Thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ là vùng đất phát tích, Kinh đô của nhà nước Văn Lang, nơi khởi nguồn của dân tộc Việt Nam. Nhận thức sâu sắc về vinh dự và trách nhiệm của quê hương Đất Tổ, những năm qua, cùng với việc đặt trọng tâm vào phát triển kinh tế, xã hội, Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố luôn chú trọng tăng cường quốc phòng và an ninh; trong đó, công tác giáo dục quốc phòng và an ninh được Thành phố hết sức quan tâm và triển khai thực hiện bằng nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả.

Trước hết, Thành phố tăng cường giáo dục, quán triệt cho cán bộ, đảng viên và nhân dân toàn Thành phố, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, về công tác giáo dục quốc phòng và an ninh. Trong đó, trọng tâm là Chỉ thị 12-CT/TW của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục quốc phòng và an ninh”, Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh, các văn bản chỉ đạo của cấp trên về công tác này. Qua đó, làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân Thành phố nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò của công tác giáo dục quốc phòng và an ninh đối với sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, xác định rõ trách nhiệm đối với nhiệm vụ này, kiên quyết khắc phục biểu hiện giản đơn, coi nhẹ, cho rằng đây là nhiệm vụ của cơ quan quân sự, công an. Trên cơ sở thống nhất về nhận thức, Thành phố chỉ đạo cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác giáo dục quốc phòng và an ninh; trong đó, coi trọng củng cố, kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Thành phố trong việc tham mưu, đề xuất, tổ chức thực hiện. Ngay sau đại hội Đảng và bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp, Thành phố đã chỉ đạo kiện toàn Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh các cấp, đảm bảo đủ số lượng, đúng thành phần, cơ cấu theo quy định của Luật; bổ sung quy chế hoạt động của Hội đồng phù hợp với thực tế địa phương.

Thành phố Việt Trì có diện tích 11.152 ha, dân số trên 213 nghìn người, được tổ chức thành 23 phường, xã; có trên 2.500 cơ quan, doanh nghiệp, trường học của Trung ương và địa phương nên đối tượng giáo dục, bồi dưỡng, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh lớn, đa dạng. Để công tác giáo dục quốc phòng và an ninh đạt hiệu quả cao, không bỏ sót đối tượng, hằng năm, Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ đạo Ban Chỉ huy Quân sự Thành phố chủ trì phối hợp với Đảng ủy khối cơ quan, sở, ban, ngành, phòng nội vụ rà soát, nắm chắc số lượng, phân loại đối tượng để xây dựng kế hoạch và thông báo kế hoạch, chỉ tiêu bồi dưỡng đến các đơn vị để chủ động triển khai thực hiện. Đồng thời, Thành phố đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra thực hiện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh của các cơ quan, đơn vị, cơ sở theo phân cấp. Hằng năm, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Thành phố kiểm tra 20% - 25% các cơ quan, đơn vị. Qua thanh tra, kiểm tra đã kịp thời phát hiện, nhân rộng những nhân tố điển hình, chấn chỉnh những tồn tại, hạn chế trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, đưa công tác giáo dục quốc phòng và an ninh đi vào nền nếp.

Cán bộ, đảng viên vừa là đối tượng bồi dưỡng cơ bản, vừa là chủ thể lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác quốc phòng - an ninh theo chức năng, lĩnh vực hoạt động. Thành phố luôn coi trọng bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành theo quy định. Cán bộ chủ chốt của Thành phố thuộc diện đối tượng 2, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh tại Trường Quân sự Quân khu 2; cán bộ cấp phòng, cán bộ chủ chốt cấp xã, phường thuộc diện đối tượng 3, bồi dưỡng tại Trường Quân sự Tỉnh. Thành phố thực hiện nghiêm túc việc bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh theo phân cấp và chủ động bố trí, sắp xếp cán bộ thuộc đối tượng 2, 3 đi bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh theo chỉ tiêu trên giao. Các lớp bồi dưỡng cho đối tượng 4 tại Trung tâm Bồi dưỡng chính trị Thành phố được thực hiện bằng nguồn ngân sách Thành phố. Để đạt hiệu quả, Thành phố chỉ đạo làm tốt công tác chuẩn bị, từ xây dựng kế hoạch, triệu tập học viên, lựa chọn nội dung, mời giáo viên có trình độ chuyên môn sâu giảng dạy. Quá trình thực hiện, cùng với chủ động đổi mới nội dung, hình thức, bổ sung những chuyên đề phù hợp tình hình thực tiễn địa phương, Thành phố tích cực tổ chức cho học viên tham quan thực hành diễn tập khu vực phòng thủ, diễn tập chiến đấu trị an, phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai; qua đó, giúp học viên nhận thức rõ về công tác quân sự, quốc phòng địa phương. Qua 05 năm thực hiện có 680 cán bộ đối tượng 2 và 3; 3.040 cán bộ đối tượng 4 hoàn thành chương trình bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh theo quy định. Thông qua bồi dưỡng, nhận thức, trình độ, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền và năng lực tham mưu của các ban ngành, đoàn thể về công tác quốc phòng và an ninh được nâng lên. Tiêu biểu là Ban Chỉ huy Quân sự Thành phố, phường Gia Cẩm, Thọ Sơn, Nông Trang, xã Thuỵ Vân, Chi cục thuế Việt Trì.

Không chỉ làm tốt công tác bồi dưỡng cho các đối tượng theo quy định, Thành phố chú trọng mở rộng đối tượng, gồm cán bộ quản lý doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp, thanh niên tiêu biểu, trưởng họ tộc và cán bộ hoạt động văn hóa xã hội, khoa học, nghệ thuật. Đặc biệt, Thành phố đã chỉ đạo Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh các cấp phối hợp với Mặt trận Tổ quốc, Ban Tuyên giáo Thành ủy và Ban Trị sự Giáo hội các tôn giáo, họ đạo tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chức sắc, chức việc tôn giáo. Từ năm 2010 đến nay, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Thành phố đã cử 14 chức sắc tham gia bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh do Tỉnh tổ chức và mở 02 lớp bồi dưỡng cho 56 vị chức việc tại Trung tâm Bồi dưỡng chính trị Thành phố, đạt kết quả tốt.

Cùng với đó, công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh, sinh viên luôn được coi trọng. Thành phố chỉ đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo chủ trì phối hợp với Ban Chỉ huy Quân sự Thành phố và các ban, ngành liên quan xây dựng kế hoạch, hướng dẫn thực hiện môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh, sinh viên. Để nâng cao chất lượng môn học, Thành phố đã có nhiều chủ trương, biện pháp đào tạo, bồi dưỡng chuẩn hóa đội ngũ giáo viên dạy môn giáo dục quốc phòng - an ninh; đầu tư nâng cấp trang thiết bị, đồ dùng dạy học. Thời gian qua, Thành phố đã tích cực tuyển chọn, cử giáo viên có đủ tiêu chuẩn đi học văn bằng 2, bồi dưỡng dài hạn tại Trường Quân sự Quân khu 2, Trường Sĩ quan Lục quân 1 và ưu tiên tuyển công chức cho số đối tượng này. Đến nay, 100% giáo viên giảng dạy bộ môn giáo dục quốc phòng - an ninh các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp và trung học phổ thông trên địa bàn được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ và có chứng chỉ về giáo dục quốc phòng và an ninh; 13/15 trường được trang bị máy bắn tập PT-95 (riêng Trung tâm Giáo dục quốc phòng và an ninh Đại học Hùng Vương có phòng trưng bày mô hình học cụ, phương tiện chiến tranh và phòng bắn ảo), giúp học sinh, sinh viên được tập luyện, kiểm tra bắn súng gần sát với thực tế. Trong quá trình giảng dạy, Thành phố yêu cầu các trường tổ chức học rải theo đúng quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Mặt khác, Thành phố còn chỉ đạo bổ sung các nội dung về giáo dục truyền thống cách mạng của địa phương, tổ chức hội thao quốc phòng (02 năm một lần) và tổ chức các hoạt động ngoại khóa, như: tham quan các bảo tàng, di tích lịch sử, giao lưu với các đơn vị bộ đội đóng quân trên địa bàn, nghe cựu chiến binh nói chuyện về truyền thống dân tộc, truyền thống Quân đội nhân dân Việt Nam, v.v. Qua đó, giúp học sinh, sinh viên mở rộng kiến thức, bồi dưỡng phẩm chất, nhân cách, ý thức tổ chức, tính kỷ luật, tình yêu quê hương, đất nước, ý thức trách nhiệm đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhờ làm tốt công tác này, hằng năm số lượng thanh niên nhập ngũ của Thành phố luôn đạt 100% chỉ tiêu trên giao, chất lượng ngày một nâng cao; số lượng thí sinh dự thi và trúng tuyển vào các trường Quân đội ngày càng tăng.

Nhằm biến chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước thành ý thức và hành động tự giác của mỗi công dân trong xây dựng, bảo vệ địa phương, những năm qua, Thành phố quan tâm, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng và an ninh cho toàn dân. Thành phố chỉ đạo Ban Chỉ huy Quân sự phối hợp với Phòng Văn hóa, thông tin, Đài Phát thanh - Truyền hình Thành phố và các cơ quan liên quan xây dựng kế hoạch, mở các chuyên trang, chuyên mục đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục quốc phòng - an ninh trên các phương tiện thông tin đại chúng. Nội dung tuyên truyền chú trọng vào đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; làm rõ bản chất, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch; các hoạt động của lực lượng vũ trang địa phương, truyền thống cách mạng của “Quê hương Đất Tổ”, v.v.

Để truyền tải những nội dung giáo dục quốc phòng và an ninh đến các tầng lớp nhân dân, Thành phố chú trọng xây dựng, bồi dưỡng và phát huy vai trò của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, các tổ chức, đoàn thể với nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Bên cạnh đó, Thành phố chỉ đạo đưa nội dung giáo dục quốc phòng và an ninh vào hoạt động tuyên truyền nhân dịp các sự kiện chính trị của đất nước, địa phương, các đợt tuyển quân, các lễ hội, nhất là Lễ hội Đền Hùng hằng năm. Những năm qua, Thành phố chủ trương kết hợp bảo tồn, khai thác các di tích lịch sử, văn hóa, phát triển du lịch với tuyên truyền giới thiệu về truyền thống của dân tộc, truyền thống của quê hương Đất Tổ với các du khách. Qua đó, nhân lên lòng tự hào, tự tôn dân tộc. Để thực hiện tốt điều đó, Thành phố đã chỉ đạo ngành văn hóa - du lịch tăng cường bồi dưỡng kiến thức mọi mặt cho đội ngũ cán bộ, nhân viên ở các di tích lịch sử, bảo tàng, v.v. Không chỉ dừng lại ở việc tuyên truyền, giáo dục, Thành phố còn chỉ đạo cấp ủy, chính quyền các cấp, các đoàn thể và lực lượng vũ trang thường xuyên sâu sát, nắm vững tâm tư nguyện vọng của nhân dân, kịp thời giải quyết những vướng mắc từ cơ sở. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện các phong trào thi đua “Xây dựng đô thị văn hóa - văn minh”, “Thành phố chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”,… giúp đỡ nhân dân phát triển sản xuất, kinh doanh, ổn định đời sống, xây dựng niềm tin vào Đảng, tăng cường tiềm lực, thế trận, nhất là “thế trận lòng dân” trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.

Phát huy kết quả đã đạt được, thời gian tới, Thành phố tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng và an ninh theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố lần thứ XX (nhiệm kỳ 2015 - 2020) đã xác định, hoàn thành tốt các nhiệm vụ, xứng đáng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật của tỉnh Phú Thọ.

LÊ HỒNG VÂN, Tỉnh ủy viên, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố