ăn Tết với đồng bào trên 3 tỉ đồng; xây dựng 04 nhà tình nghĩa, trị giá 270  triệu đồng, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Đại tá THÁI ĐẠI NGỌC, Ủy viên Ban thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng BCHQS Tỉnh