Cùng với toàn Đảng, toàn dân và toàn quân đang triển khai thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, các nhà trường Quân đội đã tích cực thực hiện Chỉ thị bằng những việc làm thiết thực. Vì thế, đã góp phần nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhiệm vụ giáo dục, đào tạo của mỗi trường.

Chiến lược phát triển giáo dục, đào tạo trong Quân đội giai đoạn 2010 - 2020 xác định: đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật trong Quân đội có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân; có tư duy sáng tạo, có trình độ, kiến thức quân sự, chính trị, khoa học, chuyên môn kỹ thuật, đáp ứng với chiến tranh công nghệ cao; phong cách, tác phong dân chủ, chính quy, tinh thần đoàn kết; đạo đức, lối sống lành mạnh, sức khỏe tốt,… sẵn sàng chiến đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc. Thực hiện mục tiêu đó, các nhà trường Quân đội đã xác định những nội dung, giải pháp phù hợp với đặc điểm của mỗi trường; trong đó, quán triệt và thực hiện tốt Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) là giải pháp chung mà các nhà trường đang đẩy mạnh, góp phần đào tạo ra đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật “vừa hồng”, “vừa chuyên”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Quá trình thực hiện, các nhà trường Quân đội đã căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao, cụ thể hóa nội dung của Chỉ thị thành các tiêu chí sát với đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và tổ chức thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc; tạo bước chuyển biến căn bản về nhận thức tư tưởng, ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống, tác phong công tác,... của đội ngũ cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ. 100% tổ chức đảng, cá nhân xây dựng kế hoạch, đăng ký, xác định nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác phù hợp với chức trách, nhiệm vụ được giao. Vì thế, từng bước khắc phục tình trạng vi phạm kỷ luật, các quy chế, quy định giáo dục, đào tạo và những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong mỗi cán bộ, đảng viên, học viên. Qua thực tiễn tiến hành, xuất hiện ngày càng nhiều tập thể, cá nhân điển hình, gương mẫu về đạo đức, lối sống, ý thức trách nhiệm, phong cách lãnh đạo, chỉ huy; giải quyết hài hòa các mối quan hệ cấp trên với cấp dưới, giảng viên với học viên, xây dựng môi trường sư phạm trong sạch, lành mạnh, thực sự là “cái nôi” đào tạo ra những sĩ quan, nhân viên kỹ thuật tốt cho Quân đội.

Tuy vậy, trong tổ chức thực hiện, có nơi còn mang tính hình thức, chưa chú trọng đến chất lượng. Một bộ phận cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên chưa thật sự tự giác tu dưỡng, học tập, rèn luyện, còn biểu hiện tư tưởng “trung bình chủ nghĩa”. Các hiện tượng vi phạm quy chế huấn luyện và các quy định của nhà trường, vi phạm quy định về an toàn giao thông,… chưa được khắc phục triệt để, nhất là học viên và cán bộ trẻ, ảnh hưởng không tốt đến kết quả, chất lượng giáo dục, đào tạo và uy tín của các nhà trường Quân đội. Thực tiễn cho thấy, để khắc phục những hạn chế trên, tạo chuyển biến tích cực, vững chắc, bảo đảm cho các nhà trường Quân đội thực sự trở thành mô hình tiêu biểu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, cần tiến hành đồng bộ các giải pháp.

Một là, đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển những giá trị cốt lõi của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Nhà trường Quân đội là nơi hội tụ những tài năng, tri thức trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng - môi trường lý tưởng để những nhà khoa học cống hiến, phát triển, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Vì thế, cùng với nghiên cứu, phát triển tri thức khoa học quân sự theo các chuyên ngành đào tạo, lãnh đạo, chỉ huy, cơ quan chức năng ở mỗi trường cần đẩy mạnh nghiên cứu, khai thác, phát triển và khẳng định giá trị của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong giảng dạy, học tập và công tác của các nhà trường Quân đội. Theo đó, cần nghiên cứu, làm rõ và đưa vào chương trình giáo dục, đào tạo những quan điểm, tư tưởng của Người về: giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người; độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân; đại đoàn kết toàn dân tộc; văn hóa; xây dựng Đảng, học đi đôi với hành, v.v. Đồng thời, tập trung khai thác giá trị hệ thống lý luận về đạo đức “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư” và tấm gương của Bác trong tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, cũng như giải quyết các mối quan hệ: “đối với mình, đối với người, đối với công việc”; tập trung nghiên cứu thấu đáo, toàn diện về phong cách tư duy, phong cách diễn đạt, phong cách làm việc, phong cách ứng xử và phong cách sinh hoạt của Người. Từ đó, xác định các tiêu chí, tiêu chuẩn về tư tưởng, đạo đức, phong cách sát từng đối tượng để mỗi người phấn đấu học tập và làm theo Bác. Việc quán triệt, học tập phải được tiến hành thường xuyên, coi đây là nội dung không thể thiếu trong các buổi sinh hoạt, học tập hằng ngày; gắn giáo dục của cán bộ quản lý với phát huy vai trò của đội ngũ giảng viên trong quá trình lên lớp cho học viên, đảm bảo cho Chỉ thị 05 trở thành món ăn tinh thần trong các nhà trường Quân đội.

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng, chỉ huy các cấp, tạo chuyển biến về chất trong thực hiện Chỉ thị 05 trong các nhà trường Quân đội. Đây là giải pháp trực tiếp góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; đồng thời cũng là giải pháp quyết định thực hiện hiệu quả Chỉ thị 05, xây dựng nhà trường tiên tiến, mẫu mực. Bởi vậy, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong các nhà trường Quân đội cần thường xuyên rà soát, điều chỉnh, bổ sung chỉ tiêu trong nghị quyết, chương trình hành động, kế hoạch thực hiện Chỉ thị 05, đối chiếu các tiêu chí đã xác định với yêu cầu thực tiễn, tiếp tục cụ thể hóa những nội dung của Chỉ thị thành hệ chuẩn mực về tư tưởng, phẩm chất đạo đức, lối sống, phong cách,... để mỗi tập thể, cá nhân “tự soi, tự sửa” và phấn đấu làm theo Bác. Tiếp tục gắn thực hiện Chỉ thị 05 với Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII), Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo” và các phong trào thi đua, các cuộc vận động lớn, nhất là phong trào thi đua: “Dạy tốt, học tốt, nghiên cứu khoa học tốt”, Cuộc vận động: “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”,... để việc học tập và làm theo Bác luôn đan xen, thẩm thấu vào mọi hoạt động, mọi lúc, mọi nơi, trở thành hoạt động tự giác, phổ biến ở tất cả các cơ quan, đơn vị. Người chỉ huy, cán bộ chủ trì các cấp phải luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu, nghiêm túc thực hiện bằng các biện pháp, yêu cầu, nội dung, thời gian, cách làm cụ thể,... đảm bảo việc thực hiện Chỉ thị 05 mang lại hiệu quả thiết thực, đáp ứng mục đích, yêu cầu đề ra. Trong lãnh đạo, chỉ đạo, bí thư cấp ủy, người chỉ huy, cán bộ chính trị, cơ quan chính trị cần sâu sát cơ sở, thẳng thắn đánh giá ưu điểm, chỉ rõ hạn chế, tồn tại và nguyên nhân, tìm biện pháp khắc phục, bảo đảm sự gắn kết chặt chẽ giữa đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ của tập thể, cá nhân, với kết quả học tập, làm theo Bác, nhằm thúc đẩy mạnh mẽ, tạo chuyển biến về chất trong quá trình thực hiện Chỉ thị 05 ở các nhà trường Quân đội.

Ba là, đa dạng hóa hình thức, phương pháp học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong các nhà trường Quân đội. Đây là giải pháp tạo bước chuyển hóa từ nghị quyết, chương trình, kế hoạch,... của cấp ủy, tổ chức đảng, người chỉ huy các cấp về thực hiện Chỉ thị 05 thành hành động thực tiễn. Bởi thế, đòi hỏi phải có sự phối hợp thống nhất, đồng bộ của hệ thống các tổ chức, cơ quan, đơn vị trong các nhà trường. Tùy theo điều kiện, nhiệm vụ, đặc điểm của mỗi cơ quan, đơn vị để vận dụng hình thức, phương pháp phù hợp, hiệu quả cao. Trong đó, khối các cơ quan, khoa giáo viên cần thực hiện các hình thức, phương pháp, như: tổ chức cho từng cá nhân viết đăng ký phấn đấu học tập và làm theo Bác; quán triệt, học tập tập trung; mời chuyên gia nói chuyện chuyên đề; giao đề tài nghiên cứu khoa học theo chủ đề xác định; treo khẩu hiệu, pa-nô,... ở những nơi thích hợp; lồng ghép với các phong trào thi đua, hội thi, sân khấu hóa, v.v. Đối với các đơn vị học viên, ngoài vận dụng các hình thức, phương pháp như khối các cơ quan, khoa giáo viên, cần lồng ghép việc học tập và làm theo Bác với đẩy mạnh các phong trào thi đua, các cuộc vận động. Đồng thời, phối hợp với khoa (tổ) Tư tưởng Hồ Chí Minh để cụ thể hóa các chuẩn mực về đạo đức, phong cách của Bác phù hợp với nhân cách người cán bộ theo mô hình, mục tiêu, yêu cầu đào tạo của từng trường, vận dụng vào nội dung các bài giảng (chuyên đề) tư tưởng Hồ Chí Minh (theo kế hoạch huấn luyện); kết hợp giao nhiệm vụ với khuyến khích học viên tăng cường các đề tài nghiên cứu khoa học về chủ đề Hồ Chí Minh. Làm tốt việc rà soát, điều chỉnh, bổ sung hoàn thiện hệ thống bộ đề thi Ô-lim-pic các môn Khoa học xã hội và nhân văn trong hệ thống nhà trường Quân đội; chú trọng tăng dung lượng các nội dung liên quan đến tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và tổ chức chặt chẽ, nghiêm túc, chất lượng Cuộc thi này ở từng cấp, tiến tới tổ chức thi giữa các nhà trường Quân đội. Cùng với đó, cần tìm ra những mô hình phù hợp, có tính giáo dục cao, như: “Mỗi ngày kể một việc làm của Bác”, “Mỗi tuần kể một câu chuyện về Bác”; phát huy hệ thống bảng tin, truyền thanh nội bộ để đăng, phát tin, tuyên truyền gương “người tốt, việc tốt”; lấy chủ đề học tập và làm theo Bác làm ý tưởng xây dựng nội dung trong các buổi sinh hoạt văn hóa tinh thần, sân khấu hóa,... làm cho tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh “ăn sâu, bám rễ”, trở thành cốt cách của mỗi cán bộ, học viên, nhân viên trong các nhà trường Quân đội.

Bốn là, làm tốt công tác kiểm tra, sơ kết, nhân rộng điển hình tiên tiến. Thực tiễn cho thấy, việc lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện chặt chẽ là nhân tố quyết định thành công. Nhưng nếu chỉ dừng ở đó, mà coi nhẹ công tác kiểm tra, sơ kết thì kết quả đạt được sẽ khó vững chắc. Vì thế, cần phải coi trọng đúng mức công tác này, qua đó kịp thời điều chỉnh chỉ tiêu, uốn nắn tư tưởng, biểu hiện lệch lạc (nếu có). Lấy việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là một trong những tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá kết quả thực hiện phong trào thi đua, hoàn thành nhiệm vụ của tập thể, cá nhân, bình xét, phân loại tập thể, tổ chức đảng, đảng viên và phân loại cán bộ, giáo viên, học viên, nhân viên, chiến sĩ hằng năm. Đồng thời, chú trọng sơ kết, tổng kết tìm ra những mô hình hay, cách làm tốt để phát huy; làm tốt công tác thi đua, biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích tốt trong thực hiện Chỉ thị. Quá trình tiến hành đảm bảo đúng nguyên tắc: “dân chủ, chính xác, kịp thời, công khai”; đẩy mạnh tự phê bình và phê bình; đánh giá đúng người, đúng việc, tránh chủ quan, đơn giản, tranh công, đổ lỗi, v.v. Qua đó, phát hiện, nhân rộng những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến; đúc rút kinh nghiệm, cách làm tốt, thúc đẩy mạnh mẽ việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác trong các nhà trường Quân đội.

Đại tá, TS. NGUYỄN HUY ĐỘNG, Thiếu tá, ThS. ĐOÀN HẢI YÊN, Học viện Hậu cần