Là địa phương tập trung nhiều đồng bào tôn giáo, tỉnh Đồng Nai luôn chú trọng thực hiện tốt công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chức sắc, chức việc, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân trên địa bàn vững mạnh.

Tỉnh Đồng Nai nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có vị trí quan trọng cả về quốc phòng, an ninh và kinh tế - xã hội đối với khu vực. Trên địa bàn Tỉnh, có 6 tôn giáo chính đang hoạt động với gần 2 triệu tín đồ, chiếm 68% dân số; trong đó, Phật giáo chiếm 22,86%, Thiên Chúa giáo chiếm 34,71%, với gần 8 nghìn chức sắc, nhà tu hành và hơn 14 nghìn chức việc các tôn giáo. Trong kháng chiến cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng bào có đạo trong Tỉnh đã đồng hành với nhân dân làm nên nhiều thành tích. Đặc biệt, trong những năm đổi mới, đồng bào các tôn giáo luôn đoàn kết, phát huy ý chí tự lực tự cường, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh, đưa Đồng Nai trở thành Tỉnh có tốc độ phát triển kinh tế cao. Tuy nhiên, Đồng Nai cũng đang đứng trước không ít khó khăn, thách thức: đời sống của một bộ phận nhân dân, trong đó có đồng bào tôn giáo vẫn còn khó khăn; các thế lực thù địch nước ngoài cấu kết với các phần tử cực đoan trong nước đã và đang triệt để lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo để chống phá ta trên nhiều lĩnh vực. Trên địa bàn Tỉnh đã có một số đối tượng xuất cảnh, tham gia đào tạo, hoạt động tôn giáo ở nước ngoài. Hoạt động lợi dụng tôn giáo để tuyên truyền chống phá vẫn diễn ra; hiện tượng chuyển nhượng, hiến tặng đất, mở rộng cơ sở thờ tự, xây dựng nhà thờ, nhà nguyện trái pháp luật ở một số cơ sở tôn giáo chưa chấm dứt triệt để; tình trạng khiếu kiện, tranh chấp đất đai kéo dài,… làm ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Trước tình hình đó, để giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, phát triển nhanh, toàn diện và bền vững, Tỉnh đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh;… trong đó, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chức sắc, chức việc, nhà tu hành các tôn giáo được Tỉnh hết sức quan tâm thực hiện.

Tỉnh xác định, chức sắc, chức việc có vai trò, vị trí lớn trong việc định hướng tinh thần và hành động cho tín đồ tôn giáo; vì vậy, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho họ là một nhiệm vụ quan trọng và đây cũng là một nội dung trong công tác tôn giáo của Đảng. Do đó, Tỉnh yêu cầu các cấp, các địa phương phải nắm vững và vận dụng sáng tạo, linh hoạt chủ trương, chính sách về tín ngưỡng, tôn giáo của Đảng và Nhà nước trong quá trình thực hiện. Tỉnh chỉ đạo các thành phố, thị xã, huyện, sở, ban, ngành, nhất là cơ quan quân sự các cấp tổ chức học tập, quán triệt các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn của trên về giáo dục quốc phòng, an ninh và chính sách tôn giáo cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Trước hết là, nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ trực tiếp tham gia vào công tác này để tạo sự thống nhất về chủ trương, biện pháp trong việc tổ chức thực hiện. Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh đã phát huy vai trò tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh xây dựng và ban hành các chỉ thị, kế hoạch để lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chức sắc, chức việc, nhà tu hành phù hợp với đặc điểm từng tôn giáo trên địa bàn. Thực tiễn cho thấy, nơi nào cấp ủy, chính quyền quan tâm đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận, tôn giáo thì công tác này tiến triển thuận lợi, đạt chất lượng tốt. Do vậy, ở những địa phương có nhiều đồng bào tôn giáo, như: thành phố Biên Hòa, huyện Trảng Bom, huyện Xuân Lộc,… các cơ quan, đơn vị chú trọng phát triển, xây dựng cán bộ chuyên trách là con, em đồng bào tôn giáo.

Quá trình thực hiện, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh phát huy tốt vai trò của cơ quan thường trực trong việc phối hợp với các ban, ngành chức năng, tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp để tổ chức các lớp bồi dưỡng. Từ năm 2006, chấp hành sự chỉ đạo của Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Quân khu 7, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh chọn huyện Trảng Bom làm điểm mở lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chức sắc, chức việc, nhà tu hành các tôn giáo. Theo đó, Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc, Ban Tôn giáo, Ban Dân vận Tỉnh chỉ đạo Ban Chỉ huy Quân sự huyện Trảng Bom tập trung nắm chắc số lượng, chất lượng của chức sắc, chức việc,... để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng chi tiết, cụ thể, khả thi. Những lớp học này, ban đầu rất khó triệu tập, Ban Chỉ huy Quân sự Huyện đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân triển khai kế hoạch tới giáo xứ; trực tiếp cử cán bộ gặp gỡ, tuyên truyền cho các vị chức sắc, linh mục, nhà sư trụ trì nhận thức rõ trách nhiệm, quyền lợi khi tham gia lớp học. Đồng thời, đề nghị các vị đứng đầu các tôn giáo chỉ đạo, vận động các chức sắc, chức việc sắp xếp công việc, thời gian để tham gia học tập theo đúng kế hoạch. Hơn 10 năm qua, Tỉnh đã tổ chức được 129 lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho hơn 18.000 vị chức sắc các tôn giáo, 68 chủng sinh khóa 1 Đại chủng viện Xuân Lộc. Đến nay, công tác này được đưa vào kế hoạch hằng năm, thực hiện nền nếp; hơn 85% chức sắc, chức việc, nhà tu hành trên địa bàn đã được bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh. Qua đó, nhận thức, trách nhiệm của các vị chức sắc tôn giáo, nhà tu hành đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày càng nâng lên. Những kiến thức được trang bị qua lớp bồi dưỡng là cơ sở để các chức sắc, nhà tu hành lồng ghép vào quá trình hành đạo, làm cho bà con giáo dân, tín đồ tôn giáo hiểu rõ về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, đồng thuận với các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Trong các buổi cầu nguyện tại nhà thờ, sinh hoạt tâm linh tại họ đạo, các linh mục thường dành thời gian tuyên truyền về quan điểm, chủ trương, chính sách về tôn giáo của Đảng và Nhà nước, Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Dân quân tự vệ,… và nhắc nhở giáo dân cảnh giác trước âm mưu, thủ đoạn chia rẽ mối đoàn kết toàn dân tộc, giữa chính quyền với tôn giáo. Gần đây, trước tình hình Biển Đông căng thẳng, Giám mục Chánh tòa Xuân Lộc đã gửi thư kêu gọi giáo dân bình tĩnh, tỉnh táo, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo của Nhà nước, Bộ Quốc phòng, không để kẻ xấu kích động, lôi kéo. Chính hoạt động của chức sắc, chức việc đã góp phần làm cho đồng bào có đạo hiểu rõ hơn quyền và nghĩa vụ công dân, nắm và vận dụng vào thực tế; thực hiện tốt phương châm: “Đạo pháp, dân tộc và chủ nghĩa xã hội”, “Nước vinh, đạo sáng”, “Sống phúc âm, phụng sự Thiên chúa, phục vụ Tổ quốc”, gắn bó với dân tộc, xây dựng cuộc sống “tốt đời, đẹp đạo”; đoàn kết giúp đỡ nhau “giảm nghèo” đa chiều bền vững, làm giàu chính đáng và đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi các tệ nạn xã hội ở cơ sở.

Để không ngừng nâng cao chất lượng bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, Tỉnh chú trọng xây dựng nội dung, chương trình, bố trí giáo viên phù hợp. Trên cơ sở nội dung chương trình khung bồi dưỡng kiến thức cho đối tượng chức sắc, chức việc của trên, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh đã nghiên cứu bổ sung một số nội dung phù hợp với tình hình, nhiệm vụ quốc phòng địa phương và đặc điểm tôn giáo trên địa bàn. Đồng thời, cập nhật tình hình biên giới, biển đảo và những quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước ta; phòng chống âm mưu, thủ đoạn lợi dụng tôn giáo để thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam; tình hình, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và quốc phòng, an ninh của đất nước, địa phương, v.v. Cùng với xây dựng nội dung, chương trình, Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Tỉnh tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh lựa chọn từ Bộ Chỉ huy Quân sự, Sở Công an, Ban Tuyên giáo Tỉnh những đồng chí có trình độ, có kiến thức chuyên môn phù hợp, hiểu biết sâu về tôn giáo, có kinh nghiệm và khả năng sư phạm để tham gia giảng dạy. Việc phân công và chuẩn bị bài giảng được tiến hành chặt chẽ, chu đáo và thực hiện nghiêm túc, nền nếp thông qua bài giảng; đảm bảo đúng, đủ nội dung, phương pháp phù hợp với từng đối tượng, dễ hiểu, dễ tiếp thu, không áp đặt, thực sự thuyết phục người học. Sau mỗi chuyên đề, giáo viên dành thời gian để tọa đàm, trao đổi, nhằm thống nhất về nhận thức cũng như quan điểm giữa người dạy và người học; quá trình trao đổi, luôn phát huy dân chủ, cởi mở, chân tình, thẳng thắn, đúng chủ trương, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Tỉnh tổ chức lớp bồi dưỡng cho chức sắc, nhà tu hành với thời gian học tập 04 ngày, tại Trung tâm Bồi dưỡng Chính trị Tỉnh; cấp huyện tổ chức từ 2,5 đến 3 ngày, tại trung tâm bồi dưỡng chính trị. Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh phối hợp với các ban, ngành bảo đảm tài liệu học tập và giáo viên; coi trọng tổ chức chu đáo việc ăn, ở, đi lại, chăm lo sức khỏe cho học viên phù hợp với đặc điểm từng tôn giáo. Qua đó, thể hiện sự trọng thị của cấp ủy, chính quyền để họ yên tâm, nâng cao ý thức, trách nhiệm trong học tập. Đồng thời, lãnh đạo Tỉnh, sở, ban, ngành có liên quan đã thường xuyên gặp gỡ, trao đổi, lắng nghe những tâm tư, tình cảm và ý kiến đóng góp của học viên để xây dựng lòng tin thực chất, tăng cường đồng thuận giữa họ cũng như các tôn giáo với cấp ủy, chính quyền.

Với kết quả đã đạt được trong công tác giáo dục quốc phòng và an ninh nói chung, công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chức sắc, chức việc các tôn giáo nói riêng, Đồng Nai được đánh giá là một trong những địa phương làm tốt công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba (giai đoạn 2010 - 2016). Đây là tiền đề, động lực để Tỉnh tiếp tục thực hiện tốt công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho chức sắc, chức việc, nhà tu hành, góp phần xây dựng tiềm lực, thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân trong cộng đồng tôn giáo, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tá TRẦN NGỌC KHẢI, Phó Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng và an ninh, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh