Ra đời trong thời kỳ đất nước bước vào công cuộc đổi mới, với muôn vàn khó khăn, gian khổ, nhưng bằng nghị lực, ý chí và tinh thần quyết thắng, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ, công nhân, người lao động Binh đoàn 15 đã cần cù, sáng tạo, dành trọn tuổi thanh xuân gắn bó với Binh đoàn, với đồng bào các dân tộc Tây Nguyên, góp phần tạo nên diện mạo mới trên một dải biên cương của Tổ quốc.

Tây Nguyên - vùng đất đỏ ba-zan rộng lớn, thích hợp với nhiều loại cây công nghiệp, nhưng do chiến tranh tàn phá, nên phần lớn đất đai bị ô nhiễm bom, mìn, chất độc hóa học, hoang hóa, thiếu nguồn nước. Đồng bào các dân tộc thiểu số Tây Nguyên còn nhiều hủ tục, kinh tế chủ yếu tự cung, tự cấp, chưa có ý thức sản xuất hàng hóa và tích lũy, do vậy cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn và tác động không nhỏ đến nhiệm vụ quốc phòng, an ninh. Trước thực trạng đó, Đảng ta chủ trương đưa bộ đội lên đây làm lực lượng nòng cốt phát triển kinh tế - xã hội kết hợp với tăng cường quốc phòng, an ninh. Thấu triệt nhiệm vụ, các đơn vị của Binh đoàn hầu hết đứng chân ở địa bàn khó khăn, các xã biên giới, vùng sâu, vùng xa, tiếp giáp với nước bạn Lào và Cam-pu-chia, khí hậu khắc nghiệt, giao thông không thuận lợi; một số địa bàn tàn quân Fulro liên tục quấy nhiễu, gây nhiều tội ác với nhân dân. Trong khi đó, kinh nghiệm và kiến thức quản lý kinh tế của đội ngũ cán bộ Binh đoàn còn hạn chế; mô hình kinh tế - quốc phòng chưa có tiền lệ; giống, vốn, máy móc và phương tiện kỹ thuật eo hẹp. Song bằng nghị lực và ý chí quyết tâm cao, Binh đoàn đã từng bước tháo gỡ khó khăn, ổn định tổ chức biên chế, quy hoạch, tổ chức sản xuất, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ kinh tế - quốc phòng, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, khu vực phòng thủ địa phương vững chắc, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, Binh đoàn phối hợp chặt chẽ với các địa phương quy hoạch các khu kinh tế - quốc phòng, khai hoang đồng ruộng, trồng trọt, chăn nuôi với phương châm “lấy ngắn nuôi dài”, đảm bảo lương thực, thực phẩm, từng bước trồng cây công nghiệp: cao su, cà phê và ổn định dân cư. Giai đoạn từ năm 1985 đến 1990, chỉ trong thời gian ngắn, Binh đoàn đã thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ: mở rộng sản xuất, xây dựng hàng trăm điểm dân cư; phát triển kinh tế đi đôi với giữ vững an ninh chính trị trên toàn tuyến biên giới Bắc Tây Nguyên. Từ năm 1991, Binh đoàn chủ động đổi mới từ mô hình kế hoạch hóa sang tự chủ hạch toán đầu tư, kinh doanh. Bên cạnh 02 sản phẩm chính là cao su và cà phê, Binh đoàn đã từng bước mở rộng thêm các ngành nghề phục vụ sản xuất và đời sống, ngày càng đáp ứng tốt yêu cầu của thị trường. Đến nay, Binh đoàn đã phát triển trên 44.000 ha cao su (cả trong và ngoài nước), 300 ha cà phê, 70 ha lúa nước, với 06 nhà máy chế biến cao su cho sản lượng xấp xỉ 40.000 tấn/năm, 01 nhà máy sản xuất phân bón vi sinh trên 10.000 tấn/năm, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hàng chục nghìn lao động là con em đồng bào dân tộc trên địa bàn.

Với chủ trương “có an cư mới lạc nghiệp”, Binh đoàn ưu tiên tuyển dụng đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ vào làm công nhân và xác định đây là yếu tố giúp giảm nghèo bền vững, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương. Theo đó, đồng bào các dân tộc được đào tạo nghề, tạo việc làm, chuyển giao kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, hỗ trợ giống, vốn để phát triển kinh tế hộ gia đình; nhiều hộ công nhân người dân tộc thiểu số đã thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Đồng thời, tham gia tích cực vào các chương trình, mục tiêu lớn của Nhà nước, vùng và các địa phương về việc điều chỉnh lao động, đào tạo nghề, tạo việc làm, bố trí lại dân cư, xây dựng cơ sở hạ tầng, định canh định cư, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; cùng các địa phương xây dựng cơ sở chính trị - xã hội, thực hiện chính sách dân tộc, tôn giáo, xây dựng “thế trận lòng dân”, góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc trên vùng biên giới.

Với phương châm “Binh đoàn gắn với tỉnh, huyện; công ty gắn với huyện, xã; đội sản xuất gắn với thôn, làng; hộ công nhân người Kinh gắn với hộ đồng bào dân tộc thiểu số”, cấp ủy, chỉ huy các cấp của Binh đoàn thường xuyên phối hợp với cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương trong các hoạt động, tạo sự đồng thuận, gắn bó keo sơn và sức mạnh tổng hợp xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh. Hệ thống cơ sở hạ tầng được xây dựng đồng bộ, đường giao thông, đường điện, nhà trẻ, trường mầm non, bệnh xá quân - dân y,… là những công trình có tính lưỡng dụng, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ, công nhân, người lao động và nhân dân trên địa bàn.

Đại tá Hoàng Văn Sỹ tặng gạo cho đồng bào thiểu số trên địa bàn mùa giáp hạt

Trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, Binh đoàn thường xuyên chú trọng xây dựng vững mạnh 03 lực lượng: sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên quốc phòng; lực lượng dự bị động viên và lực lượng tự vệ. Hằng năm, Binh đoàn tổ chức huấn luyện, diễn tập phù hợp với các phương án xây dựng khu vực phòng thủ; tổ chức ký kết và thực hiện hiệu quả quy chế phối hợp với lực lượng Công an, Quân sự, Biên phòng các tỉnh Gia Lai, Kon Tum, Quảng Bình; bố trí chốt tự vệ ở các vị trí trọng yếu và thường xuyên tổ chức lực lượng tuần tra, bảo vệ địa bàn và tài sản đơn vị, công trình ở khu vực biên giới, bảo vệ mốc giới quốc gia. Đồng thời, chủ động nắm chắc tình hình, kiên quyết đấu tranh với các thế lực thù địch, phản động, ngăn chặn không để các hiện tượng truyền đạo, vượt biên trái phép, xử lý linh hoạt các vấn đề nảy sinh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, góp phần bảo vệ vững chắc an ninh và chủ quyền biên giới. Cùng với quá trình phát triển sản xuất, Binh đoàn chú trọng bố trí các các đơn vị trực thuộc ở những địa bàn trọng yếu, các đội sản xuất được bố trí ở vị trí sát khu vực biên giới, xen kẽ với thôn làng, tạo thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc trong khu vực phòng thủ. Cán bộ, chiến sĩ, công nhân, người lao động luôn đề cao tinh thần cảnh giác, mỗi công nhân là một chiến sĩ, mỗi cụm điểm dân cư, thôn làng là một cụm đơn vị sẵn sàng chiến đấu.

Phát huy truyền thống đoàn kết hữu nghị với nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào và Vương quốc Cam-pu-chia, Binh đoàn đã chủ động triển khai thực hiện công tác đối ngoại đạt nhiều kết quả tốt. Các dự án tại Lào và Cam-pu-chia đã tạo việc làm cho hàng nghìn lao động, xây dựng công trình hạ tầng, hướng dẫn giúp nhân dân nước bạn kỹ thuật canh tác lúa nước, các loại cây nông sản có giá trị cao. Song song với việc xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế, Binh đoàn chú trọng công tác dân vận - tuyên truyền đặc biệt, thường xuyên nắm chắc tình hình an ninh chính trị, tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành các chủ trương về phát triển kinh tế, xã hội, xây dựng tình đoàn kết hữu nghị, giúp địa phương bạn xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở. Các hoạt động an sinh xã hội ở Lào và Cam-pu-chia được Binh đoàn tiến hành thường xuyên, đạt hiệu quả tốt, góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị và ổn định.

Những năm gần đây, do giá sản phẩm mủ cao su, cà phê giảm sâu cùng với những hạn chế trong việc đầu tư mở rộng diện tích vườn cây, xây dựng cơ bản, dẫn đến Binh đoàn mất cân đối về tài chính, khó khăn trong việc triển khai kế hoạch sản xuất, kinh doanh và ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống công nhân, người lao động. Trước tình hình đó, Binh đoàn đã kịp thời đánh giá lại các nguồn lực, điều chỉnh quy hoạch sản xuất, bố trí lao động phù hợp, mở rộng ngành nghề, tạo thêm việc làm cho người lao động; liên kết với các đối tác nghiên cứu phương án sử dụng nguồn lực đất đai, con người hiệu quả hơn, phù hợp với quá trình cơ cấu lại doanh nghiệp.

Trong thời gian tới, quán triệt sâu sắc chủ trương của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng về Quân đội tham gia sản xuất, phát triển kinh tế gắn chặt với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, Binh đoàn tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

1. Tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, công nhân, người lao động có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, lối sống trong sạch, lành mạnh, đoàn kết, thương yêu đồng chí, đồng đội, có trình độ chuyên môn, tay nghề vững, năng suất lao động cao, cần cù, sáng tạo, yên tâm gắn bó với Binh đoàn.

2. Nghiên cứu nắm chắc tình hình địa bàn, tiếp tục xây dựng các lực lượng vững mạnh toàn diện. Nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng, sẵn sàng chiến đấu, kịp thời xử lý thắng lợi các tình huống, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn, tạo sự ổn định làm cơ sở, nền tảng để đẩy mạnh phát triển sản xuất, kinh doanh.

3. Thực hiện chủ trương Quân đội tham gia sản xuất phát triển kinh tế, Binh đoàn chủ động nghiên cứu, xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh đúng định hướng, đúng pháp luật, linh hoạt và hiệu quả. Đẩy mạnh hơn nữa công tác nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm; chủ động nghiên cứu liên doanh, liên kết sản xuất sản phẩm mới, đáp ứng nhu cầu của thị trường, tạo nhiều việc làm và thu nhập cho người lao động.

4. Xây dựng mối quan hệ đoàn kết chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, nhân dân các dân tộc trên địa bàn; phối hợp đồng bộ trên các mặt công tác, đẩy mạnh công tác vận động quần chúng, thực hiện chính sách về dân tộc, tôn giáo; tiến hành công tác an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới, tham gia xóa đói giảm nghèo, v.v.

5. Trên cơ sở các thành quả trong công tác đối ngoại quốc phòng, tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả các dự án ở hai nước bạn Lào, Cam-pu-chia. Giữ gìn mối quan hệ đoàn kết với chính quyền, nhân dân địa phương trong vùng dự án, chấp hành nghiêm pháp luật, quy định của nước bạn, góp phần củng cố, tô thắm truyền thống hữu nghị và hợp tác tốt đẹp giữa Đảng, Nhà nước, Quân đội ta với Đảng, Nhà nước, Quân đội, nhân dân nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào và Vương quốc Cam-pu-chia anh em.

Phát huy truyền thống “Kiên định mục tiêu; vượt mọi gian khó; gắn bó với dân; sáng tạo chuyên cần; đoàn kết, quyết thắng”, cán bộ, chiến sĩ, công nhân, người lao động Binh đoàn 15 đồng tâm, hiệp lực, nỗ lực thi đua, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng địa bàn chiến lược trọng yếu của Tổ quốc ngày càng vững về chính trị, giàu về kinh tế, mạnh về quốc phòng an ninh.

Đại tá HOÀNG VĂN SỸ, Tư lệnh Binh đoàn