Những chủ trương công tác lớn Chuyên luận chỉ đạo

QPTD -Thứ Hai, 13/02/2017, 08:59 (GMT+7)
Toàn quân đẩy mạnh công tác cải cách tư pháp trong tình hình mới

Cải cách tư pháp là một trong những mặt công tác trọng tâm của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đối với Quân đội, làm tốt công tác này sẽ trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Vì thế, đẩy mạnh cải cách tư pháp trong Quân đội đã, đang là vấn đề đặt ra cấp thiết.

Quang cảnh hội nghị trực tuyến Tổng kết công tác Tư pháp, thanh tra,
pháp chế trong Quân đội năm 2016. (Ảnh: qdnd.vn)

Quán triệt và thực hiện nghiêm quan điểm, chủ trương của Đảng về cải cách tư pháp, những năm qua, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai toàn diện các nhiệm vụ, nội dung về cải cách tư pháp, đạt nhiều kết quả quan trọng. Nổi bật là, nhận thức của cán bộ, đảng viên, nhất là của lãnh đạo, chỉ huy các cấp về vị trí, vai trò, sự cần thiết phải đẩy mạnh cải cách tư pháp được nâng lên. Công tác xây dựng và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng được triển khai nghiêm túc, từng bước đi vào nền nếp, với chất lượng, hiệu quả ngày càng cao; đã đề xuất nhiều ý kiến thiết thực, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật. Hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án của cơ quan tư pháp Quân đội được tiến hành tích cực, chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho các đối tượng được coi trọng với biện pháp phong phú, thiết thực, tạo nhiều chuyển biến tích cực. Các cơ quan tư pháp trong Quân đội làm tốt chức năng tham mưu giúp Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng trong phòng, chống tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, góp phần tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, nâng cao kỷ luật, sức mạnh chiến đấu của Quân đội.

Công tác cải cách tư pháp còn chú trọng chăm lo, kiện toàn tổ chức biên chế, xây dựng đội ngũ cán bộ các cơ quan tư pháp, bổ trợ tư pháp, bảo đảm đúng chức năng, nhiệm vụ được giao. Nhờ đó, hệ thống các cơ quan tư pháp trong Quân đội từng bước được xây dựng theo hướng: tinh, gọn, hiệu quả, đồng bộ và có mô hình phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và đặc thù quân sự, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng Quân đội, tăng cường quốc phòng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Bên cạnh kết quả đạt được, nhận thức của một số cấp ủy, chỉ huy cơ quan, đơn vị về mục tiêu, quan điểm, phương châm chỉ đạo Chiến lược cải cách tư pháp trong Quân đội đến năm 2020 còn hạn chế, triển khai có mặt còn chậm, thiếu kiên quyết. Công tác phối hợp giữa các cơ quan tư pháp cả trong tham mưu, hướng dẫn và tổ chức thực hiện nhiệm vụ, nhất là trong công tác nắm và quản lý tình hình vi phạm, tội phạm xảy ra có lúc, có việc chưa kịp thời; việc xử lý, giải quyết một số vụ việc nghiêm trọng, phức tạp có lúc, có nơi còn chưa chặt chẽ, triệt để. Đội ngũ cán bộ tư pháp, nhất là cán bộ có chức danh pháp lý còn thiếu so với biên chế; trình độ, năng lực chưa đồng đều; trình độ ngoại ngữ, tin học còn hạn chế; kỹ năng tranh tụng tuy đã có tiến bộ song vẫn còn là khâu yếu. Trong khi đó, việc giảm đầu mối theo Đề án “Đổi mới tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp Quân đội” cũng tác động không nhỏ tới tiến trình cải cách tư pháp trong toàn quân.

Thời gian tới, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế đứng trước cả thời cơ và thách thức đan xen. Các thế lực thù địch đẩy mạnh chống phá bằng chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực quốc phòng, an ninh có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp, v.v. Điều đó đòi hỏi Quân đội nhân dân phải được xây dựng vững mạnh, theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, thực sự làm nòng cốt trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Để đạt được mục tiêu đó, toàn quân cần triển khai đồng bộ, toàn diện các mặt công tác; trong đó, lĩnh vực cải cách tư pháp cần tập trung vào một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy các cấp trong giáo dục, quán triệt, nâng cao nhận thức và tổ chức thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp trong Quân đội. Thực tiễn hơn 10 năm thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp cho thấy, sự thiếu đầy đủ, sâu sắc trong nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ các cấp là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hạn chế của tiến trình này. Vì thế, tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ, nhất là của đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp là nội dung quan trọng hàng đầu để nâng cao hiệu quả công tác cải cách tư pháp trong Quân đội. Để làm được điều đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tiếp tục đẩy mạnh công tác giáo dục, quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, trọng tâm là các nội dung về cải cách tư pháp đã được thể hiện trong Nghị quyết Đại hội XII của Đảng; Nghị quyết 49-NQ/TW, ngày 02-6-2005 và Kết luận 92/KL/TW, ngày 12-3-2014 của Bộ Chính trị; Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ X; Nghị quyết 67-NQ/ĐUQSTƯ, ngày 08-3-2007 của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương). Qua đó, làm chuyển biến về nhận thức, quyết tâm, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ cải cách tư pháp từ cơ sở đến toàn quân lên một bước mới. Cải cách tư pháp là nội dung phức tạp, lâu dài, liên quan đến nhiều lĩnh vực, có tác động sâu sắc, toàn diện đến công tác quản lý bộ đội, rèn luyện kỷ luật, nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Yêu cầu đặt ra đối với công tác giáo dục, quán triệt là phải làm cho mọi quân nhân nắm chắc quan điểm, mục tiêu, nội hàm và lộ trình cải cách tư pháp trong Quân đội thời kỳ mới. Cần thấy rõ, đây là nhiệm vụ trọng tâm hiện nay của các cơ quan, đơn vị; từ đó, khắc phục triệt để biểu hiện coi công tác cải cách tư pháp chỉ là nội dung “phụ” hoặc là công việc riêng của các cơ quan tư pháp.

Trong tình hình hiện nay, việc quán triệt, phổ biến về cải cách tư pháp còn phải đi vào các hoạt động hướng thiện, ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm cùng các hành vi vi phạm kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước, góp phần phòng, chống có hiệu quả mọi biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ. Vì vậy, cùng với tích cực đổi mới nội dung, phương pháp phổ biến, giáo dục, cấp ủy các cấp phải căn cứ vào tình hình nhiệm vụ của đơn vị để xác định rõ chủ trương, biện pháp lãnh đạo cải cách tư pháp và yêu cầu đạt được theo từng giai đoạn. Quá trình thực hiện, cần kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục thường xuyên với các đợt giáo dục, phổ biến pháp luật; gắn cải cách tư pháp với cải cách hành chính, xây dựng nền nếp chính quy; đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng gắn với thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tạo chuyển biến cả trong nhận thức và hành động, xây dựng tính tự giác, tính tổ chức, kỷ luật và thống nhất cao trong từng cơ quan, đơn vị.

Hai là, đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các cơ quan tư pháp. Đây là vấn đề quan trọng, quyết định tới chất lượng, hiệu quả công tác cải cách tư pháp trong Quân đội. Bởi, đó là những nội dung cốt lõi để tăng cường pháp luật Nhà nước, kỷ luật và sức mạnh chiến đấu trong Quân đội; đồng thời, góp phần tích cực vào việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp, danh dự, nhân phẩm của quân nhân, công nhân viên quốc phòng và nhân dân; bảo vệ Đảng, chế độ và sự thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Để làm được điều đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần bám sát chủ trương, phương hướng, nhiệm vụ công tác tư pháp của Đảng, sự chỉ đạo, hướng dẫn của Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương, của Bộ Quốc phòng, tình hình thực tiễn của đơn vị để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của từng ngành.

Hoạt động của ngành Kiểm sát quân sự phải phấn đấu hướng tới thực hiện tốt quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp, nhất là quyền công tố trong giai đoạn điều tra các vụ án hình sự, bảo đảm không để oan, sai, bỏ lọt tội phạm. Trong đó, cần phân định rõ quyền hạn của Kiểm sát viên thực hành quyền công tố và Kiểm sát viên kiểm sát hoạt động tư pháp, tránh chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, nhưng vẫn bảo đảm kiểm soát một cách chặt chẽ mọi hoạt động tố tụng. Đối với ngành Điều tra hình sự Quân đội, cùng với làm tốt công tác dự báo, quản lý tình hình vi phạm, tội phạm hình sự trong toàn quân, cần chủ động nghiên cứu, đề xuất với cấp ủy, chỉ huy các cấp các giải pháp trong phòng ngừa và đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm. Đồng thời, tích cực bám sát thực tiễn, nắm chắc tình hình từng địa bàn; kết hợp chặt chẽ giữa công tác trinh sát và hoạt động điều tra tố tụng hình sự, không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động khởi tố, điều tra trong điều kiện mới. Đối với ngành Tòa án quân sự, phải đẩy mạnh việc thực hiện quyền tư pháp theo hướng: đổi mới phương thức xét xử từ thẩm vấn là chủ yếu sang tăng cường tranh tụng tại phiên tòa, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, đúng quy định của pháp luật. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động của tòa án; thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ phát triển và ban hành án lệ, tạo chuyển biến mới trong hoạt động xét xử.

Cùng với tuân thủ pháp luật, việc đổi mới, nâng cao chất lượng các hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án của các cơ quan tư pháp phải hướng vào thực hiện chính sách hình sự hướng thiện, nhân đạo và coi trọng công tác phòng ngừa, góp phần tăng cường kỷ luật, nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án “Đổi mới tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp trong Quân đội”, đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ về tổ chức, hoạt động của các cơ quan tư pháp trong toàn quân.

Ba là, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu của tiến trình cải cách tư pháp trong tình hình mới. Trên cơ sở quán triệt và thực hiện nghiêm túc các quan điểm, nguyên tắc, quy trình xây dựng đội ngũ cán bộ của Quân ủy Trung ương và đặc thù của lĩnh vực tư pháp, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp đủ về số lượng, nâng cao chất lượng về mọi mặt, đáp ứng tốt yêu cầu xây dựng Quân đội và cải cách tư pháp trong giai đoạn mới. Để làm được điều đó, cấp ủy, chỉ huy cơ quan tư pháp các cấp cần làm tốt việc rà soát, nắm chắc tình hình đội ngũ cán bộ cả về phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, lối sống và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, nhất là kỹ năng tiến hành tố tụng,… để có chủ trương, giải pháp xây dựng phù hợp. Trong đó, việc quy hoạch, sắp xếp, sử dụng đội ngũ cán bộ phải chặt chẽ, bảo đảm tính kế thừa, kế tiếp, tránh bị hụt hẫng về nhân sự, thế hệ, không ngừng nâng cao chất lượng và phù hợp với chức trách, nhiệm vụ của từng ngành trong hệ thống cơ quan tư pháp.

Tiếp tục nghiên cứu, đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tư pháp theo hướng cơ bản, hiện đại, vừa đảm bảo nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, vừa bồi dưỡng các kiến thức về chính trị, kinh tế, xã hội, ngoại ngữ, tin học, đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa đội ngũ. Trước mắt, có kế hoạch đào tạo và đào tạo lại cán bộ có chức danh pháp lý một cách thiết thực, hiệu quả, nhất là đối với các chức danh Điều tra viên, Kiểm sát viên, Chấp hành viên, Thẩm phán và Thẩm tra viên các cấp. Về lâu dài, cần nghiên cứu, từng bước triển khai việc đào tạo cán bộ có trình độ cử nhân luật trong Quân đội, nhằm tạo nguồn cán bộ có đủ trình độ chuyên môn nghiệp vụ theo ngành, bổ sung kịp thời cho các cơ quan tư pháp. Cùng với đó, coi trọng công tác thanh tra, kiểm tra và thực hiện đúng quy trình nhận xét, đánh giá, bổ nhiệm, miễn nhiệm cán bộ, nhất là đối với cán bộ có chức danh tư pháp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Bốn là, tăng cường công tác phối hợp giữa các lực lượng chức năng liên quan, thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ cải cách tư pháp. Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng liên quan là vấn đề quan trọng, tạo sức mạnh tổng hợp, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và xây dựng Quân đội thời kỳ mới. Trong đó, lấy việc phối hợp đẩy mạnh giáo dục, đấu tranh phòng ngừa là chủ yếu, biện pháp hành chính là quan trọng. Khi có vụ việc xảy ra, việc phối hợp giữa các cơ quan tư pháp phải chặt chẽ, đồng bộ ở tất cả các khâu, các bước từ khởi tố, điều tra, kiểm sát tư pháp,… đến công tác xét xử, thi hành án, bảo đảm xử lý đúng người, đúng tội, không để oan, sai hoặc sót, lọt tội phạm. Tiếp tục phối hợp nghiên cứu, xây dựng cơ chế trợ giúp pháp lý trong Quân đội, đáp ứng kịp thời nhu cầu về trợ giúp pháp lý cho sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan - binh sĩ và công nhân viên chức quốc phòng. Cấp ủy, chỉ huy các cấp cần chú trọng phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng, như: Hội đồng quân nhân, Hội phụ nữ, Đoàn thanh niên thực hiện tốt việc giám sát các hoạt động tư pháp trong từng cơ quan, đơn vị và toàn quân, góp phần đưa tiến trình cải cách tư pháp đi vào chiều sâu, vững chắc.

Trong bối cảnh nước ta hội nhập quốc tế ngày càng sâu, rộng, ngành Tư pháp cần nghiên cứu, tăng cường hợp tác quốc tế, bảo đảm thực hiện tốt các điều ước quốc tế đã cam kết và triển khai các hiệp định tương trợ tư pháp với các nước có hiệu quả. Trong đó, cần tăng cường hợp tác về cung cấp thông tin, chia sẻ kinh nghiệm; về phòng, chống tội phạm, trợ giúp tư pháp và đào tạo cán bộ,… nhất là đào tạo ngoại ngữ, bảo đảm an ninh mạng và nghiệp vụ chuyên sâu về tư pháp quốc tế, góp phần đẩy mạnh tiến trình cải cách tư pháp, xây dựng Quân đội, tăng cường quốc phòng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới.

Thượng tướng LÊ CHIÊM, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Bộ Quốc phòng

Ý kiến bạn đọc (0)

Quân đội tích cực, chủ động hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng trong tình hình mới
Hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng đã phát triển cả về bề rộng lẫn chiều sâu, trở thành một trong những trụ cột của đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân; phát huy sức mạnh dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại, tạo sức mạnh tổng hợp - nền tảng vững chắc để thực hiện kế sách bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước