Trong quá trình xây dựng tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc, Đảng ủy Quân sự tỉnh (thành phố) có vai trò rất quan trọng, đòi hỏi phải nắm vững các yêu cầu, nâng cao hiệu quả hoạt động, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ quan trọng này.

Theo Quy định 59-QĐ/TW, ngày 22-12-2016 của Bộ Chính trị (khóa XII) “Về tổ chức đảng trong Quân đội nhân dân Việt Nam”, Đảng ủy Quân sự tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là Đảng ủy Quân sự tỉnh) là tổ chức đảng cấp trên cơ sở, trực thuộc đảng bộ địa phương, có chức năng, nhiệm vụ: lãnh đạo mọi mặt các đơn vị thuộc quyền và nghiên cứu, đề xuất với cấp ủy cấp trên những vấn đề có liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; xây dựng bộ đội địa phương, dân quân tự vệ vững mạnh và công tác đảng, công tác chính trị đối với nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương. Theo đó, trong xây dựng khu vực phòng thủ, Đảng ủy Quân sự tỉnh có nhiều hoạt động, song chủ yếu là nghiên cứu, tham mưu với cấp ủy địa phương các chủ trương, giải pháp lãnh đạo các cấp, ngành, đoàn thể nhân dân xây dựng tỉnh, thành phố thành khu vực phòng thủ vững chắc và lãnh đạo xây dựng các cơ quan, đơn vị thuộc quyền vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Qua tổng kết 10 năm xây dựng tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc theo Nghị quyết 28-NQ/TW, ngày 22-9-2008, của Bộ Chính trị (khóa X), cho thấy, Đảng ủy Quân sự của các tỉnh, thành phố thường xuyên được củng cố, kiện toàn về số lượng, chất lượng từng bước được nâng cao, giữ vững nền nếp, chế độ sinh hoạt, lãnh đạo và học tập; phát huy tốt vai trò, trách nhiệm, tham mưu đúng, trúng và hiệu quả các mặt về công tác quân sự, quốc phòng. Qua đó, giúp cấp ủy, chính quyền địa phương đề ra chủ trương, biện pháp lãnh đạo, quản lý, điều hành sát với thực tiễn và tính chất, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng khu vực phòng thủ của từng địa phương, nhất là trong giáo dục quốc phòng, vận hành cơ chế, xây dựng các tiềm lực, thực hiện chính sách hậu phương Quân đội, xử lý các tình huống về quốc phòng, an ninh, v.v. Cùng với đó, đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng bộ đội thường trực cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp; lực lượng dự bị động viên hùng hậu, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Tuy vậy, hoạt động của Đảng ủy Quân sự tỉnh vẫn có hạn chế nhất định, làm ảnh hưởng đến hiệu quả xây dựng khu vực phòng thủ. Ở một số nơi, công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành cơ chế xây dựng khu vực phòng thủ đôi lúc chưa thật sự chủ động, chưa sát thực tiễn; hiệu quả công tác giáo dục quốc phòng và an ninh chưa cao; nhận thức, trách nhiệm của một vài thành phần có mặt còn hạn chế, v.v.

Để thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, Đảng, Nhà nước ta xác định, xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc là một chủ trương chiến lược quan trọng. Với chức năng, nhiệm vụ được xác định, Đảng ủy Quân sự tỉnh cần nắm vững nội dung, yêu cầu trong từng hoạt động để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tham mưu giúp cấp ủy địa phương cũng như lãnh đạo các đơn vị thuộc quyền thực hiện tốt nhiệm vụ quan trọng này; trong đó, tập trung vào những nội dung sau:

Tham mưu, giúp tỉnh ủy, thành ủy quán triệt, vận hành hiệu quả cơ chế xây dựng khu vực phòng thủ là vấn đề quan trọng hàng đầu. Nghị quyết 28 của Bộ Chính trị (khóa X) xác định: “Xây dựng và hoạt động của khu vực phòng thủ đặt dưới sự lãnh đạo tập trung, thống nhất của tỉnh ủy, thành ủy, sự quản lý, điều hành của chính quyền; cơ quan quân sự phối hợp với cơ quan công an và các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương làm tham mưu và tổ chức thực hiện”. Việc vận hành cơ chế này, trong thời gian qua, về cơ bản đã đi vào nền nếp, góp phần xây dựng khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố vững mạnh. Tuy vậy, để cơ chế vận hành hiệu quả hơn nữa, Đảng ủy Quân sự tỉnh cần giúp cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương hiểu rõ bản chất, nội dung, vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ của các thành viên trong cơ chế để tạo sự thống nhất cao về nhận thức và đề cao trách nhiệm trong tổ chức thực hiện. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, đề xuất, cụ thể hóa cơ chế thành các quy định cụ thể làm cơ sở pháp lý trong thực hiện cơ chế. Hằng năm, từng nhiệm kỳ, Đảng ủy Quân sự tỉnh giúp cấp ủy quán triệt nắm vững nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, quân khu, tình hình mọi mặt của địa phương, ra nghị quyết và tổ chức thực hiện thắng lợi nghị quyết lãnh đạo xây dựng địa phương thành khu vực phòng thủ vững chắc.

Thực hiện tốt công tác giáo dục quốc phòng và an ninh là một nội dung xây dựng, tăng cường tiềm lực chính trị - tinh thần, nhằm biến chủ trương của Đảng thành sức mạnh vật chất để xây dựng và nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực phòng thủ. Theo đó, Đảng ủy Quân sự tỉnh chủ động tham mưu, giúp cấp ủy, chính quyền địa phương tiến hành hiệu quả công tác này, bảo đảm đúng chương trình, kế hoạch, có chương trình, nội dung phù hợp với từng đối tượng, nhất là giáo dục cho các đối tượng thấu triệt quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng về xây dựng phải đi đôi với bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, v.v. Đẩy mạnh giáo dục lịch sử, truyền thống, bản sắc văn hóa của đảng bộ, nhân dân và lực lượng vũ trang địa phương; kiên quyết đấu tranh vạch trần bản chất, âm mưu thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, chống phá của các thế lực thù địch. Qua đó, phát huy tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, yêu quê hương của các tầng lớp nhân dân, ra sức phấn đấu thực hiện mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Mặt khác, Đảng ủy Quân sự cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan quân sự, các lực lượng thuộc quyền phát huy vai trò nòng cốt và giúp đỡ các cơ quan, đơn vị, cơ sở, nhà trường đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành; củng cố Hội đồng giáo dục quốc phòng và an ninh các cấp; phát huy sức mạnh tổng hợp của các cấp, ngành, các tổ chức trong thực hiện nhiệm vụ giáo dục quốc phòng và an ninh.

Một hoạt động quan trọng của Đảng ủy Quân sự tỉnh là tích cực tham mưu cho tỉnh ủy, thành ủy xác định các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, ngành, đoàn thể nhân dân xây dựng tốt các tiềm lực trong khu vực phòng thủ. Thời gian qua, nhìn chung ở các địa phương, việc xây dựng tiềm lực chính trị - tinh thần, tiềm lực kinh tế, tiềm lực quân sự - an ninh,... có nhiều chuyển biến tích cực; vừa góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, vừa góp phần tăng cường quốc phòng, an ninh trên từng địa bàn. Phát huy kết quả đó, Đảng ủy Quân sự tỉnh tiếp tục tham mưu, giúp cấp ủy, chính quyền địa phương đẩy mạnh các phong trào hành động cách mạng, động viên các cấp, ngành, đoàn thể, lực lượng vũ trang và toàn thể nhân dân thực hiện tốt các chỉ tiêu kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Hiện nay, cần tham mưu, giúp các cấp, ngành và lãnh đạo lực lượng vũ trang địa phương thực hiện tốt các nội dung, chỉ tiêu, giải pháp đã đề ra, góp phần xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc; xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, chính quyền và các đoàn thể vững mạnh; khắc phục những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong cán bộ, đảng viên, củng cố niềm tin của nhân dân vào cấp ủy đảng, chính quyền cơ sở. Qua đó, tạo sức mạnh về chính trị - tinh thần trong khu vực phòng thủ. Đồng thời, tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền thực hiện tốt việc gắn phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo đảm mỗi bước tăng trưởng về kinh tế là một bước tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh. Lãnh đạo, chỉ đạo bộ chỉ huy quân sự tham gia thẩm định các quy hoạch, đề án phát triển kinh tế - xã hội theo thẩm quyền, bảo đảm đúng nguyên tắc, quy định; chủ trì giúp ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố lập quy hoạch tổng thể về xây dựng thế trận quân sự trong khu vực phòng thủ, dưới sự hướng dẫn của bộ tư lệnh quân khu, bảo đảm đủ các thành phần, gắn kết với hệ thống cơ sở hạ tầng ở địa phương và quốc gia, tạo thành thế trận liên hoàn vững chắc, v.v.

Quá trình xây dựng khu vực phòng thủ thời gian qua cho thấy, do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhất là trước sự kích động, chống phá của các thế lực thù địch, ở một vài địa phương đã xảy ra các vụ việc tập trung khiếu kiện, gây rối đông người, ảnh hưởng đến tình hình trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Vì vậy, Đảng ủy Quân sự tỉnh cần nêu cao trách nhiệm tham mưu, giúp cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết tốt các vấn đề nảy sinh. Với chức năng của mình, Đảng ủy Quân sự tỉnh phải nắm vững tình hình, xác định rõ tính chất, mức độ nguy hại; nắm chắc phương châm, tư tưởng chỉ đạo, có biện pháp giải quyết phù hợp, phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và mọi lực lượng ở địa phương để xử lý tốt các vụ việc đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Trường hợp lực lượng vũ trang địa phương được lệnh tham gia cùng các lực lượng khác giải quyết các vụ việc, Đảng ủy Quân sự tỉnh phải lãnh đạo cơ quan quân sự phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an cùng cấp theo Nghị định 77/2010/NĐ-CP, ngày 12-7-2010 của Chính phủ; quán triệt mệnh lệnh, nắm vững tình hình, tiến hành giáo dục, giao nhiệm vụ cụ thể và bám sát mọi diễn biến, chỉ đạo chặt chẽ các lực lượng, bộ phận trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; đồng thời, tuyên truyền, vận động nhân dân, phát huy trách nhiệm của các cấp, ngành, đoàn thể trong giải quyết hiệu quả các vụ việc.

Cùng với đó, Đảng ủy Quân sự tỉnh cần tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương và trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt công tác tuyển quân, chính sách hậu phương Quân đội và các mặt công tác khác, nhất là tập trung xây dựng lực lượng vũ trang địa phương vững mạnh, làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng khu vực phòng thủ.

Để thực hiện được yêu cầu trên, đòi hỏi Đảng ủy Quân sự tỉnh phải không ngừng nâng cao nhận thức, trách nhiệm về xây dựng khu vực phòng thủ; thường xuyên kiện toàn, bảo đảm đủ về số lượng, có cơ cấu hợp lý, chất lượng cao; các ủy viên phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, nắm vững đường lối, quan điểm, tư tưởng quân sự của Đảng, có sự hiểu biết rộng rãi trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc điểm, tình hình mọi mặt của địa phương,… để nghiên cứu, đề xuất các chủ trương, giải pháp khoa học, có tính khả thi cao. Đồng thời, xây dựng và thực hiện tốt quy chế, chế độ làm việc, chấp hành nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ và cơ quan tham mưu, giúp việc, trước hết là cơ quan chính trị thuộc bộ chỉ huy quân sự vững mạnh toàn diện. Qua đó, nâng cao năng lực lãnh đạo, hiệu quả hoạt động, góp phần xây dựng tỉnh, thành phố thành khu vực phòng thủ vững chắc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tá, TS. NGUYỄN VĂN THÀNH, Khoa CTĐ,CTCT, Học viện Quốc phòng