Tiếp theo và hết*

III. Bài học kinh nghiệm

Từ thực tiễn tiến hành công tác dân vận trong giải quyết “điểm nóng” trên địa bàn Quân khu 4 vừa qua cho thấy, các mô hình “dân vận khéo” theo lời dạy của Bác Hồ đã được lực lượng vũ trang Quân khu vận dụng sáng tạo, với những cách làm phù hợp trong những điều kiện, hoàn cảnh cụ thể và đã mang lại hiệu quả thiết thực. Thông qua đó, để nhân dân trên địa bàn nói chung, đồng bào vùng có đạo nói riêng nhận thức đầy đủ hơn phẩm chất tốt đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”, cùng chức năng, nhiệm vụ của Quân đội trong tình hình mới. Đồng thời, làm cho họ hiểu rõ âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, phần tử cực đoan trong tôn giáo lợi dụng vấn đề môi trường biển để kích động, xúi giục chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ ta; đề cao ý thức, trách nhiệm công dân, chấp hành nghiêm kỷ cương, phép nước, sống “tốt đời, đẹp đạo”, “kính chúa, yêu nước”, không nghe, không theo những luận điệu tuyên truyền, xuyên tạc của kẻ xấu, củng cố niềm tin vào Đảng, chế độ và Quân đội. Qua đó, rút ra một số bài học kinh nghiệm mà các đơn vị, địa phương có thể tham khảo, vận dụng trong xử lý các tình huống tương tự, nhằm giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn, tạo môi trường hòa bình để xây dựng, phát triển đất nước.

Trước hết, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, các lực lượng, ban, ngành, đoàn thể để xây dựng địa phương vững mạnh. Các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, phần tử cực đoan luôn tìm cách lợi dụng các vấn đề “nhạy cảm” trong xã hội cũng như những sơ hở, thiếu sót của chính quyền cơ sở để kích động, lôi kéo, tập hợp lực lượng, chuẩn bị các điều kiện, kế hoạch, phương án tổ chức tuần hành, gây rối an ninh, trật tự, làm phức tạp tình hình trên địa bàn, tạo cơ hội để công kích, chống phá, v.v. Tình hình đó đặt ra và đòi hỏi cấp ủy, chỉ huy các đơn vị phải phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể của địa phương trong nắm tình hình địa bàn, tâm tư, tình cảm, nguyện vọng, nhất là những bức xúc của nhân dân để giải quyết kịp thời ngay từ cơ sở, không để lây lan, kéo dài. Trong quá trình thực hiện, cán bộ, chiến sĩ làm công tác dân vận luôn khắc ghi và thực hiện lời dạy của Bác Hồ: “Dân vận là vận động tất cả lực lượng của mỗi một người dân không để sót một người nào, góp thành lực lượng toàn dân, để thực hành những việc nên làm, những công việc Chính phủ và Đoàn thể giao cho”¹. Đồng thời, quán triệt sâu sắc nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của trên về công tác dân vận, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng của lực lượng vũ trang Quân khu, đặc điểm địa bàn, tình hình hoạt động tôn giáo ở các địa phương. Tập trung quán triệt, thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Quân đội về công tác tôn giáo; đặc biệt là Nghị quyết 25-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về công tác tôn giáo, Nghị định 92/2012/NĐ-CP, ngày 08-11-2012 của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành Pháp lệnh Tín ngưỡng, tôn giáo. Từ đó xây dựng kế hoạch thực hiện sát với tình hình thực tiễn và nhiệm vụ của từng đơn vị.

Các đơn vị luôn phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân, nhất là nhân dân vùng đồng bào tôn giáo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số thực hiện nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương; giáo luật, giáo lý tôn giáo; mưu đồ của các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề “dân tộc”, “tôn giáo” , “nhân quyền” để chống phá ta. Tập trung xây dựng cơ sở xã, phường, Cụm An toàn làm chủ - sẵn sàng chiến đấu², Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”; tích cực tham gia xóa đói giảm nghèo, phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, cháy rừng, tìm kiếm cứu hộ cứu nạn, trước hết là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo. Đồng thời, tăng cường thực hiện Quy chế Dân chủ cơ sở, giữ gìn đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân - dân; phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, nhũng nhiễu nhân dân; cải cách thủ tục hành chính; gắn xây dựng cơ sở chính trị địa phương, vùng có nhiều hoạt động tôn giáo ổn định, phát triển với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, tạo điều kiện thuận lợi để bà con giáo dân tham gia các hoạt động tôn giáo.

Hai là, nắm chắc tình hình địa bàn, chủ động xử lý dứt điểm “điểm nóng” ngay từ cơ sở. Kinh nghiệm thực tiễn cho thấy, những nơi nào cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị chủ động phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và các cơ quan chức năng địa phương thường xuyên nắm chắc tình hình địa bàn, nhất là cơ sở phức tạp, số đối tượng chống đối, cực đoan và dự kiến các phương án để xử trí kịp thời khi có tình huống thì nơi đó sẽ ổn định, không xảy ra những vấn đề phức tạp hoặc có cũng sẽ được giải quyết dứt điểm ngay từ cơ sở. Để nắm chắc tình hình, cần chú ý những nơi nhạy cảm mà các thế lực thù địch, cực đoan dễ lợi dụng chống phá, như: vấn đề môi trường ở các khu công nghiệp, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo, tình hình thiên tai, v.v. Trong quá trình thực hiện, các đơn vị chủ động trao đổi, thống nhất kế hoạch hành động với cấp ủy, chính quyền địa phương để có biện pháp giải quyết phù hợp, hiệu quả; trong đó chú trọng đẩy mạnh công tác vận động quần chúng, phát huy vai trò chức sắc, chức việc, người có uy tín trong đồng bào Công giáo để vận động tín đồ không tin, không theo những lời kích động của phần tử quá khích, cực đoan; chú ý phương pháp vận động đối với những linh mục cực đoan có quan điểm sai trái. Đồng thời, ngăn chặn việc truyền đạo và phát triển đạo trái pháp luật, nhất là miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; xây dựng mối quan hệ chặt chẽ, gần gũi với chức sắc, linh mục, tạo sự đồng tình, ủng hộ của họ trong vận động đồng bào giáo dân. Khi đền bù thiệt hại cho người dân do sự cố môi trường gây ra, phải xác định đúng đối tượng được đền bù, mức đền bù chính xác và bảo đảm công khai, minh bạch, tạo sự đồng thuận trong xã hội để các đối tượng chống đối không có cơ sở lợi dụng xuyên tạc, chống phá.

Ba là, khi xảy ra “điểm nóng”, phải chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng, tạo sức mạnh tổng hợp giải quyết kịp thời, triệt để, không để dây dưa, kéo dài, các thế lực thù địch có cớ lợi dụng chống phá. Khi có sự việc xảy ra, chủ động phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền và các lực lượng chức năng của địa phương nhanh chóng vào cuộc, không để tình hình phức tạp, dây dưa kéo dài. Gắn liền với việc tuyên truyền, giáo dục, vận động, cần kịp thời phân hóa đối tượng và kiên quyết nghiêm trị những phần tử cầm đầu, chủ mưu, quá khích. Khi tham gia giải quyết vụ việc phức tạp trên địa bàn phải đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy, chính quyền địa phương, thực hiện đúng chủ trương, chính sách của Đảng, Nghị định 77/2010/NĐ-CP, ngày 12-7-2010 của Thủ tướng Chính phủ về phối hợp giữa Bộ Công an và Bộ Quốc phòng trong giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; phát huy vai trò của các nhân tố tích cực trong quần chúng nhân dân để đấu tranh với những hành động tiêu cực, gây rối. Xây dựng phương án, kế hoạch và tổ chức thực hiện đồng bộ, thống nhất, xử lý vụ việc đúng pháp luật, kiên quyết, bảo đảm nhanh gọn, kịp thời, không để lây lan, tạo cớ cho các thế lực thù địch gây phức tạp thêm tình hình.

Bốn là, kết hợp tuyên truyền, vận động khi tham gia giải quyết “điểm nóng” với chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Các cơ quan, đơn vị khi tuyên truyền, vận động nhân dân, đặc biệt là nhân dân vùng giáo chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kết hợp hài hòa giữa “việc đạo” với “việc đời”, tuân thủ nghiêm sự lãnh đạo, quản lý của cấp ủy, chính quyền địa phương; khắc phục mọi biểu hiện lập “cát cứ” riêng của tôn giáo, bất tuân lệnh chính quyền,... phải chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Do vậy, luôn tích cực giúp các địa phương làm đường giao thông nông thôn, xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo; giúp nhân dân thu hoạch lúa, hoa màu, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra. Khám, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí, tặng quà, chăm lo cho các đối tượng chính sách, hộ nghèo tôn giáo có hoàn cảnh khó khăn. Tổ chức giao lưu văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao với nhân dân địa phương,… tạo môi trường thuận lợi và sự hiểu biết lẫn nhau, góp phần bồi đắp thêm tình quân - dân, giữa đồng bào theo đạo và không theo đạo ngày thêm gắn bó.

Năm là, không ngừng chăm lo bồi dưỡng phẩm chất, năng lực cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ trực tiếp làm công tác dân vận và xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện. Công tác dân vận đạt hiệu quả cao hay không, phần lớn phụ thuộc vào vai trò của cán bộ, chiến sĩ trực tiếp tiến hành công tác dân vận. Vì vậy, các cấp thường xuyên quan tâm bồi dưỡng phẩm chất, năng lực về công tác dân vận cho lực lượng này. Đảm bảo cho họ có trình độ lý luận, năng lực tham mưu, kỹ năng công tác và phẩm chất cách mạng tốt, luôn đồng cam, cộng khổ, cùng ăn, cùng ở, cùng làm với dân, thông hiểu phong tục, tập quán của từng địa phương, nhất là vùng đồng bào dân tộc, tôn giáo. Thông qua công tác bồi dưỡng, giáo dục, làm cho cán bộ, chiến sĩ dân vận nắm vững tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, chủ trương của Đảng về công tác dân vận, công tác tôn giáo, nhất là Chỉ thị 36-CT/ĐUQSTW của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Quân ủy Trung ương) về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo Quân đội thực hiện công tác tôn giáo trong tình hình mới; Chỉ thị 154-CT/QUTW của Quân ủy Trung ương về tiếp tục đổi mới, tăng cường công tác tuyên truyền đặc biệt trong thời kỳ mới. Đồng thời, làm cho cán bộ, chiến sĩ dân vận luôn thấu triệt, thực hiện tốt quan điểm: “Công tác dân vận thực sự là một mũi tiến công chính trị có hiệu quả trên mặt trận phòng chống chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; đồng thời, góp phần xây dựng và rèn luyện bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ, củng cố và tăng cường mối quan hệ gắn bó máu thịt quân - dân, xây dựng bản lĩnh chính trị, xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, cùng với toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”³.

Cùng với đó, phải xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, tăng cường giáo dục, rèn luyện về bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống, ý thức kỷ luật cho cán bộ, chiến sĩ; thực hiện tốt Quy chế Dân chủ cơ sở, đề cao tinh thần đoàn kết, thống nhất, giải quyết hài hòa các mối quan hệ, đẩy mạnh xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, nhất là kỷ luật dân vận; thường xuyên rà soát, bổ sung, luyện tập các phương án chiến đấu, xử lý các tình huống và các quy chế lãnh đạo, quy chế làm việc. Phát huy dân chủ trong sinh hoạt, học tập và công tác, duy trì có nền nếp, hiệu quả hình thức sinh hoạt đối thoại giữa lãnh đạo, chỉ huy đơn vị với cán bộ, chiến sĩ, tạo sự đồng thuận, nhất trí cao trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ.

Với chức năng, nhiệm vụ được giao, lực lượng vũ trang Quân khu 4 đã đẩy mạnh tiến hành “dân vận khéo” theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong tham gia giải quyết “điểm nóng” trên địa bàn, góp phần giữ vững ổn định tình hình, làm thất bại mưu đồ kích động, chống phá của các thế lực thù địch, phần tử cực đoan. Những kinh nghiệm trên đây chỉ là bước đầu, cần tiếp tục được bổ sung, hoàn thiện để góp phần nâng cao hiệu quả của công tác quan trọng này trong tham gia xử lý các vấn đề phức tạp của đời sống xã hội.

HỒNG LÂM - VĂN BẢY - PHẠM TUẤN
______________

* - Xem Tạp chí Quốc phòng toàn dân từ số 8-2017.

1 - Hồ Chí Minh - Toàn tập, Tập 6, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 232.

2 - Xây dựng Cụm An toàn làm chủ - sẵn sàng chiến đấu trên 5 nội dung: 1. Xây dựng cơ sở vững mạnh về chính trị, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc; 2. Phát triển kinh tế - xã hội, kết hợp củng cố quốc phòng - an ninh ở cơ sở; 3. Xây dựng, củng cố quốc phòng - an ninh ở cơ sở; 4. Xây dựng đời sống văn hóa - xã hội ở cơ sở; 5. Thực hiện chính sách xã hội, chính sách hậu phương Quân đội.

3 - Báo cáo của Thường vụ Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là Thường vụ Quân ủy Trung ương) về “Tổng kết công tác dân vận của Quân đội trong những năm đổi mới 1990 - 1999”.