Đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống Quán triệt, thực hiện nghị quyết

QPTD -Thứ Năm, 30/06/2016, 22:32 (GMT+7)
Tư duy mới của Đảng về bảo vệ Tổ quốc

III

Xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc - quan điểm nhất quán của Đảng ta

Tăng cường xây dựng “thế trận lòng dân” nhằm phát huy vai trò to lớn của nhân dân - nguồn gốc sức mạnh chủ yếu của cách mạng - là quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước ta. Quan điểm đó, không chỉ thể hiện tính cách mạng, khoa học của lý luận chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, thực tiễn cách mạng Việt Nam, mà còn bắt nguồn từ truyền thống, đạo lý nhân văn trong chiều sâu lịch sử dân tộc.

Thực tiễn lịch sử đã khẳng định: “dân là gốc”, “chở thuyền là dân, lật thuyền cũng là dân”, “khoan thư sức dân làm kế sâu rễ bền gốc” và điều đó trở thành quan điểm, tư tưởng nhất quán, xuyên suốt tiến trình dựng nước và giữ nước của nhiều triều đại nhà nước phong kiến Đại Việt. Đề cập đến vai trò của nhân dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Dễ trăm lần không dân cũng chịu/ khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Như vậy, có thể thấy, yếu tố nhân dân quan trọng biết nhường nào. Vận nước và chế độ thịnh hay suy, còn hay mất đều do nhân dân quyết định. Vì thế, “thế trận lòng dân”, “chúng chí thành thành” là thành trì vững chắc nhất đối với mọi quốc gia - dân tộc. Đối với dân tộc ta nó không chỉ là quan điểm, kế sách giữ nước mang tính truyền thống mà còn là bài học kinh nghiệm quý, được đúc rút từ thực tiễn lịch sử dân tộc. “Thế trận lòng dân” là một trong những nhân tố chính tạo sức mạnh tổng hợp của cả nước, từ nhân dân và trong nhân dân để đánh bại mọi kẻ thù, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc và chế độ chính trị. Nắm vững và kế thừa quan điểm, bài học “lấy dân làm gốc”, Đảng ta đã đề ra đường lối, chủ trương phát huy sức mạnh của nhân dân, sức mạnh của cả nước để giành thắng lợi, hoàn thành vẻ vang sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tạo thế trận quốc phòng - an ninh vững chắc, đưa sự nghiệp cách mạng nước ta không ngừng phát triển, đạt thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, đặc biệt là trong công cuộc đổi mới đất nước 30 năm qua.

Tuy vậy, việc xây dựng “thế trận lòng dân” trong hoàn cảnh lịch sử mới, nhất là trước những thử thách, phức tạp mới đặt ra yêu cầu mới trên lĩnh vực quốc phòng - an ninh. Văn kiện Đại hội XII của Đảng đã chỉ rõ: “Xây dựng thế trận lòng dân, làm nền tảng vững chắc xây dựng nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân”1. Đây là một trong những quan điểm cơ bản, xuyên suốt thể hiện sự phát triển tư duy lý luận của Đảng ta về xây dựng “thế trận lòng dân” trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế sâu, rộng. Quan điểm đó cũng thể hiện sự sắc sảo, nhạy bén của Đảng trong đánh giá, dự báo tình hình, xác định mục tiêu, nội dung, phương châm cũng như nhấn mạnh sự tác động nhiều chiều (cả tích cực và tiêu cực) của hoàn cảnh mới đối với xây dựng “thế trận lòng dân” trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong đó, mục tiêu xây dựng “thế trận lòng dân” phải nhằm tạo ra nền tảng chính trị - tinh thần vững chắc để tăng cường nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân, bảo vệ Tổ quốc, mà mấu chốt là bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Nội dung xây dựng phải bao gồm: tăng cường nhận thức, ý chí, niềm tin, tinh thần yêu nước, sự đồng thuận của nhân dân; sự lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành của Đảng, Nhà nước và các đoàn thể nhân dân trong việc quy tụ, tập hợp nhân dân. Đó còn là việc xây dựng, bồi đắp tình cảm, trách nhiệm của quần chúng nhân dân; khai thác, phát huy “sức dân” phục vụ sự nghiệp cách mạng, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Phương châm xây dựng “thế trận lòng dân” là thường xuyên, toàn diện, bảo đảm “ở đâu có dân là ở đó có công tác vận động quần chúng, có “thế trận lòng dân” vững chắc”. Trong đó, cần tập trung xây dựng “thế trận lòng dân” ngay từ cơ sở và ở địa bàn trọng yếu về quốc phòng - an ninh, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc, tôn giáo có nhiều khó khăn. Để quán triệt và thực hiện tốt quan điểm này trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đòi hỏi chúng ta cần tiếp tục thấu suốt bài học “lấy dân làm gốc”, phát huy cao nhất vai trò làm chủ, tinh thần trách nhiệm, sức sáng tạo của nhân dân.

Trước hết, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân cần xác định đó là vấn đề quan trọng hàng đầu, có ý nghĩa thiết thực cả trước mắt và lâu dài. Đồng thời, qua đó thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa; quan điểm vì con người, lấy con người là trung tâm của Đảng; và đó cũng là thể hiện tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Nếu nước được độc lập mà dân không được hưởng hạnh phúc tự do, thì độc lập cũng chẳng có nghĩa lý gì”2. Việc chăm lo cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân còn nhằm tạo cơ sở, nền tảng để tăng cường tiềm lực chính trị - tinh thần của đất nước trong thời kỳ mới. Có thể thấy, những năm qua, Đảng, Nhà nước ta luôn quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân bằng những chủ trương, chính sách, giải pháp đồng bộ, phù hợp với khả năng, điều kiện của đất nước, nhằm bảo đảm an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, xóa đói giảm nghèo, hướng tới giảm nghèo bền vững, đảm bảo tiến bộ và công bằng xã hội, thu hẹp dần khoảng cách giàu nghèo, thu nhập, từng bước cải thiện, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện cũng còn nhiều hạn chế, bất cập; chênh lệch giàu nghèo và bất bình đẳng có xu hướng gia tăng. Ở nhiều nơi, trong khi đời sống nhân dân còn khó khăn, nhiều nhu cầu thiết yếu của quần chúng chưa được bảo đảm thì một số cán bộ có chức có quyền chỉ lo vun vén cá nhân, xoay sở làm giàu, vô cảm trước khó khăn của nhân dân; tệ tham nhũng, lãng phí chưa được ngăn chặn hiệu quả, gây bức xúc trong xã hội. Vì thế, nếu không hoặc chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân chưa đúng mức, kém hiệu quả, thì sẽ hết sức nguy hại và cho dù có phương cách gì cũng không thể tạo đồng thuận xã hội để xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc.

Xuất phát từ vấn đề trên, Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách chăm lo đời sống cho nhân dân, nhất là tạo việc làm, bảo đảm tiền lương, thu nhập cải thiện đời sống. Trong đó, cần chú trọng khu vực nông nghiệp, nông thôn, vùng sâu, vùng xa có nhiều khó khăn về kinh tế - xã hội. Tiếp tục hoàn thiện chính sách an sinh xã hội phù hợp với quá trình phát triển kinh tế - xã hội theo hướng: mở rộng đối tượng, nhất là các đối tượng chính sách và người có thu nhập thấp. Chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân là mục tiêu của cách mạng, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương. Quân đội nhân dân, với chức năng đội quân công tác, cần tích cực tham mưu giúp Đảng, Nhà nước trong thực hiện gắn kết giữa đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng - an ninh trên các vùng, miền, nhất là trên địa bàn chiến lược trọng điểm. Các cơ quan, đơn vị căn cứ vào tình hình và điều kiện cụ thể của mình, chủ động làm tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền các địa phương giải quyết tốt việc bố trí dân cư, chính sách lao động, việc làm; từng bước khắc phục những bất hợp lý về thu nhập, tiền công, trợ cấp xã hội phù hợp với tình hình cụ thể của địa phương, đất nước. Tăng cường phối hợp với các lực lượng, triển khai có hiệu quả các dự án kinh tế, chương trình xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo, giúp nhân dân phát triển sản xuất, cải thiện đời sống, khắc phục hậu quả thiên tai. Đồng thời, tích cực huy động mọi nguồn lực của xã hội, đơn vị cùng Nhà nước chăm lo ngày một tốt hơn đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Cùng với đó, Quân đội cần góp phần vào việc phát triển văn hóa, giáo dục, y tế,… ở các địa phương bằng các chương trình hành động và việc làm cụ thể, thiết thực, như: Chương trình quân - dân y kết hợp, xóa mù chữ và tái mù chữ, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, v.v. Qua đó, củng cố niềm tin của nhân dân đối với chế độ, với Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang. Đây cũng là mục tiêu, yêu cầu đặt ra đối với nhiệm vụ xây dựng “thế trận lòng dân”, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân trên các địa bàn.

Đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Ở nước ta, nhân dân là chủ thể của đất nước và làm chủ chính bản thân mình. Có được quyền thiêng liêng ấy, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã phải chịu biết bao hy sinh, xương máu để lật đổ ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc bằng cuộc cách mạng Tháng Tám vĩ đại và những thắng lợi vẻ vang trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Vì thế, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng và Nhà nước ta hết sức tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân trên tất cả các lĩnh vực, bằng cơ chế, chính sách, hình thức phù hợp, hiệu quả; đồng thời, coi đó là giải pháp quan trọng trong xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc. Về chính trị, nhân dân được tạo điều kiện tham gia dân chủ vào những vấn đề hệ trọng của đất nước, như: sửa đổi Hiến pháp, bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, tham gia xây dựng dự thảo các văn kiện và công tác xây dựng Đảng,… Như vậy, có thể thấy, việc phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân được thực hiện một cách thực chất, hoàn toàn không có việc “dân chủ hình thức”, dân chủ giả hiệu. Tuy nhiên, trong thời gian tới vẫn cần tiếp tục hoàn thiện thể chế dân chủ và nâng cao chất lượng các hình thức thực hiện dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện, nhất là ở cơ sở, bảo đảm mọi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đều xuất phát từ nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân và được kết tinh từ trí tuệ, tâm huyết của nhân dân. Về kinh tế, văn hóa, xã hội,… cũng tương tự như vậy, quyền làm chủ của nhân dân được thực hiện và bảo đảm thực chất. Hiện nay, việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở nhìn chung là tốt, trở thành nền nếp. Tuy vậy, ở một số cơ sở vẫn còn những hạn chế, bất cập. Hiện tượng mất dân chủ, vi phạm quyền làm chủ của nhân dân chưa được ngăn chặn, khắc phục triệt để, gây nên những bức xúc trong nhân dân, và cùng với đó còn có cả biểu hiện tách rời giữa dân chủ và kỷ cương, pháp luật của Nhà nước, thậm chí lợi dụng dân chủ để gây chia rẽ, làm mất đoàn kết nội bộ, v.v. Vì thế, việc phát huy dân chủ, thực hiện dân chủ trong nhân dân phải gắn với tăng cường pháp chế, trách nhiệm công dân, giữ vững kỷ luật, kỷ cương và đề cao đạo đức xã hội. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện dân chủ ở cơ sở; hoàn thiện hệ thống pháp luật, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền và nghĩa vụ công dân; thực hiện tốt phương châm: “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Trong tình hình hiện nay, để thực hiện tốt dân chủ, trước hết cần quán triệt, nắm vững quan điểm của Đảng về vấn đề dân chủ, hiểu rõ nội hàm dân chủ. Cần thấy, để thực hiện tốt dân chủ trong xã hội thì vấn đề mấu chốt, quyết định là dân chủ trong Đảng. Bởi, Đảng là lực lượng lãnh đạo đất nước, dân chủ trong các tổ chức đảng được phát huy, thì sức chiến đấu và sự lãnh đạo của Đảng được tăng cường và ngược lại. Nếu dân chủ trong Đảng không được bảo đảm, thì không thể có dân chủ trong xã hội. Theo đó, việc thực hiện dân chủ trong Đảng phải có nhiều giải pháp đồng bộ; trong đó, cần sớm hoàn thiện cơ chế, quy chế và tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả hoạt động tự phê bình, phê bình, chất vấn trong các kỳ họp của ban thường vụ cấp ủy các cấp; đồng thời, coi trọng xây dựng và tổ chức thực hiện có hiệu quả cơ chế giám sát của nhân dân trong quá trình xây dựng Đảng.    

Xây dựng “thế trận lòng dân” là phạm trù rộng lớn, có tính thẩm thấu lâu dài, phải giải quyết nhiều cấp độ quan hệ của các giai tầng xã hội khác nhau, trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội,… nên rất cần sự vào cuộc với trách nhiệm cao nhất của cả hệ thống chính trị, các cấp, ngành, lực lượng. Trong đó, phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc các cấp là vấn đề rất quan trọng. Cùng với chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, cấp ủy, chính quyền và Mặt trận Tổ quốc các cấp cần chủ động hoàn thiện và thực hiện có hiệu quả các cơ chế, chính sách nhằm tạo mọi điều kiện cần thiết để nhân dân phát huy nghị lực sáng tạo, tham gia rộng rãi, thường xuyên vào công tác quản lý kinh tế, quản lý xã hội cùng những chủ trương công tác của địa phương, đơn vị. Đội ngũ cán bộ, đảng viên các cấp phải tin dân, trọng dân, vì dân và luôn lắng nghe, quan tâm đến nguyện vọng chính đáng của nhân dân; kịp thời giải quyết những vướng mắc, bức xúc trong nhân dân, không ngừng tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đồng thời, phải tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân quán triệt, thực hiện tốt đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước; thấy rõ âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; từ đó tổ chức, hướng dẫn nhân dân chủ động tham gia đấu tranh làm thất bại âm mưu hành động chống phá của chúng ngay từ cơ sở. Để làm được điều đó, từng tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể nhân dân phải được xây dựng trong sạch, vững mạnh; thường xuyên đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động, nhất là hoạt động lãnh đạo, quản lý, điều hành,… đồng thời, phải phát huy vai trò giám sát của nhân dân, trực tiếp là của hội đồng nhân dân các cấp theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Nghị quyết của Quốc hội.   

Cùng với đó, cần đẩy mạnh đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong bộ máy nhà nước và trong xã hội. Vấn đề tham nhũng, tiêu cực là một trong những nguy cơ mà Đảng ta đã cảnh báo. Thực hiện tốt hay không tốt nhiệm vụ này sẽ tác động trực tiếp đến niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, liên quan đến sự mất còn của chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Vì thế, Đảng ta khẳng định rõ đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là trách nhiệm, quyết tâm chính trị của toàn dân. Đây là một trong những nội dung quan trọng, cấp thiết trong xây dựng “thế trận lòng dân”, đồng thời là nhiệm vụ khó khăn, lâu dài và hết sức phức tạp. Để công tác này đi vào nền nếp, đạt hiệu quả thiết thực, trước hết, cần đẩy mạnh việc nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trên tất cả các lĩnh vực, nhất là đối với các lĩnh vực có nguy cơ tham nhũng cao. Cùng với đó, phải nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng các cấp từ Trung ương đến địa phương. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với công tác này, tạo sự thống nhất, tự giác, quyết tâm cao trong hành động. Các cấp ủy đảng cần nêu cao trách nhiệm, trước hết là trách nhiệm của người đứng đầu, có nhiều biện pháp kiên quyết và tích cực giáo dục, rèn luyện, quản lý chặt chẽ cán bộ, đảng viên, đấu tranh với các hiện tượng tiêu cực, siết chặt kỷ cương của Đảng, kiên quyết thải loại những phần tử thoái hóa, biến chất, nhằm đảm bảo sự trong sạch, vững mạnh của các tổ chức đảng và nhà nước. Trong điều kiện hiện nay, để phòng, chống tham nhũng có hiệu quả, cần tập trung xây dựng cơ chế phòng ngừa, răn đe, nghiêm trị đủ mạnh để triệt tiêu mọi hiện tượng tham nhũng ngay khi còn là mầm mống. Đồng thời, kiên quyết ngăn chặn quan hệ “lợi ích nhóm”; chống đặc quyền, đặc lợi, khắc phục “tư duy nhiệm kỳ”; đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách tư pháp và cải cách chính sách tiền lương, thu nhập, v.v. Chỉ có như vậy mới ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, tăng cường quan hệ máu thịt giữa Đảng và nhân dân.

Xây dựng “thế trận lòng dân” là vấn đề hệ trọng, là việc làm thường xuyên có ý nghĩa cấp bách, lâu dài, là nhân tố quyết định thành công của sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc.

MẠNH HÀ - MẠNH DŨNG - QUANG CHUYÊN
_________________

1 - ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb CTQG, H. 2016, tr. 149.

2 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 4, Nxb CTQG, H. 1995, tr. 56.

(Tiếp theo: IV - Kết hợp chặt chẽ kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại với quốc phòng)  

Ý kiến bạn đọc (0)

Đoàn kiểm tra của Ban Bí thư Trung ương Đảng làm việc với Ban cán sự Đảng bộ Tài chính
Sáng 27-9, Thượng tướng Ngô Xuân Lịch, Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Trưởng đoàn kiểm tra của Ban Bí thư Trung ương Đảng làm việc với Ban cán sự Đảng Bộ Tài chính về kết quả thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI),...