Nghị quyết Đại hội XI của Đảng xác định: “Tăng cường sức mạnh quốc phòng, an ninh cả về tiềm lực và thế trận; xây dựng khu vực phòng thủ (KVPT) tỉnh, thành phố vững mạnh; xây dựng thế trận lòng dân vững chắc trong thực hiện chiến lược bảo vệ Tổ quốc”¹. Ý thức rõ điều đó, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Hà Giang đã và đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ trọng tâm này.

Toàn cảnh Thành phố Hà Giang (nguồn: vov.vn)

Quán triệt Nghị quyết Trung ương 3, khóa VI (năm 1987), hơn 20 năm qua, cùng với việc tập trung vào nhiệm vụ trọng tâm là phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), Hà Giang luôn chăm lo xây dựng KVPT vững chắc phù hợp với tình hình, khả năng thực tế của địa phương và đã đạt những kết quả quan trọng. Đặc biệt, từ sau khi Tỉnh tổng kết 15 năm (năm 2002) thực hiện nhiệm vụ quan trọng này và Bộ Chính trị ra Nghị quyết 28-NQ/TW, Chính phủ ban hành Nghị định 152/2007/NĐ-CP về KVPT, việc xây dựng KVPT ở Hà Giang mới thực sự được đẩy mạnh toàn diện, có bước phát triển về chiều sâu, vững chắc, có hiệu quả thiết thực. Nổi bật là: tiềm lực và thế trận KVPT Tỉnh, huyện được tăng cường; cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành xây dựng, hoạt động của KVPT được hoàn thiện và vận hành hiệu quả; lực lượng KVPT mà nòng cốt là lực lượng vũ trang (LLVT) địa phương, dân quân tự vệ (DQTV) được xây dựng vững mạnh, tổ chức biên chế phù hợp, huấn luyện chặt chẽ, chất lượng tổng hợp, trình độ sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) được nâng cao. Các cơ quan quân sự, công an, biên phòng, các ban, ngành, đoàn thể trong Tỉnh đã phối hợp chặt chẽ, tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức thực hiện công tác quốc phòng, quân sự (QP,QS) có hiệu quả; công tác đối ngoại nhân dân, đối ngoại quân sự được tăng cường;... Những nhân tố đó đã tạo điều kiện thuận lợi thúc đẩy nền kinh tế của Tỉnh phát triển khá nhanh, bền vững. 5 năm qua (2005 - 2010), tốc độ tăng trưởng kinh tế của Tỉnh bình quân đạt 12,7%/năm; cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng: các ngành dịch vụ, công nghiệp, xây dựng tăng trưởng khá; nông, lâm nghiệp phát triển ổn định, cơ bản bảo đảm an ninh lương thực; đời sống nhân dân trong Tỉnh từng bước được nâng cao.

Để tiếp tục xây dựng KVPT Tỉnh vững chắc, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết 05-NQ/TU về xây dựng KVPT Tỉnh giai đoạn 2011 - 2015 và những năm tiếp theo; trong đó, nhấn mạnh phải khai thác tốt những tiềm năng, thế mạnh và thành tựu đã đạt được, khắc phục những hạn chế, yếu kém. Nghị quyết xác định mục tiêu, nhiệm vụ: Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của LLVT và toàn dân, xây dựng KVPT Tỉnh vững chắc, toàn diện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thực hiện định hướng đó, Đảng bộ tỉnh Hà Giang đã và đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt một số nội dung trọng tâm sau:

Trước hết, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp trong xây dựng tiềm lực chính trị - tinh thần (CT-TT) của KVPT Tỉnh. Tỉnh ủy xác định đây là nhân tố quyết định bảo đảm cho KVPT vững mạnh toàn diện, đặc biệt là vững mạnh về CT-TT. Theo đó, cấp ủy, chính quyền các cấp tổ chức quán triệt và thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước về nhiệm vụ quốc phòng - an ninh (QP-AN), trực tiếp là Nghị quyết 28-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị định 152/2007/NĐ-CP của Chính phủ về KVPT, những nội dung cơ bản về QP-AN trong Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và Nghị quyết chuyên đề của Tỉnh uỷ. Trên cơ sở đó, cấp ủy, chính quyền các cấp xây dựng chương trình hành động, ban hành các chỉ thị, kế hoạch, xác định biện pháp phù hợp. Trong đó, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đồng thời, tăng cường giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh gắn với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh theo tinh thần Chỉ thị 03-CT/TW, khóa XI của Bộ Chính trị. Đặc biệt, để nâng cao tiềm lực CT-TT, Tỉnh hết sức coi trọng xây dựng hệ thống chính trị các cấp, nhất là cấp cơ sở (xã, phường, thị trấn), vùng sâu, vùng xa, biên giới vững mạnh toàn diện (VMTD). Tỉnh ủy đã ra Nghị quyết 08-NQ/TU về công tác cán bộ cơ sở (xã, phường, thị trấn) đến năm 2015, nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ vững mạnh, đủ năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ phát triển KT-XH, QP,QS và tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Tỉnh uỷ chỉ đạo quyết liệt việc đổi mới và nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu của tổ chức đảng các cấp, nhất là cấp ủy cơ sở; thực hiện tốt công tác luân chuyển cán bộ các cấp, theo phương châm: cán bộ giữa xã với xã; cán bộ xã (phường, thị trấn) lên các cơ quan huyện (thành phố) để học tập kinh nghiệm quản lý, điều hành. Đồng thời, thực hiện tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ; tiếp tục chọn, cử tuyển cán bộ đương chức và cán bộ dự nguồn quy hoạch các chức danh lãnh đạo cơ sở đi đào tạo tại Tỉnh và các lớp do trên mở tại Tỉnh;… Đến nay, Tỉnh đã khắc phục tình trạng thôn, bản “trắng đảng viên”; hầu hết cán bộ cơ sở (xã, phường, thị trấn) đã qua đào tạo, bồi dưỡng về văn hóa, lý luận chính trị, kiến thức quản lý nhà nước và kiến thức QP-AN,... Tỉnh phấn đấu hằng năm, có trên 90% chi bộ, đảng bộ đạt tiêu chuẩn trong sạch, vững mạnh (TS,VM); 95% số xã (phường, thị trấn) và tổ chức đoàn thể quần chúng đạt tiêu chuẩn VMTD; 99% đảng viên đủ tư cách, hoàn thành và hoàn thành tốt nhiệm vụ; 100% cán bộ xã (phường, thị trấn) đội trưởng và 50% cán bộ xã (phường, thị trấn) đội phó có trình độ cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp quân sự và trung cấp lý luận chính trị. Năm 2011, mỗi huyện (thành phố) xây dựng được từ 3 đến 5 chi bộ quân sự xã (phường, thị trấn) và đến năm 2015, 100% xã (phường, thị trấn) có chi bộ quân sự. Cùng với đó, cấp ủy, chính quyền chăm lo xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Trung Quốc, góp phần bảo đảm an ninh biên giới, đấu tranh ngăn chặn và làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. 

Hai là, đẩy mạnh phát triển KT-XH, kết hợp chặt chẽ kinh tế với QP-AN, tăng cường tiềm lực cơ sở vật chất - kỹ thuật (VC-KT) cho KVPT. Kinh tế phát triển là điều kiện thuận lợi để tăng cường VC-KT cho KVPT; tuy nhiên, cơ sở VC-KT chỉ thực sự trở thành tiềm lực của KVPT khi nó được huy động, sử dụng vào nhiệm vụ QP-AN, bảo vệ Tổ quốc theo kế hoạch thống nhất từ Tỉnh đến cơ sở. Vì vậy, Hà Giang luôn coi trọng gắn kết chặt chẽ giữa phát triển KT-XH với tăng cường tiềm lực QP-AN ngay từ trong nhận thức, trong các chủ trương, chính sách của Tỉnh ủy, UBND Tỉnh, cấp ủy, chính quyền các cấp, đến các ban, ngành của Tỉnh. Trong các quy hoạch, kế hoạch phát triển KT-XH, Tỉnh đều chú trọng bảo đảm cả mục tiêu KT-XH và QP-AN. Theo đó, Tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi 19 chỉ tiêu về phát triển KT-XH và nhiệm vụ QP-AN mà Nghị quyết Đại hội XV của Đảng bộ Tỉnh đã xác định. Các dự án phát triển KT-XH của Tỉnh, như: xây dựng khu đô thị, trụ sở làm việc của các cơ quan; các khu, cụm công nghiệp (Bình Vàng, Nam Quang,…); các nhà máy thủy điện; các dự án khai thác, chế biến khoáng sản, trồng rừng;… đang triển khai xây dựng hoặc đã đi vào hoạt động sản xuất, kinh doanh đều có tính lưỡng dụng cao. Nhờ đó, nguồn lực VC-KT của KVPT Tỉnh, huyện ngày càng được bổ sung, tăng cường. Kết cấu hạ tầng KT-XH của Tỉnh được đầu tư nâng cấp, mở rộng, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu đời sống của nhân dân và là cơ sở bảo đảm cho QP-AN. Đến nay, các tuyến quốc lộ 2, 4C, 4D và hệ thống đường liên tỉnh, liên huyện được cải tạo, nâng cấp; 100% số xã có đường đến trung tâm xã, đã và đang được bê tông hóa, nối liền các căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, các khu vực trọng điểm kinh tế - quốc phòng, tạo thành mạng lưới giao thông liên hoàn, góp phần thúc đẩy KT-XH phát triển và tạo nên thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ an ninh biên giới và hoạt động tác chiến của KVPT khi chiến tranh xảy ra. Tỉnh chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới gắn với xây dựng làng, xã, cụm làng, xã chiến đấu trong KVPT; tích cực triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục - đào tạo, y tế, lao động, việc làm và xóa đói, giảm nghèo bền vững. Các chính sách về an sinh xã hội, dân tộc, tôn giáo, hậu phương quân đội được Tỉnh quan tâm thực hiện có hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, củng cố lòng tin, sự đồng thuận của nhân dân đối với cấp ủy, chính quyền địa phương, tạo dựng “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc. Cùng với đó, Tỉnh chỉ đạo các địa phương, ban, ngành, cơ quan quân sự, công an phối hợp thẩm định, giám sát chặt chẽ công tác quy hoạch và quá trình triển khai thực hiện các dự án, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH, bảo đảm QP-AN, xây dựng thế trận KVPT.

Ba là, từng bước hoàn thiện, vận hành tốt cơ chế lãnh đạo QP-AN, xây dựng KVPT. Tỉnh chỉ đạo các cấp, các ngành chú trọng thực hiện tốt và từng bước hoàn thiện cơ chế Đảng lãnh đạo, chính quyền điều hành, ban, ngành làm tham mưu theo chức năng; cơ quan quân sự, công an làm trung tâm hiệp đồng và phối hợp cùng các ngành, đoàn thể tổ chức thực hiện; chỉ huy trưởng quân sự chỉ huy thống nhất LLVT thuộc quyền. Để vận hành tốt cơ chế, Tỉnh tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo các địa phương, ban, ngành tổ chức huấn luyện và diễn tập KVPT tỉnh, huyện; diễn tập tác chiến - trị an, phòng chống lũ lụt, cháy rừng, tìm kiếm cứu nạn cho các xã (phường, thị trấn). Trong nhiệm kỳ 2005 - 2010, Tỉnh đã tổ chức một cuộc diễn tập KVPT Tỉnh, chỉ đạo 9 lượt huyện (thành phố) diễn tập KVPT; 195 lượt xã (phường, thị trấn) diễn tập tác chiến - trị an, phòng chống cháy rừng, lụt bão, tìm kiếm cứu nạn, hoàn thành 100% chỉ tiêu, kế hoạch và đạt kết quả tốt. Qua diễn tập, đã nâng cao nhận thức, rèn luyện, bồi dưỡng cho cấp ủy, chính quyền các cấp, đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp, các ban, ngành của Tỉnh về năng lực thực hành quản lý, điều hành hoạt động tác chiến KVPT, tác chiến - trị an, phòng chống cháy rừng, lụt bão. Đồng thời, rút ra các bài học kinh nghiệm, xác định các biện pháp phù hợp, nhằm tiếp tục đẩy mạnh xây dựng KVPT tỉnh về chiều sâu, ngày càng vững chắc. Trên cơ sở quy hoạch KVPT Tỉnh, huyện (thành phố), Tỉnh chỉ đạo lập kế hoạch đầu tư xây dựng các công trình quốc phòng trong KVPT Tỉnh, huyện, như: đường hầm sở chỉ huy, kho tàng, bệnh viện, sân bay, trạm sửa chữa, hệ thống thông tin,… đồng thời, cải tạo một số hang động tự nhiên, xây dựng 2 khu kinh tế - quốc phòng;…Trong đó, tập trung ưu tiên xây dựng các công trình trọng điểm trong các khu căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương, KVPT then chốt Tỉnh, huyện. Phấn đấu hằng năm, Tỉnh đưa vào kế hoạch xây dựng từ 2 đến 3 công trình; mỗi huyện (thành phố) từ 1 đến 2 công trình trọng điểm về QP-AN trong KVPT. Các phương án, kế hoạch tác chiến phòng thủ của các cấp được xây dựng và  thường xuyên có sự điều chỉnh, bổ sung phù hợp với sự phát triển tình hình. Cùng với đó, Hà Giang đã tích cực triển khai rà phá bom mìn, vật cản, đưa dân về tái định cư ở các thôn, bản giáp biên theo Chương trình 120 của Chính phủ; đảm bảo tốt việc điều chỉnh quy hoạch, bố trí dân cư, bố trí lực lượng phù hợp với từng vùng, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, thế trận biên phòng toàn dân ngày càng vững chắc.

Bốn là, coi trọng nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của LLVT địa phương. Các lực lượng Quân sự, Biên phòng, Công an được Tỉnh thường xuyên chăm lo xây dựng có số lượng hợp lý, chất lượng tổng hợp ngày càng cao, trước hết là chất lượng chính trị, khả năng SSCĐ, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp có những chủ trương, biện pháp phù hợp, tập trung xây dựng các chi bộ, đảng bộ quân sự, biên phòng, công an TS,VM, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chủ trì; gắn xây dựng các chi bộ, đảng bộ TS,VM với xây dựng cơ quan quân sự, biên phòng, công an VMTD, có đủ trình độ, năng lực tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền về nhiệm vụ QP,QS, xây dựng KVPT. Đồng thời, chỉ đạo chặt chẽ các lực lượng đó chấp hành nghiêm quy chế phối hợp theo Nghị định 77/2010/NĐ-CP của Chính phủ trong bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Lực lượng thường trực của Tỉnh được xây dựng, tổ chức, theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”. Lực lượng dự bị động viên được coi trọng xây dựng ngày càng vững mạnh; thực hiện tốt quy trình: từ tạo nguồn, đăng ký, quản lý, sắp xếp, huấn luyện đến việc bảo đảm chế độ, chính sách cho quân dự bị;… Đến nay, Tỉnh đã bảo đảm xếp đủ 100% quân nhân dự bị vào các đơn vị; trong đó, có 85% trở lên đúng chuyên nghiệp quân sự, tỷ lệ đảng viên đạt 25%. Tỉnh phấn đấu đến năm 2015, có 80% sĩ quan dự bị là đảng viên; hằng năm đào tạo từ 60 đến 90 sĩ quan dự bị bằng ngân sách của Tỉnh. Lực lượng DQTV của Tỉnh được xây dựng đúng Luật DQTV, theo hướng “vững mạnh, rộng khắp”, có số lượng và cơ cấu thành phần hợp lý; chú trọng nâng cao chất lượng tổng hợp, nhất là chất lượng chính trị, trình độ SSCĐ; đạt tỷ lệ 2% so với số dân; trong đó, tỷ lệ đảng viên 26,2%, dân tộc thiểu số 68,32%. Đến nay, 100% xã (phường, thị trấn) có trung đội dân quân cơ động; thôn, bản, tổ dân phố có tổ, tiểu đội dân quân tại chỗ; các tiểu đội dân quân luân phiên thường trực ở các xã biên giới, vùng trọng điểm, được tổ chức chặt chẽ, phát huy tốt trách nhiệm trong việc tuần tra bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới.

Với những chủ trương, giải pháp tích cực, đồng bộ đó, Hà Giang sẽ thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng KVPT Tỉnh ngày càng vững chắc, tạo điều kiện thuận lợi cho KT-XH phát triển, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ vững chắc biên giới, chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc.

TS. TRIỆU TÀI VINH

Ủy viên BCHTƯ Đảng, Bí thư Tỉnh ủy

________

1 - ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 234.