Ngày 06-12-1989, căn cứ Tờ trình của Ban Bí thư, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VI) đã quyết định thành lập Hội Cựu chiến binh Việt Nam. Từ đó, ngày 06-12-1989 là Ngày truyền thống của cựu chiến binh và Hội Cựu chiến binh Việt Nam. Sự ra đời của Hội Cựu chiến binh Việt Nam là dấu mốc quan trọng trong đời sống chính trị, tinh thần, đáp ứng sự mong mỏi, nguyện vọng thiết tha, chính đáng của Cựu chiến binh Việt Nam. Theo đó, tổ chức Hội nhanh chóng được hình thành và phát triển; thu hút đông đảo những du kích, tự vệ đã qua chiến đấu, cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam trong các thời kỳ cách mạng nhằm: “…giữ gìn, phát huy truyền thống chiến đấu cách mạng của các chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam, đoàn kết, tương trợ các cựu chiến binh, góp phần vào việc giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ; đóng góp ý kiến với các cơ quan Đảng và Nhà nước, trong đó có chính sách đối với cựu chiến binh, góp phần bảo vệ thành quả cách mạng và giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội”¹.

Là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, một tổ chức trong hệ thống chính trị do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, hoạt động theo đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và Điều lệ Hội, đồng hành cùng đất nước 30 năm qua, Hội Cựu chiến binh Việt Nam và các hội viên tiếp tục phát huy bản chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, tích cực tham gia xây dựng và bảo vệ Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Các cấp Hội thường xuyên quán triệt, tổ chức, vận động hội viên giữ vững bản lĩnh chính trị, phát huy bản chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, thực hiện và vận động nhân dân thực hiện nghiêm đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, tích cực tham gia cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở trong sạch, vững mạnh; thực hiện Quy chế Dân chủ cơ sở; tích cực đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, các hiện tượng tiêu cực và tệ nạn xã hội; chủ động ngăn chặn, đấu tranh với quan điểm sai trái, phản động; phối hợp với các cơ quan, ban ngành, đoàn thể kịp thời tham mưu cho cấp ủy Đảng xử lý kiên quyết, khôn khéo, hiệu quả các điểm “nóng”, tình huống phức tạp, làm thất bại mọi âm mưu, hành động “diễn biến hòa bình”, gây bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, góp phần giữ vững ổn định chính trị ở địa phương. Bám sát cơ sở, lắng nghe ý kiến của nhân dân, các cấp Hội động viên cựu chiến binh phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể nhân dân tích cực tham gia đóng góp ý kiến xây dựng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chương trình kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh; gương mẫu chấp hành và tuyên truyền, vận động hội viên, nhân dân thực hiện. Hàng chục vạn hội viên được bầu vào cấp ủy, chính quyền, hội đồng nhân dân các cấp đã phát huy vai trò nòng cốt trong thực hiện các nhiệm vụ và tổ chức tốt việc giám sát, phản biện xã hội, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, các cựu chiến binh tích cựu giúp nhau phát triển kinh tế, cải thiện đời sống, phấn đấu giảm nghèo bền vững, làm giàu hợp pháp và tham gia có hiệu quả các chương trình kinh tế - xã hội của địa phương, đất nước. Các cấp Hội tích cực vận động cựu chiến binh phát huy tinh thần tự lực, tự cường, dám nghĩ, dám làm, có nhiều cách làm hay, sáng tạo, huy động mọi nguồn lực và sự giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương; tranh thủ các chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với cựu chiến binh để đẩy mạnh việc giúp nhau làm kinh tế, nâng cao đời sống, giảm nghèo nhanh và bền vững, vươn lên làm giàu hợp pháp, đóng góp chung cho sự phát triển của xã hội và đất nước. Phong trào Cựu chiến binh giúp nhau làm kinh tế phát triển cả về số lượng, quy mô và hiệu quả. Các cấp Hội tập trung chỉ đạo quản lý và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn vay qua thực hiện ủy thác từ Ngân hàng Chính sách xã hội, các tổ chức tín dụng khác và huy động vốn nội bộ trong Hội cho vay không lãi hoặc lãi suất thấp. Các hộ nghèo khi vay vốn, được làm quen với hoạt động tín dụng, đã sử dụng có hiệu quả tiền đầu tư cho sản xuất, kinh doanh. Tuy gặp không ít khó khăn, thử thách, nhưng các doanh nghiệp, hợp tác xã do cựu chiến binh làm chủ vẫn đứng vững và phát triển, góp phần giải quyết việc làm cho chính cựu chiến binh và con em của họ cũng như gia đình chính sách. Nhiều tổ hợp tác, tổ đổi công, vần công, quỹ “Nghĩa tình đồng đội”, “Xóa nghèo cho hội viên”, với nhiều hình thức thiết thực, hiệu quả đã giúp nhau xóa nghèo, phát triển kinh tế. Điều đó đã trực tiếp góp phần thực hiện có hiệu quả chương trình phát triển kinh tế - xã hội và chính sách an sinh xã hội của mỗi địa phương cũng như toàn quốc.

Hội Cựu chiến binh đã phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể; tham gia tích cực, hiệu quả các cuộc vận động, phong trào của đất nước, địa phương. Thực hiện Nghị quyết liên tịch “Về phối hợp hoạt động giữa Quân đội nhân dân Việt Nam và Hội Cựu chiến binh Việt Nam”, Hội Cựu chiến binh các cấp ký và triển khai thực hiện chương trình phối hợp với ủy ban nhân dân, các ban, ngành, đoàn thể cùng cấp trong tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; tổ chức các chương trình “Tri ân đồng đội, vang mãi khúc quân hành”, thực hiện công tác “Đền ơn, đáp nghĩa”,… góp phần nâng cao hiệu quả tuyên truyền, giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc cho thế hệ trẻ. Cuộc vận động “Cựu chiến binh Việt Nam tham gia giữ gìn trật tự, an toàn giao thông” và xây dựng văn hóa giao thông đã được các cấp Hội triển khai với nhiều nội dung, hình thức phong phú, sáng tạo, mô hình hiệu quả, góp phần cùng toàn dân thực hiện tốt phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc; phòng, chống tội phạm, ma túy và tệ nạn xã hội.

Hưởng ứng Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”,… Hội Cựu chiến binh các địa phương đã phối hợp với các hợp tác xã, doanh nghiệp do cựu chiến binh làm chủ và với địa phương tổ chức nhiều cuộc triển lãm, hội chợ để quảng bá, trưng bày, giới thiệu sản phẩm, đưa hàng hóa đến vùng nông thôn, miền núi phục vụ người dân; tích cực tham gia phong trào bảo vệ môi trường và vệ sinh an toàn thực phẩm, góp phần thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Đặc biệt, những năm gần đây, cựu chiến binh cả nước đã hiến hàng chục triệu mét vuông đất, đóng góp hàng trăm tỷ đồng và hàng triệu ngày công để làm mới, sửa chữa, nâng cấp hàng nghìn ki-lô-mét đường giao thông, kênh mương nội đồng, hàng nghìn cầu, cống và trồng hàng triệu cây xanh các loại; khoanh nuôi, bảo vệ hàng vạn héc-ta rừng. Đồng thời, quyên góp, ủng hộ hàng trăm tỷ đồng cho các quỹ hoạt động tình nghĩa (Quỹ phòng, chống thiên tai; Quỹ vì người nghèo, chất độc da cam-dioxin, khuyến học,…); phối hợp Hiệp hội Doanh nhân Hội Cựu chiến binh Việt Nam tuyên truyền, vận động, sử dụng các quỹ từ thiện - xã hội có hiệu quả. Qua đó, góp phần ổn định đời sống vật chất, tinh thần của hội viên, làm sâu sắc hơn nghĩa tình đồng đội, tăng thêm tình đoàn kết gắn bó giữa các hội viên, giữa hội viên với tổ chức Hội và các tầng lớp nhân dân.

Tích cực tham gia giáo dục lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa anh hùng cách mạng cho thế hệ trẻ. Nói đi đôi với làm là phương châm hành động của hàng triệu cựu chiến binh. Nhiều cựu chiến binh là những tấm gương sáng, mẫu mực, được mọi người noi theo, tin tưởng và yêu mến. Các cấp Hội đã phối hợp với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tích cực tham gia giáo dục, bồi dưỡng truyền thống yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội và lòng tự hào về chủ nghĩa anh hùng cách mạng cho thế hệ trẻ; phát hiện, theo dõi, bồi dưỡng đoàn viên ưu tú để giới thiệu cho Đảng xem xét, kết nạp; động viên đoàn viên, thanh niên lên đường nhập ngũ; giúp đỡ, tạo việc làm cho đoàn viên, thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về địa phương và thanh niên có hoàn cảnh khó khăn. Các cấp Hội đã phối hợp thực hiện có hiệu quả phong trào “Bốn đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, góp phần tạo điều kiện cho thanh niên học tập, tạo dựng nghề nghiệp, việc làm, nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần, phát triển kỹ năng xã hội. Triển khai có hiệu quả Cuộc vận động “Tuổi trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới”; vận động các doanh nhân, các cựu chiến binh làm kinh tế giỏi chia sẻ kinh nghiệm, giúp đỡ, tạo điều kiện cho đoàn viên, thanh niên lập thân, lập nghiệp sản xuất, kinh doanh và tạo việc làm cho quân nhân xuất ngũ trở về địa phương.

Đẩy mạnh hoạt động đối ngoại nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách đối ngoại của Đảng, Nhà nước. Hội Cựu chiến binh Việt Nam rất coi trọng và tích cực triển khai quan hệ đoàn kết, hữu nghị, hợp tác với Hiệp hội Cựu chiến binh Quốc gia Lào và Hội Cựu chiến binh Cam-pu-chia ngày càng đi vào chiều sâu, thiết thực, hiệu quả. Hội Cựu chiến binh các tỉnh, huyện tích cực tổ chức hoạt động giao lưu, hợp tác với các tỉnh, thành Hội của bạn, nhất là các tỉnh, huyện có chung đường biên giới. Duy trì trao đổi thông tin và giữ quan hệ chặt chẽ với tổ chức Cựu chiến binh các nước: Nga, Mỹ, Hàn Quốc, Ma-rốc, Đức, Ba Lan, Bun-ga-ri, Cu Ba,… góp phần tăng cường quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc; làm cho cựu chiến binh các nước thấy được đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta, thúc đẩy giải quyết hậu quả chiến tranh. Đồng thời, giữ mối quan hệ thường xuyên với các câu lạc bộ, ban liên lạc Cựu chiến binh Việt Nam ở nước ngoài để động viên Cựu chiến binh giữ gìn, phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, đóng góp cho công tác vận động cộng đồng và phong trào Cựu chiến binh ở trong nước. Tham gia tích cực và có trách nhiệm với các tổ chức Cựu chiến binh quốc tế, như: Liên đoàn Cựu chiến binh các nước ASEAN (VECONAC), Liên đoàn Cựu hiến binh thế giới (WVF), Ủy ban Thường trực Cựu chiến binh khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (SCAP). Qua đó, góp phần hiện thực hóa chủ trương, đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác, cùng phát triển của Đảng và Nhà nước; nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Ghi nhận những đóng góp của Cựu chiến binh Việt Nam trong 30 năm đồng hành cùng công cuộc đổi mới của Đảng và đất nước, Hội được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh (năm 2012), Huân chương Độc lập hạng Nhất (năm 2002, năm 2009), Huân chương Lao động hạng Nhất (năm 2017), Huân chương Lao động hạng Ba (năm 2005); Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào tặng Huân chương Ít-xa-la (Tự do) hạng Nhất; 21 cá nhân được tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới và hàng trăm tập thể, hàng nghìn cá nhân được khen thưởng và tặng nhiều danh hiệu cao quý khác. Đây là động lực để các thế hệ Cựu chiến binh Việt Nam tiếp tục phát huy bản chất, “Bộ đội Cụ Hồ” và truyền thống vẻ vang “Trung thành - Đoàn kết - Gương mẫu - Đổi mới” của Hội, nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, tự lực, tự cường, năng động, sáng tạo, xây dựng Hội trong sạch, vững mạnh, ngang tầm nhiệm vụ và vị thế của một đoàn thể chính trị - xã hội, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ mới.

Thượng tướng NGUYỄN VĂN ĐƯỢC, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam

______________

1 - Chỉ thị 23/CT-TW, ngày 22-4-1990 của Ban Bí thư.