Trải qua 70 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ Binh chủng Công binh luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, viết nên truyền thống “Mở đường thắng lợi”. Hiện nay, Binh chủng đang tập trung nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ sẵn sàng chiến đấu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bộ đội Công binh làm đường tuần tra biên giới

Ngày 25-3-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh 34/SL quy định tổ chức Bộ Quốc phòng, trong đó có việc thành lập Công chính giao thông Cục - tiền thân của Bộ Tư lệnh Công binh ngày nay. 70 năm qua, Binh chủng Công binh đã không ngừng lớn mạnh, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, với quy mô lực lượng cấp đại đội, tiểu đoàn, trang bị thô sơ, nhưng Bộ đội Công binh đã tham gia bảo đảm công binh cho hầu hết các chiến dịch lớn của quân đội, như: Biên Giới, Hòa Bình, Thượng Lào và đặc biệt là Chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ. Năm 1952, Binh chủng vinh dự được Bác Hồ trao tặng lá cờ thêu bốn chữ vàng “Mở đường thắng lợi”, và đó cũng là truyền thống vẻ vang của Bộ đội Công binh.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, lực lượng công binh phát triển không ngừng; ngoài các đơn vị cầu, đường chuyên trách, Bộ đội Công binh còn được biên chế ở hầu hết các đơn vị trong toàn quân, với nhiều loại vũ khí, trang bị phương tiện kỹ thuật hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo đảm chiến đấu cho từng trận đánh cũng như tác chiến hiệp đồng quân binh chủng quy mô lớn. Đặc biệt, trên mặt trận bảo đảm giao thông, Bộ đội Công binh đã chiến đấu anh dũng, lao động quên mình, ngày đêm xẻ núi, san đồi, bắc cầu, ghép phà, mở đường, rà phá, khắc phục bom, mìn, vật nổ,... xây dựng hệ thống đường giao thông chiến lược nối hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam, với tổng chiều dài gần 20.000km, góp phần quan trọng vào thắng lợi vĩ đại của dân tộc.

Bước sang thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Binh chủng hoàn thành tốt chức năng tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về tổ chức, xây dựng lực lượng công binh toàn quân; thường xuyên nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ sẵn sàng chiến đấu và năng lực thực hiện nhiệm vụ. Đặc biệt, Bộ đội Công binh đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ khó khăn, nguy hiểm, như: xây dựng công trình quốc phòng, làm đường tuần tra biên giới, đường Trường Sơn Đông, xây dựng nhà giàn DKI; rà phá bom mìn, vật nổ; tham gia diễn tập tìm kiếm cứu nạn, phục vụ hội nghị bộ trưởng quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+); đăng cai và tham gia diễn tập ứng phó thảm họa khẩn cấp trong khu vực ASEAN năm 2013 (ARDEX 13), v.v. Từ năm 2000 đến nay, đã có hàng chục cán bộ, chiến sĩ công binh anh dũng hy sinh trong khi thực hiện nhiệm vụ “chiến đấu trong thời bình”. Kết quả hoạt động của lực lượng công binh đã góp phần quan trọng phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, củng cố thế trận, tiềm lực quốc phòng, tăng cường khả năng bảo vệ Tổ quốc.

Ghi nhận những thành tích đó, Binh chủng và các đơn vị công binh toàn quân đã được Nhà nước, Bộ Quốc phòng tặng nhiều phần thưởng cao quý; trong đó, có 74 cán bộ, chiến sĩ và 113 lượt đơn vị được tuyên dương “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”. Đặc biệt, ngày 13-12-2013, Binh chủng vinh dự được Nhà nước tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân” lần thứ hai.

Thời gian tới, yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhiệm vụ của Bộ đội Công binh có bước phát triển mới, với yêu cầu cao hơn. Điều đó đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ Binh chủng phải nỗ lực trên tất cả các mặt công tác, không ngừng phấn đấu xây dựng Binh chủng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, có chất lượng tổng hợp, trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu cao, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao trong mọi tình huống.

Nhận thức đầy đủ chức năng, nhiệm vụ được giao, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Binh chủng xác định trước hết phải tập trung thực hiện tốt chức năng tham mưu cho Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng về tổ chức, xây dựng lực lượng công binh toàn quân; xây dựng công trình quốc phòng, rà phá bom, mìn, vật nổ. Quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm quân sự, quốc phòng của Đảng, trọng tâm là Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ X, Binh chủng tập trung nghiên cứu, tích cực tham mưu, đề xuất với Bộ Quốc phòng ban hành quy định tổ chức biên chế trung đoàn, lữ đoàn công binh; tiểu đoàn công binh kiêm nhiệm tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả sập đổ công trình; tiểu đoàn công binh vượt sông, tiểu đoàn công binh xây dựng đường hầm khâu độ lớn,... đáp ứng kịp thời nhiệm vụ bảo đảm công binh trong các tình huống. Đồng thời, tham mưu chính xác, kịp thời, có hiệu quả việc bố trí lực lượng công binh trên các địa bàn chiến lược, trong các khu vực phòng thủ; chỉ đạo, bổ sung, hoàn thiện kế hoạch, bảo đảm công binh cho các nhiệm vụ A, A3, A4, phòng chống lụt bão, tìm kiếm cứu nạn, phòng chống khủng bố trong từng giai đoạn.

Để nâng cao năng lực thực hiện nhiệm vụ, Binh chủng đẩy mạnh thực hiện “Quy hoạch trang bị công binh đến năm 2020 và những năm tiếp theo” gắn với kế hoạch, nhiệm vụ tác chiến trên địa bàn chiến lược. Tiếp tục nghiên cứu, tham mưu giúp Bộ về quy hoạch, kế hoạch mua sắm các trang bị công binh đặc chủng, phụ tùng vật tư đặc chủng, trang bị cho hoạt động của đơn vị tham gia gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc; chỉ đạo xây dựng hệ thống kho kỹ thuật công binh ở ba cấp (chiến thuật, chiến dịch, chiến lược) trên ba miền: Bắc, Trung, Nam. Đồng thời, triển khai đồng bộ vũ khí công binh, quân cụ cầm tay cho các đơn vị công binh trong toàn quân, v.v. Cùng với đó, Binh chủng chú trọng triển khai kế hoạch xây dựng, bảo quản, quản lý hệ thống công trình quốc phòng trên khắp mọi miền đất nước và Chương trình hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh giai đoạn 2010 - 2025; làm tốt công tác chuẩn bị và tham gia Diễn tập FTX-2016 về Hành động mìn nhân đạo, v.v.

Hai là, xây dựng Binh chủng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Đây là nội dung, giải pháp quan trọng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu và năng lực thực hiện nhiệm vụ của Bộ đội Công binh. Theo đó, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Binh chủng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ việc nghiên cứu, nắm chắc những chủ trương, định hướng lớn, mục tiêu, nhiệm vụ chủ yếu, những vấn đề mới, có tính nguyên tắc trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng Quân đội, để vận dụng sáng tạo, cụ thể hóa sát với đặc điểm nhiệm vụ của Binh chủng và từng đơn vị. Các đơn vị tiếp tục đẩy mạnh đổi mới công tác giáo dục chính trị, cả về nội dung và phương pháp theo hướng bám sát nhiệm vụ, thực tiễn, phù hợp với từng đối tượng, nhằm xây dựng cho bộ đội có bản lĩnh chính trị vững vàng trước những tác động nhiều mặt từ đời sống xã hội và hội nhập quốc tế.

Bộ đội Công binh chung tay xây dựng nông thôn mới

Trong thời bình, Bộ đội Công binh vẫn thường xuyên phải cơ động, thực hiện nhiệm vụ nơi vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; tính chất công việc nguy hiểm, độc hại, thậm chí phải đối mặt với mất mát, hy sinh. Ý thức rõ điều đó, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Binh chủng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng tổ chức đảng các cấp trong sạch, vững mạnh; trong đó, coi trọng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng; phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong công tác quản lý, giáo dục và rèn luyện cán bộ, đảng viên. Phát huy kết quả đại hội đảng các cấp, Binh chủng tiếp tục đẩy mạnh khắc phục hạn chế, khuyết điểm sau kiểm điểm, tự phê bình và phê bình theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI); hoàn thiện, bổ sung quy hoạch cán bộ các cấp nhiệm kỳ 2015 - 2020 phù hợp tình hình thực tiễn, bảo đảm nguồn kế cận, kế tiếp vững chắc ở các cấp. Bên cạnh đó, Binh chủng đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh bằng những việc làm cụ thể, thiết thực; trong đó, tập trung vào việc giáo dục, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, khắc phục hiện tượng trung bình chủ nghĩa, nêu cao tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên; đẩy mạnh thực hiện các quy định về an toàn trong huấn luyện, lao động sản xuất và tham gia giao thông, v.v.

Ba là, nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ, khả năng sẵn sàng chiến đấu, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Đây là nhiệm vụ trung tâm, thường xuyên trong thời bình và là yếu tố quan trọng, trực tiếp quyết định sức mạnh chiến đấu của Binh chủng. Trên cơ sở tổng kết công tác huấn luyện 05 năm (2011 - 2015), theo kế hoạch thực hiện Nghị quyết 765-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, Binh chủng kịp thời rút kinh nghiệm, bổ sung các chỉ tiêu, biện pháp phù hợp, nâng cao chất lượng huấn luyện, xây dựng chính quy, quản lý, rèn luyện kỷ luật. Các đơn vị đẩy mạnh đổi mới nội dung, hình thức huấn luyện theo hướng thiết thực, hiệu quả; huấn luyện toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm; huấn luyện cho bộ đội khai thác sử dụng thành thạo các trang bị, khí tài công binh có trong biên chế và khí tài thế hệ mới; tăng cường huấn luyện đêm, huấn luyện thực hành, huấn luyện dã ngoại, huấn luyện bảo đảm công binh trong điều kiện tác chiến địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, ở các loại địa hình, thời tiết phức tạp. Kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện chuyên ngành công binh với kỹ thuật, chiến thuật chiến đấu bộ binh và thực hiện nhiệm vụ xây dựng công trình quốc phòng, làm đường tuần tra biên giới, rà phá bom, mìn, tìm kiếm cứu nạn, khắc phục hậu quả sập đổ công trình, chống khủng bố, v.v.

Các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh đổi mới nội dung, hình thức tổ chức, phương pháp huấn luyện chiến thuật, diễn tập theo phương pháp tác chiến mới, phù hợp với vũ khí, trang bị công binh hiện có; nâng cao chất lượng diễn tập vòng tổng hợp cấp đại đội, tiểu đoàn công binh và diễn tập trong đội hình binh chủng hợp thành, diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố, diễn tập có bắn đạn thật theo chỉ thị và hiệp đồng của các cấp. Các cơ sở đào tạo của Binh chủng tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình, hình thức tổ chức, phương pháp dạy - học; tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, phần mềm mô phỏng vào quản lý giáo dục và dạy - học; kết hợp chặt chẽ huấn luyện chính khóa với ngoại khóa, gắn lý luận với thực tế huấn luyện, chiến đấu tại đơn vị và thực tế sản xuất, thi công trong các nhà máy, công trường xây dựng,… theo từng chuyên ngành đào tạo.

Cùng với đó, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Binh chủng chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt chức năng đầu ngành kỹ thuật công binh toàn quân; tham gia có hiệu quả vào nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, các phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, xây dựng nông thôn mới,… nơi vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, địa bàn Bộ đội Công binh đứng chân thực hiện nhiệm vụ.

Phát huy truyền thống Đơn vị hai lần Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, cán bộ, chiến sĩ Binh chủng Công binh tiếp tục đoàn kết, phấn đấu, xây dựng Binh chủng vững mạnh toàn diện, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thiếu tướng, TS. TRẦN HỒNG MINH, Tư lệnh Binh chủng