Trong chiến tranh cũng như trong diễn tập khu vực phòng thủ, hoạt động công tác đảng, công tác chính trị là mặt công tác có ý nghĩa quan trọng đối với việc phát huy nhân tố chính trị tinh thần, đảm bảo diễn tập đúng ý định, đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Vì vậy, cần được tổng kết, nghiên cứu và đổi mới để đạt hiệu quả cao.

Kiên Giang là tỉnh có diện tích lớn nhất miền Tây Nam Bộ, địa hình đa dạng, có đồng bằng, đồi núi, biển, đảo. Tỉnh có biên giới với Cam-pu-chia dài 54 km; bờ biển dài hơn 200 km và có hơn 100 hòn đảo lớn, nhỏ; trong đó có một số đảo lớn, như: Phú Quốc, Thổ Chu; là một trong những hướng phòng thủ quan trọng của Quân khu 9. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, cùng với đẩy mạnh xây dựng khu vực phòng thủ Tỉnh, các hoạt động diễn tập được Quân khu và Tỉnh thường xuyên coi trọng. Hằng năm, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân lãnh đạo, chỉ đạo diễn tập ở cả 3 cấp: tỉnh, huyện, xã. Đến nay, Tỉnh, thành phố Rạch Giá và 100% các huyện, xã đã tổ chức diễn tập. Các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ đều thực hiện tốt phương châm: thiết thực, sát đối tượng, địa bàn và yêu cầu, nhiệm vụ, có nhiều nội dung mới mang tính đột phá, sáng tạo. Qua đó, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền trong xử lý các tình huống về quốc phòng - an ninh và chất lượng tổng hợp của lực lượng vũ trang địa phương, xây dựng khu vực phòng thủ ngày càng vững chắc, đi vào chiều sâu. Từ thực tiễn tổ chức diễn tập các cấp, nhất là Diễn tập khu vực phòng thủ Tỉnh năm 2017, xin trao đổi một số vấn đề về hoạt động công tác đảng, công tác chính trị trong diễn tập.

Lãnh đạo Quân khu và Tỉnh ủy tặng quà chúc mừng các đơn vị hoàn thành tốt nội dung thực binh

Thực hiện Chỉ thị 600/CT-BTL của Tư lệnh Quân khu 9 và hướng dẫn của các cơ quan Quân khu về tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh Kiên Giang năm 2017, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã phối hợp với các sở, ban, ngành có liên quan tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị 04-CT/TU về việc tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ Tỉnh; Ủy ban nhân dân xây dựng Kế hoạch tổ chức diễn tập. Các ban, ngành, đoàn thể Tỉnh với nòng cốt là lực lượng quân sự, công an, biên phòng, triển khai nghiêm túc mọi mặt công tác chuẩn bị diễn tập. Nội dung diễn tập được chia thành 03 giai đoạn: giai đoạn 1: chuyển lực lượng vũ trang địa phương vào các trạng thái sẵn sàng chiến đấu; chuyển địa phương vào các trạng thái về quốc phòng; giai đoạn 2: tổ chức chuẩn bị tác chiến phòng thủ; giai đoạn 3: thực hành tác chiến phòng thủ; trong đó, nội dung thực binh gồm: giải tán biểu tình, chống bạo loạn có vũ trang, chống tranh chấp xung đột dân sự, tiếp nhận Việt kiều và người lánh nạn ở khu vực biên giới; bộ đội địa phương phối hợp với bộ đội Biên phòng, dân quân tự vệ đánh chiếm lại đồn biên phòng bị địch chiếm giữ; đánh chiếm, khôi phục lại một số địa bàn biên giới và xã đảo. Đối với Kiên Giang, đây là cuộc diễn tập quy mô lớn nhất từ trước tới nay, được triển khai ở cả 3 cấp, với nhiều lực lượng tham gia, phạm vi rộng, gồm các huyện: Kiên Lương, Phú Quốc, Giang Thành, thị xã Hà Tiên; đồng thời, có nhiều nội dung mới lần đầu đưa vào thực hiện gắn với những vấn đề thực tiễn về quân sự, quốc phòng ở địa phương. Có thể nói, đây là cuộc “thử nghiệm” toàn diện về năng lực vận hành cơ chế lãnh đạo của Đảng theo Nghị quyết 28-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa X) về tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ vững chắc trong tình hình mới cho cấp ủy, chính quyền, khả năng tác chiến của lực lượng vũ trang địa phương, trách nhiệm của toàn dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Cuộc diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh Kiên Giang năm 2017 đã diễn ra đúng kế hoạch, thời gian xác định, an toàn tuyệt đối, đạt được mục đích, yêu cầu đề ra, được Bộ Tư lệnh Quân khu đánh giá cao. Đạt được kết quả quan trọng đó là do Đảng ủy, Bộ Chỉ huy quân sự Tỉnh đã triển khai thực hiện đồng bộ nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo; trong đó, Phòng Chính trị - Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã tham mưu và trực tiếp tiến hành công tác đảng, công tác chính trị một cách chủ động, sáng tạo, phù hợp với từng giai đoạn diễn tập.

Trong giai đoạn chuẩn bị diễn tập, căn cứ vào chỉ thị, ý định diễn tập của trên, cấp ủy các cấp ban hành nghị quyết chuyên đề lãnh đạo thực hiện nhiện vụ diễn tập, xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm trong năm. Phòng Chính trị - Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh xây dựng Kế hoạch công tác đảng, công tác chính trị sát với tình hình thực tế, phân công nhiệm vụ, quy định tiến độ, thời gian hoàn thành cụ thể cho từng tổ chức, cá nhân tham gia diễn tập. Đồng thời tổ chức quán triệt nhiệm vụ diễn tập cho cán bộ, chiến sĩ, lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên. Qua đó, nâng cao ý thức trách nhiệm, xây dựng ý chí, quyết tâm, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, nỗ lực hoàn thành công tác chuẩn bị và thực hành diễn tập. Cùng với đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, chỉ huy các cấp làm tốt công tác tổ chức, kiện toàn Ban Chỉ đạo, Ban Tổ chức, các tiểu ban giúp việc, khung diễn tập, trên tinh thần sử dụng cán bộ tại chỗ là chính, nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ diễn tập. Đồng thời, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cán bộ, diễn tập thử theo kế hoạch đã được xác định. Trong đó, tập trung khắc phục những điểm yếu, mặt tồn tại, huấn luyện thêm những nội dung mới. Đối với đội ngũ bí thư, đảng ủy viên, cán bộ chính trị, Tỉnh đi sâu vào bồi dưỡng năng lực chỉ huy, quản lý, điều hành, tổ chức và phương pháp tiến hành công tác đảng, công tác chính trị trong các giai đoạn diễn tập. Cơ quan chính trị các cấp, tập trung xây dựng hệ thống văn kiện công tác đảng, công tác chính trị theo đúng hướng dẫn của Tổng cục Chính trị và cơ quan chính trị cấp trên; bám sát cơ sở, tăng cường chỉ đạo, giúp đỡ các ngành khối B xây dựng hệ thống văn kiện theo đúng quy định, sát tình hình nhiệm vụ, khắc phục tình trạng ỷ lại, làm thay. Thực tiễn cho thấy, hiệu quả của công tác đảng, công tác chính trị đã góp phần thực hiện tốt cơ chế Đảng lãnh đạo, chính quyền quản lý, điều hành, cơ quan, ban, ngành làm tham mưu ngay từ bước chuẩn bị; góp phần huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân trong công tác chuẩn bị diễn tập. Nhờ đó, công tác chuẩn bị đã được tiến hành khẩn trương, chu đáo, nghiêm túc, đảm bảo tốt cho diễn tập theo đúng kế hoạch. Chỉ trong một thời gian ngắn, Tỉnh đã đầu tư xây dựng, nâng cấp, hoàn thiện khu vực sở chỉ huy, sơ tán, huấn luyện thực binh,… với gần 11.000 ngày công lao động, đào đắp khoảng 10.000m³ đất đá, huy động gần 1.000 lượt phương tiện vận tải, soạn thảo 630 văn kiện, 06 video clip phục vụ diễn tập, v.v.

Lực lượng Đặc công Quân khu phối hợp với lực lượng cơ động Công an Tỉnh giải cứu con tin

Thực hành diễn tập là giai đoạn quan trọng nhất, quyết định thành công của cuộc diễn tập. Đặc điểm của giai đoạn này là khối lượng công việc lớn, phải triển khai đồng bộ cho các lực lượng, cơ quan, ban, ngành địa phương, diễn ra cùng lúc, thời gian ngắn. Vì vậy, công tác đảng, công tác chính trị phải được tiến hành khẩn trương, thường xuyên giữ vững sự lãnh đạo của cấp ủy trong mọi tình huống; thể hiện ở việc nắm vững nguyên tắc, quan điểm quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân của Đảng, nghệ thuật Quân sự Việt Nam, trên cơ sở đó vận dụng sáng tạo vào giải quyết từng nội dung, tình huống cụ thể. Đồng thời, phát huy tính chủ động, quyết đoán của người chỉ huy, cán bộ chủ trì trong xây dựng quyết tâm, triển khai kế hoạch, xử lý các tình huống; nhất là các nội dung mới, như: “thiết quân luật”, chuyển hoạt động của địa phương sang thời chiến, chống tranh chấp xung đột dân sự; chủ động làm tốt công tác chính sách, nhất là trong việc tiếp nhận Việt kiều và người lánh nạn, v.v. Cơ quan chính trị cần chuẩn bị tốt nội dung dự thảo nghị quyết, tổ chức các hội nghị của cấp ủy, thông qua các văn kiện công tác đảng, công tác chính trị. Theo đó, Hội nghị Đảng ủy Quân sự Tỉnh thông qua Quyết tâm tác chiến phòng thủ đã được “diễn” thực sự chất lượng. Hội nghị đã thảo luận với tinh thần trách nhiệm cao, đánh giá đúng tình hình, trên cơ sở đó điều chỉnh Quyết tâm, bổ sung phương án bố trí, sử dụng lực lượng, cách đánh, đề ra chủ trương, biện pháp sát, đúng, phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng. Đáng chú ý, trong quá trình diễn tập, Ban Chỉ đạo luôn phát huy dân chủ quân sự, đề cao tính tích cực, chủ động, sáng tạo của khung tập, nhiều tình huống được tiến hành theo phương pháp “đạo theo diễn”. Đây cũng là điểm mới trong cuộc diễn tập lần này. Đội ngũ chính ủy, chính trị viên, cán bộ chính trị, trên cương vị của mình, đã bám sát khung tập, tuyên truyền, giáo dục, động viên bộ đội có niềm tin vào vũ khí, trang bị, nghệ thuật quân sự, cách đánh của ta; vận dụng tốt kỹ thuật, chiến thuật cá nhân và phân đội vào xử lý các tình huống trong diễn tập; duy trì, chấp hành nghiêm kỷ luật, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và vũ khí, trang bị. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng, ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh phong trào thi đua, làm tốt công tác dân vận, nắm chắc tình hình an ninh chính trị địa bàn, thực hiện nghiêm quy định phòng gian bảo mật, xử lý kịp thời, hiệu quả các vấn đề phức tạp nảy sinh.

Đánh chiếm mục tiêu, làm chủ trận địa

Ở giai đoạn kết thúc diễn tập, cơ quan chính trị chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp và phối hợp với các cơ quan chức năng nắm chắc tình hình lực lượng tham gia diễn tập và nhân dân trên địa bàn; ổn định tổ chức, quản lý chặt chẽ quân số, duy trì nghiêm kỷ luật; giải quyết tốt công tác chính sách cho các đối tượng; nhất là bồi thường thiệt hại cho nhân dân do diễn tập gây ra. Đồng thời, theo chức năng của mình, kiểm tra, đôn đốc các cơ quan, đơn vị, các cấp, các ngành tổ chức rút kinh nghiệm, bình xét thi đua, khen thưởng; đánh giá thực chất kết quả đạt được, làm cơ sở điều chỉnh, bổ sung nội dung, chương trình huấn luyện để tổ chức, chỉ đạo các cuộc diễn tập lần sau đạt kết quả tốt hơn. Tỉnh chỉ đạo cơ quan quân sự, Trường Quân sự Tỉnh, tiếp tục nghiên cứu các tình huống công tác đảng, công tác chính trị nảy sinh trong diễn tập để đưa vào huấn luyện cho lực lượng vũ trang và bồi dưỡng kiến thức quốc phòng cho các đối tượng. Qua tổng kết cho thấy, công tác đảng, công tác chính trị trong diễn tập khu vực phòng thủ đạt được những kết quả quan trọng; tuy vậy, vẫn còn những hạn chế cần được khắc phục, như: công tác giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng ở một số đơn vị cơ sở chưa kịp thời, nhạy bén; năng lực tiến hành công tác đảng, công tác chính trị của một số cán bộ, nhất là cán bộ ở cơ sở có mặt chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ; sự chỉ đạo, phối hợp của cơ quan chính trị các cấp với các tổ chức, ban, ngành, đoàn thể địa phương có lúc chưa chặt chẽ, chưa cụ thể, v.v.

Thực tiễn diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh Kiên Giang cho thấy tầm quan trọng của công tác đảng, công tác chính trị, vì thế, vấn đề này cần tiếp tục được nghiên cứu, tổng kết, bổ sung cả về mặt lý luận và tổ chức thực hiện để xây dựng những mô hình, phương thức hoạt động sáng tạo, có hiệu quả hơn trong diễn tập, hoạt động tác chiến của khu vực phòng thủ, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống.

Đại tá HỒ VĂN THÁI, Tỉnh ủy viên, Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh