Những thành tựu quan trọng về phát triển kinh tế- xã hội (KT-XH), tăng cường tiềm lực quốc phòng- an ninh (QP-AN) và sự ổn định chính trị mà Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Hà Tĩnh giành được những năm gần đây đã tạo điều kiện thuận lợi cho lực lượng vũ trang (LLVT) Tỉnh triển khai thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự  (QP,QS) địa phương. Tuy vậy, Tỉnh phải đối mặt với những khó khăn, thách thức tác động, chi phối đến thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Các thế lực thù địch đẩy mạnh thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình” với nhiều âm mưu, thủ đoạn mới; tình hình an ninh tuyến biên giới, ven biển (145 km đường biên giới, 137 km bờ biển) còn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn những yếu tố mất ổn định; khí hậu khắc nghiệt, bão lụt liên tiếp xảy ra, gây hậu quả nghiêm trọng; dịch bệnh ở người, gia súc xuất hiện tại nhiều địa phương. Kinh tế tăng trưởng khá (3 năm gần đây đạt bình quân 9,4%), nhưng Hà Tĩnh vẫn là một tỉnh nghèo, cơ sở hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ, đời sống nhân dân còn khó khăn... Nhận rõ điều đó và được sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Uỷ ban nhân dân Tỉnh và Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 4, LLVT Hà Tĩnh đã phát huy tốt vai trò nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ QP, QS địa phương.

Vai trò nòng cốt của LLVT Tỉnh những năm qua đã được thể hiện trong các mặt công tác QP,QS, trước hết là nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), phòng chống “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, phòng chống thiên tai, góp phần giữ vững ổn định chính trị, tham gia phát triển KT-XH. Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Quân sự (BCHQS) Tỉnh xác định đây là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu và đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo LLVT thực hiện đạt kết quả toàn diện. Theo đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng cho  cán bộ, chiến sĩ về hai nhiệm vụ chiến lược (xây dựng và BVTQ), nhiệm vụ QP,QS địa phương, âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch đối với cách mạng nước ta, trực tiếp là địa bàn Hà Tĩnh,...Thông qua đó, xây dựng, bồi đắp cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao; thường xuyên nâng cao tinh thần cảnh giác, SSCĐ, chủ động đối phó có hiệu quả với mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá trong chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, đặc biệt là thủ đoạn lợi dụng các vấn đề nhạy cảm về dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền của chúng. Cơ quan, đơn vị các cấp thường xuyên rà soát, bổ sung hệ thống văn kiện, kế hoạch tác chiến và kế hoạch phòng, chống bão lụt, cháy nổ, tìm kiếm, cứu nạn; thực hiện nghiêm chỉ lệnh SSCĐ, duy trì chế độ trực chỉ huy, trực ban, trực chiến, trực phòng không; tổ chức tuần tra, canh gác, bảo vệ an toàn cơ quan, đơn vị, các mục tiêu quan trọng; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng nắm chắc,  đánh giá chính xác tình hình, dự báo các tình huống, chủ động làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xử lý kịp thời các vấn đề phức tạp nảy sinh, không để xảy ra “điểm nóng”, không để bị động, bất ngờ, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Đáng ghi nhận là những năm gần đây, mặc dù bão, lụt xảy ra với tần suất dày, cường độ mạnh, nhưng nhờ có sự chuẩn bị đầy đủ phương tiện, lực lượng và được luyện tập chu đáo, nên LLVT Tỉnh đã phát huy tốt vai trò nòng cốt trong phòng, chống, khắc phục hậu quả bão, lụt, góp phần hạn chế thiệt hại về người, tài sản, được cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương ngợi khen, tin tưởng. Bên cạnh việc tham gia xây dựng cơ sở chính trị và làm tốt công tác dân vận (nhất là ở tuyến biên giới, vùng sâu, vùng xa), LLVT Tỉnh còn tăng cường quan hệ hợp tác với BCHQS tỉnh Bô Ly Khăm Xay của nước bạn Lào (có chung đường biên giới với Hà Tĩnh) cùng nhau xây dựng khu vực biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định lâu dài.

Với chức năng, nhiệm vụ của mình, cơ quan quân sự các cấp đã chủ động làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD), xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ (KVPT) tỉnh, huyện (thành phố, thị xã), xây dựng Cụm an toàn làm chủ - SSCĐ vững mạnh toàn diện. BCHQS Tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan làm tham mưu cho Tỉnh ủy ra Nghị quyết 05-NQ/TU về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với nhiệm vụ QP-AN trong tình hình mới”; tổ chức tốt hội nghị tổng kết, sơ kết lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ QP-AN và một số mặt công tác QP,QS; tổ chức quán triệt, xây dựng Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW (ngày 22-9-2008) của Bộ Chính trị “Về tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ (KVPT) vững chắc trong tình hình mới”...Cùng với việc làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền về kết hợp phát triển KT-XH với tăng cường QP-AN trên địa bàn, cơ quan quân sự Tỉnh đã tích cực tham gia thẩm định quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế (nhất là các công trình, dự án có vốn đầu tư nước ngoài) gắn với bảo đảm QP-AN; chỉ đạo triển khai xây dựng căn cứ hậu phương, căn cứ chiến đấu, các công trình phòng thủ quan trọng trong KVPT Tỉnh; triển khai thực hiện các dự án về trồng rừng, chăn nuôi, xây dựng cơ sở hạ tầng trong các KVPT cấp huyện, gắn với xây dựng cơ sở xã, phường, cụm an toàn, làm chủ - SSCĐ. Cơ quan quân sự các cấp cũng đã chủ động làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng và thực hiện tốt các phương án, kế hoạch diễn tập KVPT, gắn với cụm làng, xã chiến đấu, kết hợp với phòng, chống bão lụt, cháy rừng. Chỉ tính riêng 3 năm gần đây, toàn Tỉnh đã tổ chức diễn tập KVPT ở 6 huyện, diễn tập chiến đấu-trị an cho 174 xã (phường, thị trấn), đạt kết quả khá, tạo bước chuyển biến mới trong nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền và toàn dân về nhiệm vụ QP,QS địa phương, nâng cao khả năng vận hành cơ chế hoạt động KVPT theo tinh thần Nghị quyết 02- NQ/TW của Bộ Chính trị. Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về quốc phòng được tăng cường, nhất là công tác thanh tra, kiểm tra thực hiện nhiệm vụ quốc phòng theo Nghị định 119/2004/ NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ ở các ban, ngành, địa phương. Tỉnh đã triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 12-CT/TW của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục QP-AN trong tình hình mới”, Nghị định 116/NĐ-CP của Chính phủ về giáo dục QP-AN. Theo đó, Hội đồng giáo dục QP-AN các cấp thường xuyên được kiện toàn, hoạt động hiệu quả; chất lượng giáo dục QP-AN cho các đối tượng được nâng cao, nhất là bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho đội ngũ cán bộ, đảng viên theo phân cấp (3 năm gần đây đã bồi dưỡng được hơn 73.000 người). Tỉnh đã mở 8 lớp bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho 533 vị chức sắc, chức việc các tôn giáo và tổ chức tốt hội nghị sơ kết công tác này, được Quân khu đánh giá cao. Triển khai thực hiện Quyết định 85/2002/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đào tạo Chỉ huy trưởng Quân sự xã, phường, thị trấn, đến nay Tỉnh  đã hoàn thành đào tạo 3 khóa với 209 học viên, góp phần nâng cao chất lượng cơ quan quân sự cơ sở. Hằng năm, Tỉnh thực hiện tốt công tác tuyển quân và gọi thanh niên nhập ngũ, tuyển sinh quân sự, bảo đảm 100% chỉ tiêu, chất lượng ngày càng cao; làm tốt việc đón tiếp, quản lý quân nhân hoàn thành nghĩa vụ quân sự trở về địa phương, gắn với xây dựng nguồn dự bị động viên (DBĐV).  

 Quán triệt sâu sắc Chỉ thị 917/1999/CT-QP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và các nghị quyết, chỉ thị của Bộ Tư lệnh Quân khu 4, Đảng ủy, BCHQS Tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, tạo cơ sở nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của LLVT. Để thực hiện được mục tiêu đó, Đảng ủy, BCHQS Tỉnh chú trọng xây dựngcấp ủy, tổ chức đảng các cấp trong sạch, vững mạnh, xây dựng đội ngũ đảng viên tiền phong, gương mẫu, gắn với xây dựng đội ngũ cán bộ có chất lượng cao, tạo cơ sở nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng; đồng thời, tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và nhân dân, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Tỉnh thường xuyên rà soát, kiện toàn tổ chức, biên chế LLVT theo đúng quy định của cấp trên, phù hợp với nhiệm vụ QP,QS của địa phương; đẩy mạnh xây dựng lực lượng thường trực theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) được xây dựng “vững mạnh, rộng khắp”, coi trọng chất lượng, trước hết là chất lượng chính trị (đến nay, tỷ lệ DQTV chiếm 1,8% số dân); chú trọng xây dựng DQTV biển, dân quân tuyến biên giới; từng bước triển khai xây dựng lực lượng tự vệ trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh; nghiên cứu tổ chức lực lượng tự vệ trong doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; xây dựng lực lượng DBĐV theo tinh thần Pháp lệnh DBĐV. Lực lượng DQTV, DBĐV được đăng ký, quản lý chặt chẽ, được giáo dục, huấn luyện chu đáo, hoạt động có hiệu quả, thực sự là nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ QP,QS ở cơ sở. Các cơ quan, đơn vị LLVT tích cực đổi mới nội dung, phương pháp, nâng cao chất lượng huấn luyện, kết hợp chặt chẽ giữa luyện tập với rèn luyện thể lực và khả năng cơ động; gắn huấn luyện với xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật. Chất lượng công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật được nâng cao; hệ thống doanh trại các cơ quan, đơn vị tương đối khang trang, thống nhất, “xanh, sạch, đẹp”; đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, chiến sĩ được cải thiện...Nhờ thực hiện tốt 5 tiêu chuẩn của Chỉ thị 917 về xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của LLVT Hà Tĩnh được nâng lên một bước, tạo cơ sở thực hiện thắng lợi nhiệm vụ QP,QS những năm qua.

Bên cạnh những kết quả đạt được, LLVT Tỉnh còn những hạn chế nhất định. Năng lực làm tham mưu trên một số mặt công tác của cơ quan quân sự địa phương còn hạn chế; thực hiện nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật ở một số cơ quan, đơn vị tuy có chuyển biến nhưng chưa vững chắc; công tác quản lý, huấn luyện, trình độ SSCĐ của lực lượng DQTV, DBĐV chưa được như mong muốn; việc kết hợp phát triển kinh tế với tăng cường quốc phòng trên một số lĩnh vực còn hạn chế, nhất là trong xây dựng kết cấu hạ tầng; tiến độ thực hiện kế hoạch xây dựng khu căn cứ hậu phương, căn cứ chiến đấu trong KVPT còn chậm; hoạt động xây dựng cơ sở, cụm an toàn, làm chủ - SSCĐ ở một số nơi hiệu quả chưa cao... 

Phát huy kết quả, kinh nghiệm những năm qua, LLVT Hà Tĩnh tiếp tục phấn đấu, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, năng lực làm tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ QP,QS trong tình hình mới; góp phần giữ vững ổn định chính trị, an ninh trật tự, tạo điều kiện thuận lợi cho công cuộc phát triển kinh tế, văn hóa,  xã hội của Tỉnh.

Đại tá  TRẦN TIẾN DŨNG

Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh